Verzonnen berichten, bewerkte video’s en cijfers die te mooi lijken om waar te zijn. Vraag jij je weleens af of iets echt zo is? En waarom mensen nepnieuws eigenlijk delen. Ook vind je er uitlegvideo’s over hoe algoritmes en deepfakes werken.
De website http://isdatechtzo.nl helpt je om zelf op onderzoek uit te gaan.
Je leert hoe je kunt checken of een bericht betrouwbaar is.
Wat is verkeerde informatie en nepnieuws?
Advies over welk nepnieuws en hoe kinderen het kunnen herkennen
Definities
Fake nieuws / Nepnieuws is nieuws of verhalen op internet die niet waar zijn. Er zijn twee soorten nepnieuws: desinformatie en desinformatie.
Disinformatie is valse informatie die is gemaakt en gedeeld om opzettelijk schade te berokkenen.
Desinformatie is verkeerde informatie wordt over het algemeen gebruikt om te verwijzen naar misleidende informatie die is gecreëerd of verspreid zonder manipulatieve of kwaadaardige bedoelingen.
Valse nieuwsverhalen gebruiken technologie en sociale media om eruit te zien als echte nieuwssites. Organisaties en politieke groepen kunnen u targeten met advertenties die op het nieuws lijken. Hackers gebruiken bots, stukjes software, om meerdere sociale media-accounts aan te maken en deze te gebruiken om desinformatie te verspreiden. Hierdoor kan een nepverhaal echt lijken, simpelweg omdat het lijkt alsof het door zoveel mensen is gedeeld.
Valse posts en accounts op sociale media helpen nepnieuws viraal te gaan. Soms wordt dit dan door echte journalisten als feit gemeld. Wanneer nepnieuws het nieuws wordt, vervaagt de grens tussen feit en fictie.
Nepnieuws presenteert sterke, vaak vooringenomen meningen als feit. Het kan deze meningen ook richten aan degenen die het meest waarschijnlijk zullen instemmen om ze te versterken. Dit zogenaamde "echokamer" -effect wordt verergerd door algoritmen, slimme stukjes software, die u aanmoedigen om materiaal te lezen dat lijkt op wat u al deelt. Hackers hacken of manipuleren deze algoritmen vaak.
Voorbeelden van nepnieuws
Nepnieuws wordt gepromoot door hackers, politici, trollen, reclamebureaus en zelfs regeringen, die allemaal een goed begrip hebben van hoe internet werkt. Dit betekent dat het in vele soorten en maten verkrijgbaar is, waardoor het moeilijker te herkennen is. Kijk uit voor:
- Fake papers (Imposter nieuwssites): Ze zien eruit als traditionele kranten online, maar zijn dat niet - ze tonen vaak afbeeldingen en video's die zijn gemanipuleerd.
- Click-baiters: Dit zijn posts, artikelen en video's die je kunt zien in sociale feeds of websites die dramatische koppen of claims voor gratis items of resultaten gebruiken om zoveel mogelijk mensen op het artikel te laten klikken, dwz 'je gelooft niet wat ...'. Ze kan in het oog springende afbeeldingen, een emotionele of humoristische toon hebben om de aandacht van mensen te trekken.
- Slechte advertentiesof: Advertenties die oplichting of valse claims bevatten.
- Hackers: Dit verwijst naar een persoon die zijn vaardigheden gebruikt om ongeautoriseerde toegang te krijgen tot systemen en netwerken om misdaden te plegen zoals identiteitsdiefstal of die systemen vaak gegijzeld houdt om losgeld te innen.
- Headliners:Sensationele koppen die zijn ontworpen om u het verhaal te laten verspreiden zonder het te lezen.
- Populisten: Mensen, vaak politici, die nepnieuwsverhalen willen gebruiken om populaire steun te krijgen.
- Satire / komediesites: Ze zijn niet van plan om schade te berokkenen, maar hebben het potentieel om mensen voor de gek te houden door te denken dat inhoud echt is (voorbeelden: Onion of Daily Mash-site).
