Online Pesten (Cyberpesten) | Stop Pesten Nu

Kenniscentrum Online Pesten | Cyberpesten

Ontdek alles over Online Pesten (Cyberpesten). Cyberpesten, ook bekend als online pesten, omvat het pesten via digitale kanalen. Vaak vult het ander pestgedrag aan en kennen slachtoffers meestal hun belagers. Voor kinderen en jongeren vervaagt het onderscheid tussen hun sociale interacties in de fysieke en digitale wereld. Pestgedrag manifesteert zich zowel offline als online. Gepeste kinderen kunnen zowel op school als online worden geteisterd, en vice versa. Terughoudendheid om terug te pesten is gebruikelijk vanwege de dagelijkse confrontatie met de pester.

Tip!  Zie ook de veelgestelde vragen >>

Doneer buttonStichting Stop Pesten Nu vertrouwt volledig op vrijwillige donaties en de inzet van vrijwilligers om haar belangrijke werk mogelijk te maken. Wij ontvangen geen subsidies, waardoor wij volledig afhankelijk zijn van de steun van mensen zoals u.

Wat is cyberpesten | online pesten?

Cyberpesten is een vorm van pesten waarbij gebruik wordt gemaakt van technologie. Het gebeurt via sociale media, sms, apps, online games en fora waar mensen berichten kunnen plaatsen, delen of chatten. Cyberpesten kan op verschillende manieren plaatsvinden, zoals door beledigende berichten of bedreigingen te sturen, geruchten te verspreiden, persoonlijke informatie te delen zonder toestemming, of door het slachtoffer online belachelijk te maken.

Omdat cyberpesten digitaal gebeurt, kan het 24 uur per dag, 7 dagen per week doorgaan. Het slachtoffer kan altijd en overal worden gepest, ook wanneer ze veilig thuis zouden moeten zijn. Dit maakt cyberpesten extra ingrijpend. Bovendien kunnen daders anoniem blijven, wat het voor het slachtoffer moeilijker maakt om de pester ter verantwoording te roepen of om hulp te vragen. 

Cyberpesten kenmerkt zich door drie eigenschappen:

  • Voortdurend: Het houdt nooit op en kan op elk moment doorgaan, wat de kwetsbaarheid van het slachtoffer vergroot. Foto's en video's kunnen wijd worden verspreid en zijn moeilijk te verwijderen, zelfs nadat het pesten is gestopt.
  • Afstandelijk: Het vindt op afstand plaats, waardoor de impact minder zichtbaar is en het pesten ernstiger kan worden. Als het pesten plaatsvindt op openbare platforms, kan het een groot publiek bereiken.
  • Anoniem: Het kan anoniem gebeuren via valse accounts, waardoor pesters zich minder bekeken voelen. Sommigen blijven bewust anoniem, hoewel de meesten hun slachtoffers in het echte leven kenn

Wie zijn de daders en slachtoffers van cyberpesten | online pesten?

De dader van cyberpesten kan een bekende zijn, zoals een klasgenoot, collega of zelfs een vriend, maar het kan ook een volstrekte onbekende zijn. In sommige gevallen wordt de identiteit van de dader nooit achterhaald, wat het gevoel van onveiligheid vergroot.

Slachtoffers van cyberpesten zijn vaak kwetsbare personen, maar iedereen kan doelwit worden. Jongeren zijn het vaakst slachtoffer, maar ook volwassenen kunnen te maken krijgen met cyberpesten. Mensen met een ondersteuningsbehoefte, zoals autisme of ADHD, lopen een groter risico om gepest te worden, omdat ze soms minder goed de sociale dynamiek begrijpen of zich minder goed kunnen verdedigen.

Wie kijkt er toe?

Naast de daders en slachtoffers zijn er ook toeschouwers: mensen die de pestberichten zien, maar niet ingrijpen. Dit kunnen medeleerlingen, collega's, of online volgers zijn. Zij spelen een belangrijke rol in het in stand houden van de pestcyclus. Vaak durven zij niet op te treden uit angst zelf het volgende slachtoffer te worden, of ze weten niet hoe ze moeten ingrijpen.

Toeschouwers kunnen echter het verschil maken door het pesten te melden of door steun te bieden aan het slachtoffer. Het is belangrijk om te beseffen dat door niets te doen, je indirect het pesten goedkeurt.

Wat zijn de gevolgen van cyberpesten?

