Dit is waarom je niet zomaar WhatsApp-stickers van je vrienden mag sturen

Portretrecht op stickers: Wat je moet weten over privacy en de wet

In de digitale wereld van vandaag, waar we dagelijks via groepsapps met vrienden, familieleden en collega’s communiceren, komen er regelmatig beschamende stickers voorbij. Of het nu een grappige foto van een vriend is of een privéfoto van een familielid, het is belangrijk om te begrijpen dat deze stickers vaak niet zomaar gedeeld mogen worden. Het gebruik van portretten zonder toestemming kan namelijk in strijd zijn met het portretrecht en, in sommige gevallen, de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). In dit artikel leggen we uit wat het portretrecht inhoudt en wat je moet weten over het delen van stickers die het portret van anderen bevatten.

Wat is het portretrecht?

Volgens Yaşar Bayram, advocaat gespecialiseerd in intellectueel eigendomsrecht en privacyrecht, is het portretrecht van toepassing op stickers die iemands gezicht of afbeelding bevatten. Het portretrecht beschermt de rechten van de geportretteerde persoon tegen de openbaarmaking van hun portret, tenzij er een rechtmatige reden is om dit te doen.

Het portretrecht houdt in dat de geportretteerde zich kan verzetten tegen het gebruik van zijn of haar portret als er sprake is van een redelijk privacybelang. Dit privacybelang wordt afgewogen tegen de vrijheid van meningsuiting van degene die de sticker heeft gemaakt of gedeeld.

Wanneer weegt het privacybelang zwaarder dan vrijheid van meningsuiting?

Of je een sticker mag maken en doorsturen, hangt af van verschillende factoren, zoals de aard van de foto, de context en de mogelijke impact op de privacy van de geportretteerde. Bayram legt uit: “Als het portret schade kan toebrengen aan de reputatie van de geportretteerde, bijvoorbeeld door een intieme context, zal het privacybelang vaak zwaarder wegen dan de vrijheid van meningsuiting.”

Bijvoorbeeld, een foto die in een privécontext is genomen, zoals een moment tijdens een feest of vakantie, kan als persoonlijk en gevoelig worden beschouwd. Als zo’n afbeelding zonder toestemming wordt gedeeld, kan dit schadelijk zijn voor de privacy van de geportretteerde en mogelijk hun reputatie aantasten.

Aan de andere kant, als de afbeelding een neutrale context heeft, zoals een foto van een openbare bijeenkomst, zal het privacybelang vaak minder zwaar wegen. In dat geval zal het recht om het portret openbaar te maken waarschijnlijk zwaarder wegen.

Is de AVG van toepassing op stickers?

De AVG speelt een rol bij het delen van persoonlijke gegevens, maar niet altijd. Volgens Bayram is de AVG niet van toepassing op het gebruik van een portret voor persoonlijk of huishoudelijk gebruik. Dit betekent dat als je een sticker maakt en deze alleen deelt in een kleine WhatsApp-groep met vrienden of familie, de AVG vaak niet van toepassing is.

Bayram verduidelijkt: “Als de sticker alleen wordt gedeeld met een klein aantal mensen, zoals je gezinsleden of vrienden, kun je meestal niets doen tegen de verspreiding.” Dit geldt dus voor stickers die binnen je gezins- of vriendenkring circuleren, aangezien deze niet het bereik hebben om als grootschalig openbaar gebruik te worden gezien.

Wanneer is de AVG wel van toepassing?

Als de sticker echter verder wordt verspreid of zelfs viraal gaat, bijvoorbeeld door het op sociale media te plaatsen, dan geldt de AVG wel. In dit geval zal degene die de sticker deelt, een rechtmatige grondslag voor de verwerking moeten hebben, zoals een gerechtvaardigd belang of toestemming van de geportretteerde persoon.

Bayram legt uit: “In dat geval kan de geportretteerde zijn rechten onder de AVG inroepen, zoals het recht op verwijdering van de afbeelding.” Dit betekent dat als je portret zonder toestemming wordt gedeeld, je kunt vragen om de afbeelding te verwijderen en, indien nodig, juridische stappen te ondernemen.

Kun je een boete krijgen voor het delen van een beschamende sticker?

Als je zonder toestemming een sticker van bijvoorbeeld je broer deelt, kan dit theoretisch gezien leiden tot een boete van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). Dit geldt vooral wanneer de privacy van de geportretteerde wordt geschonden door het gebruik van hun portret zonder geldige toestemming of zonder een andere grondslag voor het delen van de afbeelding buiten de huishoudelijke sfeer.

Bayram geeft aan: “In de praktijk is de kans op een boete echter klein, tenzij de schending ernstig is en op grote schaal plaatsvindt.”

Conclusie: Wees voorzichtig met stickers die het portret van anderen bevatten

Het delen van stickers die het portret van anderen bevatten, is niet altijd onschuldig. Hoewel het delen van afbeeldingen in privékringen zoals een WhatsApp-groep meestal geen juridische gevolgen heeft, is het belangrijk om te begrijpen dat het delen van een portret buiten deze context kan leiden tot juridische complicaties, vooral als de privacy van de geportretteerde in het gedrang komt. Zorg ervoor dat je altijd de toestemming hebt van de persoon op de afbeelding voordat je deze deelt, vooral als de afbeelding gevoelig of intiem van aard is.

Bron Radar