Lesbrief 1 (gr 7): De impact van roddelen
Doel: Leerlingen bewust maken van de impact van roddelen op individuen en de klasgemeenschap.
Tijdsduur: 45 minuten
Materialen:
- Flip-over en stiften
- Kaarten met verschillende scenario's (bijlage)
- Posters met de slogan "Denk FF na!"
Introductie (10 minuten)
Instructies voor de leerkracht:
- Inleiding:
- Uitleg: Begin de les met een korte uitleg over wat roddelen is. Vraag de leerlingen of ze weten wat roddelen betekent en of ze voorbeelden kunnen geven.
- Voorbeeld: "Roddelen betekent dat je over iemand praat die er niet bij is. Dit kan soms gewoon grappig en onschuldig zijn, maar het kan ook iemand kwetsen."
- Toelichting: Leg uit dat roddelen zowel positief als negatief kan zijn, maar dat het vaak negatieve gevolgen heeft.
- Definitie:
- Definitie volgens woordenboek: "Roddelen betekent volgens het woordenboek 'opzettelijk slechte dingen over iemand vertellen; kwaadspreken, lasteren.'"
- Wetenschappelijke definitie: "In wetenschappelijke zin wordt roddelen gedefinieerd als 'het praten over iemand in afwezigheid van die persoon', wat dus niet altijd negatief hoeft te zijn."
- Voorbeeld: Bespreek dat roddelen soms bedoeld kan zijn om informatie te delen, maar dat het vaak verkeerd begrepen wordt en schade kan veroorzaken.
Activiteit 1: Scenario's bespreken (15 minuten)
Instructies voor de leerkracht:
- Verdeel de klas in kleine groepjes:
- Geef elk groepje een kaart met een scenario van roddelen (zie bijlage voor scenario's).
- Bespreken:
- Laat de groepjes bespreken wat er gebeurt in hun scenario en wat de mogelijke impact kan zijn op de betrokken personen.
Bijlage: Voorbeelden van scenario's
- Scenario 1: Anna vertelt aan haar vrienden dat Tim slechte cijfers haalt, terwijl Tim er niet bij is.
- Impact: Tim voelt zich vernederd en minderwaardig, en dit kan zijn zelfvertrouwen en schoolprestaties negatief beïnvloeden.
- Scenario 2: Lisa hoort dat Julia verliefd is op een jongen in een andere klas en vertelt het door aan haar vriendinnen.
- Impact: Julia voelt zich verraden en schaamt zich, waardoor ze misschien minder open durft te zijn over haar gevoelens in de toekomst.
- Scenario 3: Mark maakt een grapje over de kledingstijl van Eva, en anderen beginnen erover te praten.
- Impact: Eva voelt zich onzeker en niet geaccepteerd, wat haar zelfbeeld kan schaden.
- Scenario 4: Een groepje leerlingen verspreidt een gerucht dat Alex stiekem een proefwerk heeft gekopieerd.
- Impact: Alex voelt zich onterecht beschuldigd en buitengesloten, en dit kan leiden tot wantrouwen en conflicten in de klas.
- Scenario 5: Een leerling deelt een geheim van een vriend zonder toestemming.
- Impact: De vriend voelt zich verraden en vertrouwt anderen minder snel, wat hun sociale relaties kan beschadigen.
- Uitleg: Moedig de leerlingen aan om na te denken over de gevoelens van de betrokken personen en de bredere impact op de klas.
- Presentatie:
- Laat elk groepje hun scenario presenteren aan de klas en bespreek gezamenlijk de impact.
- Voorbeeld vragen: "Hoe zou jij je voelen als je Tim was? Wat zou er kunnen gebeuren met de sfeer in de klas als iedereen dit verhaal zou geloven?"
- Toelichting: Bespreek hoe dergelijke scenario's de sfeer in de klas kunnen beïnvloeden en welke gevolgen dit heeft voor de sociale veiligheid.
Activiteit 2: Groepsnormen opstellen (10 minuten)
Instructies voor de leerkracht:
- Opstellen van normen:
- Vraag de leerlingen om na te denken over hoe ze willen dat er in de klas wordt omgegaan met roddelen.
- Voorbeeld vraag: "Hoe willen we met elkaar omgaan als we iets over iemand anders horen? Wat moeten we doen voordat we een verhaal doorvertellen?"
- Uitleg: Moedig de leerlingen aan om na te denken over respectvolle en empathische manieren om met elkaar om te gaan.
- Flip-over activiteit:
- Schrijf de suggesties van de leerlingen op een flip-over en stel gezamenlijk positieve groepsnormen op.
- Voorbeelden van normen: "We vertellen geen verhalen over anderen als ze er niet bij zijn", "We vragen ons eerst af of het waar is voordat we iets verder vertellen."
- Toelichting: Bespreek waarom deze normen belangrijk zijn en hoe ze bijdragen aan een veilige en respectvolle klasomgeving.
Afsluiting (10 minuten)
Instructies voor de leerkracht:
- Posteractiviteit:
- Laat de leerlingen posters maken met de slogan "Denk FF na!" en hun nieuwe groepsnormen.
- Voorbeeld: "Op de poster kunnen leerlingen tekenen wat ze moeten doen als ze een roddel horen. Bijvoorbeeld: 'Eerst nadenken, dan pas praten!'"
- Uitleg: Hang de posters op in de klas als herinnering aan de gemaakte afspraken.
- Reflectie:
- Bespreek met de leerlingen hoe ze deze normen kunnen toepassen in hun dagelijkse leven, zowel in de klas als online.
- Voorbeeld vraag: "Hoe kun je ervoor zorgen dat je niet meedoet aan roddelen? Wat kun je doen als je een roddel hoort?"
- Toelichting: Moedig de leerlingen aan om na te denken over praktische manieren om de normen in hun dagelijkse interacties te integreren.