Een op de acht sporters in Nederland heeft ooit te maken gehad met grensoverschrijdend gedrag, zoals pesten, discriminatie en seksueel misbruik bij de sportclub

Trainers en begeleiders die met kinderen onder de achttien jaar werken, of met kwetsbare groepen, worden door de gemeente verplicht de Gedragscode Sociale Veiligheid van NOC-NSF te ondertekenen. Ook moeten ze beschikken over een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). Daarnaast moeten sportaanbieders hun leden een vertrouwenscontactpersoon aanbieden. Clubs die hun zaken niet op orde hebben kunnen dit jaar hulp inschakelen van de gemeente Amsterdam. 

Het is voor het eerst dat een grote gemeente sportaanbieders bestraft die zich onvoldoende inspannen voor een veilig sportklimaat. Utrecht bijvoorbeeld zit op dezelfde lijn als Amsterdam, maar stelt geen sancties. „We willen voorkomen dat een gevoelig thema verwordt tot een administratieve handeling”, zegt Koen van Es van SportUtrecht, aanspreekpunt van de georganiseerde sport voor politici in Utrecht. „We zien dat mensen zich door de toenemende regeldruk minder snel aanmelden als vrijwilliger bij een sportclub. Die druk willen we niet verder verhogen.” Utrecht volgt het experiment in Amsterdam niettemin „met grote interesse”.

Gedoogcultuur

Miriam Reijnen van het Centrum Veilige Sport Nederland noemt de plannen „belangrijk”, maar is benieuwd hoe de gemeente Amsterdam gaat handhaven. „Wat doen ze met een sportschool die zich aan de regels onttrekt en waar het vaker rommelt? Op dat soort plekken ontstaat vaak een gedoogcultuur. Men vindt het allemaal wel ok. Dat is moeilijk te doorbreken, en ik sluit niet uit dat ze bij die sportaanbieders zeggen: laat die subsidie maar zitten.”

Over het algemeen is er geen sprake van onwil bij sportclubs, zegt Reijnen. „Maar vrijwilligers zijn nu eenmaal meer gespitst op de staat van de kantine of het veld dan op mensen die stiekem filmen in kleedkamers.” Maatregelen worden vaak pas genomen na een grensoverschrijdend incident, zegt zij. „Dan merken bestuurders dat gedragsregels niet op orde zijn en dat ze daarom ook geen straffen kunnen opleggen. Door te zeggen ‘dit móet je regelen’, neem je misschien die drempel weg.”