BO gr 7 en 8 Lesplan Het belang van luisteren en begrijpen

Doel: Leerlingen leren het belang van luisteren en begrijpen om een positieve en respectvolle klasomgeving te bevorderen.

Duur: 45 minuten

Activiteit: Gesprek over actief luisteren

Stap-voor-stap:

Begin de Les:
- Begin met een kort verhaal om het belang van luisteren te illustreren.
Voorbeeldverhaal:
- “Stel je voor dat je een verhaal vertelt aan je beste vriend, maar hij kijkt constant naar zijn telefoon en zegt alleen maar 'ja' zonder echt te luisteren. Hoe zou jij je voelen?”
Vraag aan de Leerlingen:
- Vraag aan de leerlingen hoe ze zich voelen als iemand echt goed naar hen luistert. Laat ze hun gedachten delen met de klas.
Voorbeeldvragen:
- “Hoe voel je je als iemand echt naar je luistert?”
- “Waarom vind je het belangrijk dat iemand naar je luistert?”
Discussiepunten:
- Bespreek met de leerlingen hoe luisteren een manier is om respect te tonen en waarom het belangrijk is om goed te luisteren naar elkaar.

Uitleg: Actief luisteren

Stap-voor-stap:

Wat is actief luisteren?
- Leg uit dat actief luisteren betekent dat je echt aandacht besteedt aan wat iemand zegt en probeert te begrijpen wat ze bedoelen. Dit betekent dat je niet alleen hoort wat de ander zegt, maar ook nadenkt over hun gevoelens en gedachten.
Toelichting:
- “Actief luisteren betekent dat je echt je best doet om te begrijpen wat de ander zegt. Dit betekent dat je niet alleen de woorden hoort, maar ook let op hoe de ander zich voelt en wat ze echt bedoelen.”
Voorbeeld van goed luisteren:
- Geef een concreet voorbeeld van goed luisteren.
Voorbeeld:
- “Stel je voor dat jouw vriendje vertelt over een probleem met zijn huiswerk. Je vraagt: 'Wat is er precies aan de hand?' en luistert aandachtig naar zijn antwoord, zonder hem te onderbreken.”
Voorbeeld van slecht luisteren:
- Laat ook zien wat slecht luisteren betekent.
Voorbeeld:
- “Als jouw vriendje vertelt over zijn probleem en jij speelt met je telefoon of zegt ‘Oh, dat is wel erg,’ zonder echt te luisteren, dan laat je zien dat je niet echt geïnteresseerd bent.”

Luisteroefening:
- Laat de leerlingen in paren werken. Eén leerling vertelt een kort verhaal (bijv. iets dat ze hebben meegemaakt tijdens het weekend), terwijl de ander luistert. Na 2 minuten wisselen ze van rol.
Stap-voor-stap:
- “Vertel je verhaal aan je partner over iets wat je leuk hebt meegemaakt. Let erop dat je je verhaal duidelijk vertelt en je partner goed laat luisteren.”
- “Nu is het de beurt van je partner om te vertellen en jij luistert aandachtig. Na het verhaal, vat samen wat je hebt gehoord en vraag je partner of je iets belangrijks hebt gemist.”
Reflectie:
- Vraag na de oefening aan de leerlingen hoe ze zich voelden tijdens het luisteren en het vertellen.
Voorbeeldvragen:
- “Hoe voelde je je toen je naar je partner luisterde?”
- “Was het moeilijk om te luisteren zonder te onderbreken? Waarom?”

Uitleg: Respectvolle communicatie

Stap-voor-stap:

Wat zijn ‘Ik-Boodschappen’?
- Leg uit wat ‘ik-boodschappen’ zijn en waarom ze nuttig zijn.
Toelichting:
- “‘Ik-boodschappen’ zijn zinnen die je gebruikt om je eigen gevoelens te uiten zonder iemand anders te beschuldigen. Dit helpt om conflicten op een rustige manier op te lossen.”
Voorbeeld van een ‘Ik-Boodschap’:
- “Als je ergens boos over bent, kun je zeggen: ‘Ik voel me verdrietig als er over mij wordt gepraat zonder dat ik erbij ben.’”

Oefening:

Rollenspel met Respectvolle Communicatie:
- Laat de leerlingen in paren een rollenspel doen waarbij ze ‘ik-boodschappen’ gebruiken.
Scenario’s:
- Scenario 1: “Jij vindt het vervelend dat iemand vaak met zijn voeten op je stoel leunt. Gebruik een ‘ik-boodschap’ om dit rustig te zeggen.”
- Scenario 2: “Een klasgenoot neemt vaak jouw spullen zonder te vragen. Gebruik een ‘ik-boodschap’ om dit aan te kaarten.”
Reflectie:
- Vraag na de rollenspellen hoe de leerlingen zich voelden bij het gebruik van ‘ik-boodschappen’.
Voorbeeldvragen:
- “Hoe voelde je je toen je je gevoelens uitdrukte met een ‘ik-boodschap’?”
- “Hoe reageerde de ander op jouw boodschap? Was de communicatie beter?”

Discussie: Hoe samenwerken voor een positieve klasomgeving

Stap-voor-stap:

Bespreek Samenwerking:
- Leg uit hoe samenwerking en het geven van complimenten bijdragen aan een goede sfeer in de klas.
Voorbeeld:
- “Als we samenwerken en elkaar complimenten geven, voelen we ons allemaal gelukkiger en meer gewaardeerd. Dit helpt om een fijne sfeer in de klas te houden.”
Voorbeeld Activiteit:
- “Laten we een ‘klasklimaat-team’ maken dat elke week iemand een compliment geeft. Dit team zorgt ervoor dat iedereen zich prettig voelt in de klas.”

Activiteit:

Laat de leerlingen ideeën delen over hoe ze elkaar kunnen ondersteunen en een positieve sfeer kunnen bevorderen.

Reflectie en opdracht

Stap-voor-stap:

Reflectie:
- Vraag de leerlingen om na te denken over wat ze hebben geleerd over luisteren en respectvolle communicatie.
Voorbeeldvraag:
- “Wat heb je geleerd over hoe je goed kunt luisteren en respectvol kunt communiceren? Hoe kan dit je helpen in de klas?”
Opdracht:
- Laat de leerlingen een korte zin schrijven over hoe ze actief kunnen luisteren en respectvol kunnen praten met hun klasgenoten.
Voorbeeldopdracht:
- “Schrijf op één manier waarop jij kunt helpen om goed te luisteren en respectvol te communiceren met je klasgenoten.”