De impact van cyberpesten kan ernstig zijn. Slachtoffers van cyberpesten kunnen zich extreem eenzaam en geïsoleerd voelen, omdat het lijkt alsof de pesterijen overal en altijd doorgaan. Cyberpesten kan leiden tot angst, depressie, stress, en in ernstige gevallen zelfs tot zelfmoordgedachten. Omdat de schadelijke berichten en foto's vaak online blijven staan, kan het slachtoffer het gevoel hebben dat er geen einde komt aan de vernedering.'Online Pesten is niet altijd zichtbaar'

Kennisdatabase Online Pesten - Cyberpesten

Advies voor slachtoffers | Afspraken maken gedrag online | Blokkeren online haters | Campagne reageer Lief or Leave | Chattaal | Cybercrime | Definitie Online Pesten | EMOJI betekenissen | Feiten & Cijfers | Gevolgen en Profielen Pesters, Omstanders & Slachtoffers | Hoe kunnen de media cyberpesten (online pesten) voorkomen | Ik word gepest | Manieren & Voorbeelden Online Pesten | Nettiquette: hoe hoor je je te gedragen op social media | Online haat | Onlne Pesten niet altijd zichtbaar (video) | Online Shaming | Redenen pester om online te pesten (cyberpesten) | Rollen | Social media | Soorten Online Pesten | Tips tegen Pesten  | Verschillen online & offline pesten | Voorkomen is beter dan genezen | Waarom beginnen jongeren met online pesten | Wat doe je als je online gepest wordt | Wist je dit over online pestkoppen  

Begrip van cyberpesten / online pesten

Cyberpesten is het gebruik van elektronische communicatie om een persoon te pesten, meestal door het sturen van intimiderende of bedreigende berichten. In tegenstelling tot traditioneel pesten kan cyberpesten 24/7 plaatsvinden, met een breed publiek en vaak met een zekere mate van anonimiteit. Veelvoorkomende platforms zijn sociale media, berichtapps, gaming platforms en mobiele telefoons.

De volgende vormen van online pesten komen het vaakst voor

  • Uitsluiting bijvoorbeeld iemand ongevraagd toevoegen aan of verwijderen uit online groepen of gesprekken, of iemand zonder reden blokkeren.
  • Belediging zoals het plaatsen van beledigende opmerkingen onder een foto. Pestkoppen zijn mogelijk terughoudender om zulke opmerkingen hardop uit te spreken.
  • Hacken bijvoorbeeld het hacken van een account en het veranderen van het wachtwoord. Hierdoor kan iemand zijn sociale contacten niet meer bereiken. De pestkop kan zich ook voordoen als het slachtoffer en berichten vanuit het gehackte account versturen of de profielfoto wijzigen.
  • Belachelijk maken bijvoorbeeld het versturen van een beschamende of ongewenste foto naar de hele klas of het hele sportteam. Dergelijke foto's worden vaak verder verspreid. Het kan ook gaan om een screenshot of een bewerkte foto. Pestkoppen kunnen zelfs een nepaccount aanmaken onder de naam van het slachtoffer om gemakkelijk negatieve informatie te verspreiden.
  • Bedreiging bijvoorbeeld het sturen van een dreigend bericht, vaak anoniem.
  • Stalking bijvoorbeeld het lastigvallen of intimideren van iemand online door verschillende kanalen te gebruiken.
  • Subtielere vormen pestkoppen kunnen subtiele methoden gebruiken om hun superioriteit ten opzichte van het slachtoffer te tonen. Dit kan variëren van negeren en buitensluiten tot 'hoektags', waarbij iemand in de hoek van een foto wordt getagd terwijl die persoon niet op de foto staat. Deze subtielere vormen van online pesten zijn minder opvallend voor buitenstaanders en opvoeders, waardoor pesters zich vaak onaantastbaar voelen.

Bij online pesten neemt pestgedrag een andere vorm aan, maar het doel blijft hetzelfde als bij offline pesten.

reageer lief or leave

Het grootste verschil met offline pesten is dat online pesten continu doorgaat, 24 uur per dag, 7 dagen per week, waardoor slachtoffers zich nergens veilig voelen. Online pesten is vaak niet zichtbaar en kan gemakkelijker anoniem plaatsvinden. Het omvat het zwart maken of afkraken van iemand door kwetsende opmerkingen, chanteren met foto's en video's, het negeren van één persoon door een hele groep, beledigende e-mails sturen, haatreacties plaatsen, het aanmaken van nepprofielen en meer. Namen zoals naming,, cancel cultuur,, doxing, shaming, exposen, sexting, shame sexting en sextortion worden steeds vaker genoemd. Online pesten kan plaatsvinden op elk online platform waar interactie met anderen plaatsvindt.Effecten van cyberpesten / online pesten

De impact van cyberpesten kan diepgaand en langdurig zijn, waarbij slachtoffers emotioneel, psychologisch en soms fysiek worden aangetast. Slachtoffers van cyberpesten kunnen angst, depressie en zelfs suïcidale gedachten ervaren. De constante, alomtegenwoordige aard van cyberpesten betekent dat er vaak geen ontsnapping mogelijk is, waardoor individuen zich geïsoleerd en hulpeloos voelen.