- Bots: Hoewel het geen voorbeeld van nepnieuws is, zijn dit nepprofielen, voornamelijk op sociale media, die zijn gemaakt om nepnieuws te verspreiden met behulp van geautomatiseerde technologie.
- Misleidende inhoud: Artikelen of nieuwsverhalen waarin nepfeiten worden gebruikt om een bepaald probleem of een persoon te verdraaien
- Phishing: Dit zijn meestal bedrieglijke e-mails, sms-berichten of websites die doen alsof ze afkomstig zijn van een gerenommeerde organisatie om iemands persoonlijke informatie te verkrijgen.
- Deepfakes: Dit is wanneer technologie wordt gebruikt om live gezichtsbewegingen van een persoon in een video en audio na te bootsen om het echt te laten lijken. Sommige van deze video's zijn viraal gegaan waar spraakmakende mensen zoals president Barack Obama en Mark Zuckerberg zijn nagebootst in nepfragmenten.
- Sokpop-accounts: Dit zijn accounts de valse online identiteiten gebruiken om de publieke opinie te misleiden of te manipuleren.
Blootstelling aan verkeerde informatie kan het vertrouwen in de media in bredere zin verminderen, waardoor het moeilijker wordt om te weten wat feit of fictie in de toekomst is. Wanneer we beginnen te geloven dat er de mogelijkheid bestaat dat alles nep kan zijn, is het gemakkelijker om te negeren wat werkelijk waar is. Dit is een grote zorg over de impact van nepnieuws op onze kinderen en jongeren.
Volgens de National Literacy Trust Fake News and Critical Literacy Report meer dan de helft van de 12-15-jarigen gebruikt sociale media als hun vaste nieuwsbron. En hoewel slechts een derde gelooft dat verhalen op sociale media waar zijn, wordt geschat dat slechts 2% van de schoolkinderen over de basisvaardigheden voor kritische geletterdheid beschikt om het verschil te zien tussen echt en nepnieuws.
De helft van de kinderen gaf toe dat ze zich zorgen maakten over nepnieuws. Leraren die over de kwestie werden ondervraagd, merkten een reële toename op van problemen als angst, eigenwaarde en een algemene vertekening van wereldbeelden. Over het algemeen verzwakt het vertrouwen dat kinderen hebben in het nieuws, de interacties op sociale media en politici.
Sommige nepverhalen kunnen een echte impact hebben op het leven van onze kinderen. De zogenaamde "Anti-vaxxers" -beweging, de nep-Momo-schrik en de recente valse nieuwsverhalen rond de COVID-19-pandemie zijn allemaal voorbeelden van verschillende manieren waarop nepnieuws onze emoties en die van onze kinderen ten prooi valt.
De geïnterviewde kinderen zijn bezorgd dat ze, wanneer ze online zijn, niet weten wie ze kunnen vertrouwen, wat echt is en welke vormen van kennis waar zijn. Bijna alle kinderen zijn nu online, maar velen van hen zijn emotioneel niet toegerust om de uitdagingen van een online nepnieuwscultuur aan te gaan. We kunnen onze kinderen niet stoppen met het gebruik van internet en dat zouden we ook niet moeten doen, het is een ongelooflijke hulpbron. Het is dan belangrijk dat we ze enkele basisregels leren, zodat ze vertrouwen kunnen hebben in de feiten die ze online vinden.
Deel deze video's met uw kind om ze te helpen nepnieuws beter te begrijpen
BBC Bitesize | Wat is er zo erg aan nepnieuws?
BBC Bitesize | Hoe verspreidt nepnieuws zich?
Bron Internet Matters.org
Meer te ontdekken
Nepnieuws en verkeerde informatie aanpakken - advies voor ouders Met de opmars van het coronavirus zien we een wildgroei aan nepnieuws: namaaknieuwsberichten, gemaakt door photoshoppers en bitcoinboeven die graag misbruik maken van een groeiende informatiebehoefte, in combinatie met de aanwezigheid van onrust onder lezers. We krijgen hier steeds meer vragen over bij RTL Nieuws. Dat leggen we graag uit.
