Als je zoon zelfmoord pleegt na pesten: 'Niet mijn Brian, schreeuwde ik uit'

De Belgische Daan was 14, de Franse Lucas 13. Twee jongens die werden gepest en deze maand geen andere uitweg zagen dan een eind aan hun leven te maken. Bij Sandra uit Breezand komen de herinneringen naar boven aan haar zoon Brian, die ook werd gepest. "Toen die politieauto voor de deur stond, wist ik genoeg." Nu zet zij zich in om pesten tegen te gaan.

De Franse Lucas (13), pleegde begin januari zelfmoord. Volgens zijn moeder Séverine kwam hij tot die daad vanwege getreiter om zijn seksuele geaardheid. "Ik ben kapot omdat ik hem niet kon redden", zei ze (zie video hieronder). De pesters zijn aangehouden.

In België was er een soortgelijke zaak. De 14-jarige Daan uit Waregem stapte eerder deze maand uit het leven. "Hij zag geen andere uitweg meer, de pesterijen waren te hevig", zeiden zijn ouders.

Het is niet iets dat alleen over de grens gebeurt. Pesten is iets van alle tijden, ook in Nederland zijn er tragische gevallen. Sandra Mastenbroek weet er alles van. Haar zoon Brian werd hevig gepest vanwege zijn geaardheid. Dat begon op het gymnasium waar de jongen op zat. "Brian had allemaal roze spullen, pennen en schriften, dat was voor anderen een reden om hem te pesten."

De pesterijen gingen ver, hoorde Sandra pas toen haar zoon overleden was. Hij had er tegen haar niks over verteld. "Kinderen schamen zich ervoor. Het is zo belangrijk dat je het als ouder maar ook als school bespreekbaar maakt." Brians mentor was wel op de hoogte, maar sprak er niet over met de ouders. Ook de pesters werden er niet op aangesproken. "De school heeft daar spijt van. Ze vinden dat ze eerder hadden moeten ingrijpen."

Heb jij vragen over zelfmoord?

Stichting 113 Zelfmoordpreventie: bel 113 of 0800-0113 (gratis), of anoniem via de chat op de website 113.nl 

24 uur per dag bereikbaar, 7 dagen per week

Brian, een zachtaardige sociale jongen die altijd voor iedereen klaarstond, maakte het gymnasium niet af. De pesterijen waren daar mede de oorzaak van, vermoedt zijn moeder. Het pesten ging bij de twee banen die hij kreeg door. Dit leidde ertoe dat hij het uiteindelijk niet meer zag zitten en uit het leven stapte.

Leven staat stil

"Ik wist dat hij worstelde met de pesterijen. We hadden daar vlak voor zijn dood een gesprek over gehad." Toen de politie voor de deur stond en zei dat er een ongeluk was gebeurd, wist ze genoeg. Brian werd slechts 24 jaar. "Nee, niet mijn Brian, schreeuwde ik uit. Als ouder staat je leven stil." Omdat ze niet verzekerd waren en geen geld hadden voor een uitvaart, kon er niemand bij de crematie zijn. "Ik moest bij de rouwauto afscheid van hem nemen."

De eerste tijd was er ongeloof, woede en verdriet. Sandra's leven stortte in, ook voor haar hoefde het niet meer. Vooral voor Brian zette ze door. Sandra besloot dat ze voorlichting wilde geven op scholen. Om leerlingen te vertellen welke impact pesten kan hebben.

Lees door onder kader: Pesten in Nederland

De laatste cijfers gaan over het jaar 2021-2022. Toen waren er 752 meldingen van psychisch geweld, waaronder 424 gevallen van pesten. De jaren ervoor waren er 263 (2020-2021) en 291 (2019-2020) pestmeldingen. Dit is waarschijnlijk topje van de ijsberg omdat de scholen het op basis van vrijwilligheid melden. En probleem is juist dat veel kinderen het voor zich houden. 

Sinds 2015 zijn scholen wettelijk verplicht om te zorgen voor een antipestprogramma. In 2018 liet het ministerie van Onderwijs onderzoek doen naar de effectiviteit van die programma's. Dat leidde tot het rapport 'wat werkt tegen pesten?'. Er zijn geen redenen te veronderstellen dat onderstaande conclusies ook nu nog gelden.

Zo zijn er een aantal antipestprogramma's waarvan bewezen is dat ze effectief zijn. Verder blijkt dat leerlingen meer gepest worden dan zij aan leerkrachten en ouders vertellen. Bijna een derde van de leerlingen in het primair onderwijs wordt wel eens gepest op school.

Sandra schreef een aantal scholen in de buurt aan. Op het ROC kon ze terecht. Ze vertelde over haar Brian. Dat hij advocaat wilde worden. Over zijn dromen. En natuurlijk over het pesten. Dat kwam aan in die klas. "Daar zaten ook pesters en kinderen die gepest werden. Na afloop kreeg ik knuffels. Ze waren erg onder de indruk."

Ze denkt dat juist dit soort ervaringsverhalen kunnen helpen om het probleem te verminderen. Ze vindt het jammer dat het bij deze ene school bleef, de anderen 'waren er nog niet klaar voor'. Ze zegt er zeker voor open te staan om haar verhaal om meer scholen te vertellen. "Dat helpt, al zal het pesten nooit helemaal uit te bannen zijn."

Sandra leest alles over het onderwerp. Ook de recente gevallen in Frankrijk en België heeft ze meegekregen. Ze wijst erop dat dit in Nederland ook gebeurt. Ze heeft contact met andere nabestaanden en ziet in die groep dat er veel ouders zijn van kinderen die net als Brian worstelden met hun geaardheid.

Blijf in gesprek

Ze benadrukt met klem het belang dat ouders in gesprek blijven met hun kinderen. "Er zijn signalen waaraan je kunt herkennen dat je kind wordt gepest. Ze trekken zich terug, de prestaties gaan omlaag en ze gaan met tegenzin naar school. En als je kind er niet over wil praten, probeer dan contact met de school te zoeken, zodat die misschien het gesprek aan kan gaan of het pesten kan stoppen."

Voor de Franse Lucas, de Belgische Daan en ook voor Brian komt het te laat, maar het is er Sandra veel aan gelegen dat de pesterijen op scholen of op andere plekken stoppen. "Als ik er één kind mee kan redden, zou dat al winst zijn. Dan zijn deze jongens niet voor niets overleden."

Word jij gepest of heb je het vermoeden dat iemand in je omgeving word gepest, dan kun je op deze site van het Nederlands Jeugd Instituut terecht voor adviezen over wat je kunt doen. 

Heb jij vragen over zelfmoord?

Stichting 113 Zelfmoordpreventie: bel 113 of 0800-0113 (gratis), of anoniem via de chat op de website 113.nl 

24 uur per dag bereikbaar, 7 dagen per week

Bron