Handel snel wanneer iemand meldt dat ze online worden gepest!

Het is van vitaal belang om snel te reageren bij online pestincidenten, vooral als er schadelijke foto's worden verspreid. Bespreek het incident in de groep, herzie de gedragsregels en afspraken en onthoud om geen oordeel te vellen. Zoek hulp bij andere professionals, zoals het sociale wijkteam. Een pestsituatie mag niet worden uitgesteld tot het weekend, omdat de schade snel kan toenemen. De aanpak van online pesten vereist dezelfde stappen als bij ander pestgedrag. Werk samen met andere professionals op school en in de wijk. ​► Tips tegen Pesten | Wat doe jij? | Per doelgroep

Bij online pesten kunnen snel en effectief een aantal stappen worden genomen

  • Erken en benoem het pestgedrag: Bespreek het openlijk met de groep, zonder te oordelen.
  • Controleer de geldende gedragsregels: Evalueer de afspraken binnen de groep of organisatie.
  • Neem preventieve maatregelen: Maak leerlingen bewust van hun rol bij cyberpesten.
  • Verwijs naar hulporganisaties: Gebruik bronnen zoals Meldknop.nl en Helpwanted.nl.
  • Samenwerken met externe hulpverleners: Werk samen met jongerenwerkers, politie en GGD.
  • Ken het anti-pestprotocol: Zorg dat je als professional het anti-pestprotocol van je school of organisatie kent en adequaat reageert bij online pesten.
  • Wijs op de dynamiek van online groepen: Leer kinderen en jongeren de tools om in te grijpen bij online pestgedrag.

Het stoppen van cyberpesten is complexer vanwege de minder duidelijke rol van omstanders online in vergelijking met andere vormen van pesten 

  • Het effect op het slachtoffer is minder zichtbaar voor omstanders
    Bij online pesten zijn de reacties en emoties van het slachtoffer niet direct zichtbaar, waardoor omstanders minder snel geneigd zijn om in te grijpen.
  • Ingrijpen heeft minder effect op de pester
    Als omstanders wel reageren op pestgedrag, kan dit voor de pester gemakkelijk te negeren zijn of kan de pester zelfs besluiten om het pestgedrag te intensiveren.
  • Rollen veranderen snel binnen online groepen
    Bij online groepen kunnen de rollen snel veranderen. Een pester kan bijvoorbeeld zelf slachtoffer worden en andersom. Dit maakt het voor omstanders lastig om in te schatten wie de dader is en wie het slachtoffer.

Online pesten vertoont veel gelijkenissen met ander pestgedrag, maar vindt plaats binnen een nieuwe context, wat het soms anders doet lijken. Het is essentieel om te begrijpen dat de impact van online pesten anders kan zijn omdat het vaak thuis plaatsvindt en het bereik online aanzienlijk kan zijn. Toch draait het bij online pesten om dezelfde destructieve elementen: uitsluiting en pijn.

 

Wat is online kwetsend gedrag?

De definitie die we hanteren is is: 
 “Online gedrag dat, bedoeld of onbedoeld, schade veroorzaakt aan een persoon of groep personen. Ook kan het gedrag worden ervaren als irriterend, treiterend, kleinerend of ongewenst.”

 

Voor meer informatie over de verschillende vormen van online pesten bekijk onderstaand overzicht. 

Deze uitgebreide verkenning biedt een diepgaande kijk op de diverse vormen van online pesten en gerelateerde kwesties. Klik op de links om elk onderwerp nader te onderzoeken en meer te leren over de impact van online pesten en hoe dit fenomeen aan te pakken.

► Leestip!

 
Tip! Als het geen cyberpesten (online pesten) is dan is het mogelijk cybercrime.

Wat is cybercrime - cybercriminaliteit?

De angst online wordt vooral veroorzaakt doordat deze vorm van criminaliteit ‘gewoon’ op de eigen smartphone of computer binnenkomt en niet altijd direct te herkennen is. Zo heeft tweederde van alle Nederlanders wel eens te maken gehad met phishingmails, whatsappfraude of nepsms'jes van banken. Soms wordt een phishing-poging herkend, maar heel veel mensen worden toch slachtoffer, met soms duizenden euro’s schade. Dit is niet verwonderlijk, cybercrime neemt steeds professionelere vormen aan. Waar phishingmails vroeger nog te herkennen waren aan bijvoorbeeld spelfouten, zijn ze inmiddels haast niet meer van echt te onderscheiden. Lees verder >> Cybercrime