Deze week krijgen wij dit nieuwsbericht onder ogen via onze lezers, met de vraag: komt dit echt van jullie?
Nepnieuwsbericht, ogenschijnlijk afkomstig van de site van RTL Nieuws.
Het antwoord is: nee. Het lettertype dat wij gebruiken is nét iets anders, de koppen boven onze artikelen zijn wat minder lang en wij schrijven hopelijk iets betere zinnen. Iemand die denkt grappig te zijn, schrijft deze tekst in een opmaakprogramma en deelt het in WhatsApp-groepen. Met alle gevolgen van dien.
Als je berichten leest die te ongelooflijk zijn om waar te zijn, dan is dat meestal ook zo. Wil je weten of het klopt? We hebben op onze site en app een zoekfunctie die je kan vertellen of het bewuste bericht door ons is gebracht.
Sluiting scholen
Vorige week: een artikel dat via social media werd verspreid over de sluiting van scholen en universiteiten leek afkomstig van de website van RTL Nieuws, maar is dat niet. Voor het bericht werd de stijl van de site van RTL Nieuws gebruikt. Alleen aan de url was te zien dat het niet de echte website is.
Net als een aantal andere media is RTL Nieuws geregeld de dupe van dit soort namaak. "Fake screenshots, next level", schreef nepnieuws-specialist Peter Burger vorige week op Twitter.
Fake screenshots, next level: iemand heeft met url rtl-nieuws[punt]com de site van @RTLnieuws nagemaakt en verspreidt daarop vals bericht over sluiting scholen en universiteiten.
De nagemaakte website is de afgelopen tijd vaker opgedoken. Doordat linkjes op de pagina wél naar de echte website leiden, wordt de lezer makkelijk op het verkeerde been gezet.
Waarschuw ons!
Mocht je verdachte berichten zien of pagina's die ons nadoen, dan zouden we het op prijs stellen als je dit bij ons meldt. Mail naar rtlnieuws@rtl.nl. Stuur alsjeblieft een screenshot en een url mee. Samen proberen we deze uitingen te weren van onze platformen.
Hoe denken we dit te voorkomen?
Door onze lezers duidelijk te maken dat ze, als ze een afbeelding krijgen van een nieuwsbericht van RTL Nieuws met twijfelachtige inhoud, via de zoekfunctie op onze site of app kunnen checken of het bericht ook inderdaad door ons is gepubliceerd.
BN’ers in nepadvertenties
En die advertenties over BN’ers dan? Ali B, John de Mol, Humberto Tan, Beau van Erven Dorens, Jort Kelder, Matthijs van Nieuwkerk: ze kunnen er allemaal over meepraten. Hun beeltenis wordt gebruikt om lezers van nieuwssites van onder meer RTL, NOS, NU.nl en het AD te leiden naar bitcoinsites.
We vragen het aan Google, een van onze advertentiepartners, waar woordvoerder Rachid Finge toelichting geeft. ''Eerder dit jaar zagen we overlijdensadvertenties van John de Mol verschijnen in advertentievorm. Die nep-advertenties zijn verschrikkelijk. Die hebben we destijds snel weten te elimineren. We werken zo hard als we kunnen om te voorkomen dat nare advertenties verschijnen op websites die met onze advertentiesystemen werken.''
Voorbeeld van een nepnieuwsadvertentie. \
Google: ''Elke dag verwijderen we al gemiddeld zo'n 6 miljoen advertenties. In 2018 blokkeerden we ook nog eens bijna één miljoen malafide accounts. Dit is een kat- en muisspel met oplichters. We doen er alles aan om ons steeds beter tegen hen te wapenen.''
Een spel dus, vertelt Google, waarin we regelmatig worden overvallen door een onverwachte beweging. Er wordt hard aan gewerkt, maar uitsluiten dat je deze rommel nog voorbij ziet komen, kunnen we helaas niet.