Optreden tegen online shaming vanuit het onderwijs

Uit een rondgang onder 66 Amsterdamse onderwijsprofessionals blijkt dat tweederde denkt dat het probleem van online seksuele intimidatie onder leerlingen toeneemt. De helft daarvan geeft aan dat de kennis ontbreekt om jongeren te ondersteunen. "Van de kinderen in mijn klas heeft de helft met online seksuele intimidatie te maken gehad", zegt één van de docenten.

“Wij hadden vorig jaar twee gevallen en dit jaar al vier”, vertelt een docent algemeen vormend onderwijs op een praktijkschool in Zuidoost. “Ik maak me hierover in toenemende mate zorgen.”

Hij telt dan alleen incidenten waarbij het flink uit de hand liep: scholieren werden geschorst en de wijkagent kwam erbij. Er zijn volgens hem veel meer kinderen op zijn school die te maken kregen met het ongewenst verspreiden van foto’s van henzelf:

“Van alle kinderen in mijn klas vertelde bijna de helft dat ze hier mee te maken hebben gehad. Maar geen een ervan ziet het belang melden bij school, politie of hun ouders. Sommigen zien het ook niet als een probleem.”

In dit geval gaat het om kinderen van tussen de 11 en 13 jaar oud. De helft van de docenten die we spraken had te maken met twee of meer incidenten dit jaar. Een zorgmedewerker van een ROC in Amsterdam zegt al zeker acht gevallen te hebben gehad op haar school van leerlingen tussen de 15 en 18 jaar: “Het gaat bijvoorbeeld om slutshaming, meisjes van wie foto’s worden doorgestuurd in Telegramgroepen. En bij jongens worden screenshots van hun Snapchat gemaakt, terwijl ze dachten het beeld slechts eenmalig met één iemand te delen. Ik hoor het steeds meer.” De helft van de ondervraagden zegt dat er onvoldoende kennis op hun school is om de jongeren te ondersteunen.

Een zorgcoördinator geeft aan dat het ongewenst verspreiden van naaktfoto’s blijft gebeuren, ondanks dat er gesprekken plaatsvinden en voorlichting wordt gegeven. Dit jaar hadden ze op deze school al 5 gevallen. “Kinderen blijven een makkelijk doelwit”, schrijft een andere zorgcoördinator van een VMBO in Zuid. Meerdere onderwijsprofessionals geven aan dat ze vermoeden dat de incidenten die bij hen terecht komen slechts een deel van de slachtoffers zijn.

“Het blijft onder de radar, leerlingen schamen zich en bespreken dit onderwerp niet graag met hun mentor. Als vertrouwenspersoon heb ik dit jaar niks gehoord, dat kan eigenlijk niet kloppen”, vertelt Irene Brouwer, kunstdocent en vertrouwenspersoon van het Spinozalyceum in Zuid. Ook een aantal basisschoolmedewerkers vulde de rondgang in. Zij gaven aan dat het probleem zich niet beperkt tot middelbare scholen. “Bij ons was er een incident waarbij er werd gephotoshopt met pornomateriaal en het gezicht van een slachtoffer. Dit werd vervolgens via internet verspreid”, vertelt een orthopedagoog die werkt in de bovenbouw met kinderen van tussen de 9 en 12 jaar. Daarnaast werd ingevuld dat er een basisschool was waarop acht incidenten plaatsvonden en op een andere basisschool vijftien.

Carien Wernsen, kunstdocent en mentor op Fons Vitae Lyceum in Zuid, legt uit dat lesgeven over online gevaren iets is waar ze door het coronajaar niet aan toekomt. Door het deels digitaal lesgeven lijkt de afstand tussen leraar en de leerlingen groter: “Om een beeld te krijgen van online seksuele intimidatie is het belangrijk om met leerlingen in contact te zijn. Die vertellen dit pas als je een vertrouwensband hebt. Maar daarvoor zie ik de leerlingen dit jaar te weinig." Ook Irene Brouwer van het Spinozalyceum zag de gebruikelijke themaweek over sexting door corona sneuvelen. Dat deden ze altijd in het derde jaar in samenwerking met hulporganisatie Qpido. Na het invullen van de rondgang heeft Brouwer rondgebeld met haar leerlingen. “Mijn ogen zijn weer geopend. Ik sprak met twee havo leerlingen en die bleken allebei wel iemand te kennen die mapjes met naaktbeelden op hun telefoon hebben. Vermoedelijk van meisjes van andere scholen. Twee meisjes met wie ik sprak hadden deze beelden ook voorbij zien komen en kenden een verhaal van een slachtoffer op een school in de buurt. Ik sprak met willekeurige leerlingen. Als je het hier al hoort is het gewoon veel meer aanwezig. Ze kunnen niet nadenken over de gevolgen, hun hersenen zijn nog niet rijp genoeg. We moeten hier onmiddellijk mee aan de slag.”
 

Bron AT 5