Kenniscentrum Pesten & Preventie voor Scholen

Kenniscentrum Pesten voor Scholen

Inzicht in pesten op scholen

Pesten blijft een alomtegenwoordig probleem op scholen, dat de welzijn van studenten, academische prestaties en algehele schoolsfeer beïnvloedt. Om pesten effectief aan te pakken, moeten scholen zich uitrusten met uitgebreide kennis over de dynamiek, effecten en preventiestrategieën.

Doneer button

Stichting Stop Pesten Nu vertrouwt volledig op vrijwillige donaties en de inzet van vrijwilligers om haar belangrijke werk mogelijk te maken. Wij ontvangen geen subsidies, waardoor wij volledig afhankelijk zijn van de steun van mensen zoals u.

Angela

Navigeer snel naar

1. De dynamiek van pesten

Pesten omvat verschillende gedragingen, waaronder fysiek, verbaal, sociaal en cyberpesten. Het begrijpen van deze dynamiek is cruciaal voor het identificeren en aanpakken van pestincidenten. Hier is een beknopt overzicht:

  • Fysiek pesten: Omvat fysieke agressie of schade, zoals slaan, schoppen of duwen.
  • Verbaal pesten: Bevat beledigingen, plagen, scheldwoorden en verbale bedreigingen gericht op het veroorzaken van emotionele stress.
  • Sociaal pesten: Vindt plaats door uitsluiting, het verspreiden van geruchten, roddelen of het manipuleren van sociale relaties om anderen reputaties of sociale status te schaden.
  • Cyberpesten: Gebeurt online of via digitale apparaten, waarbij sprake is van intimidatie, het verspreiden van geruchten of het plaatsen van kwetsend materiaal op sociale media of berichtenapps.

2. Herkennen van pesten

Het identificeren van tekenen van pesten is essentieel voor vroegtijdige interventie en ondersteuning van getroffen studenten. Veelvoorkomende tekenen zijn onder meer:

  • Onverklaarbare verwondingen of schade aan persoonlijke eigendommen.
  • Veranderingen in gedrag, zoals terugtrekking, vermijding van sociale situaties of een afname in academische prestaties.
  • Emotionele stress, waaronder angst, depressie of plotselinge stemmingswisselingen.
  • Weerzin of weigering om naar school te gaan, met vage redenen of klachten van zich niet lekker voelen.

Tip! Bekijk alle trainingen en workshops hier

3. Impact van pesten op studenten

    Pesten kan diepgaande en langdurige effecten hebben op de fysieke, emotionele en psychologische gezondheid van studenten. Enkele van de gevolgen zijn onder meer:

    • Verhoogd risico op psychische problemen, waaronder depressie, angststoornissen en suïcidale gedachten.
    • Afname in academische prestaties als gevolg van concentratieproblemen, absenteïsme of angst om naar school te gaan.
    • Sociale isolatie en moeilijkheden bij het vormen van positieve relaties met leeftijdsgenoten, wat leidt tot gevoelens van eenzaamheid en een laag zelfbeeld.
    • Langetermijngevolgen, zoals middelenmisbruik, antisociaal gedrag en moeite met aanpassen aan volwassenheid.

    4. Het creëren van een veilig schoolklimaat 

    Het voorkomen en aanpakken van pesten vereist een veelzijdige aanpak die de hele schoolgemeenschap betrekt. Belangrijke strategieën zijn onder meer:

    • Het implementeren van duidelijke en uitgebreide anti-pestbeleid dat verwachte gedragingen, consequenties voor pesten en procedures voor het melden van incidenten uiteenzet.
    • Het regelmatig bieden van training en professionele ontwikkeling voor personeel, opvoeders en ouders over het herkennen, voorkomen en effectief reageren op pesten.
    • Het bevorderen van een positief schoolklimaat en cultuur die empathie, respect, inclusiviteit en samenwerking bevordert onder studenten en personeel.
    • Het opzetten van ondersteuningssystemen en -middelen voor studenten die pesten ervaren, waaronder counselingdiensten, peer-ondersteuningsgroepen en veilige meldmechanismen.

    5. Studenten aanmoedigen om actie te ondernemen

    Studenten aanmoedigen om een actieve rol te spelen bij het voorkomen van pesten is cruciaal voor het creëren van een cultuur van respect en verantwoordelijkheid. Scholen kunnen studentenleiderschap en betrokkenheid bevorderen door middel van:

    • Peer-mentoringprogramma's die oudere studenten koppelen aan jongere leeftijdsgenoten om ondersteuning, begeleiding en rolmodellering te bieden.
    • Door studenten geleide initiatieven, zoals bewustmakingscampagnes, bijeenkomsten of workshops over het voorkomen van pesten, cyberveiligheid en conflictoplossing.
    • Het aanmoedigen van ingrijpen door omstanders door studenten te leren hoe ze pestgedrag kunnen herkennen en veilig kunnen ingrijpen in pestincidenten, zowel online als offline.

    Door studenten uit te rusten met de kennis, vaardigheden en middelen om pesten aan te pakken, kunnen scholen een veilige, inclusieve en ondersteunende leeromgeving creëren voor iedereen. 

    Het belang van zero tolerance of bijvoorbeeld het 4-laden model

    Pesten op scholen blijft een ernstige kwestie die zowel leerlingen als docenten kan treffen. Om een veilige en inclusieve leeromgeving te waarborgen, kiezen steeds meer scholen ervoor om een zero tolerance beleid tegen pesten te implementeren of te werken met het vier laden model. Deze benaderingen bieden niet alleen directe maatregelen tegen pesten, maar dragen ook bij aan het creëren van een positieve schoolcultuur. Laten we eens kijken naar de voordelen voor scholen die deze benaderingen omarmen:

    1. Preventie en interventie

    Een zero tolerance beleid of het vier laden model stelt duidelijke greFred Ruttenzen en consequenties voor pestgedrag. Hierdoor worden potentiële pesters ontmoedigd en worden slachtoffers aangemoedigd om incidenten te melden. Door een proactieve benadering kunnen scholen pesten voorkomen voordat het escaleert en snel ingrijpen wanneer het zich voordoet, waardoor de veiligheid van alle leerlingen wordt gewaarborgd.

    2. Bevordering van respect en empathie

    Het zero tolerance beleid en het vier laden model onderstrepen het belang van respectvol gedrag en empathie binnen de schoolgemeenschap. Door het benadrukken van deze waarden in zowel het curriculum als het gedragsbeleid, worden leerlingen aangemoedigd om elkaar te ondersteunen en te respecteren. Dit leidt tot een positieve sfeer waarin diversiteit wordt gevierd en pestgedrag wordt afgewezen.

    3. Betrokkenheid van leerlingen en ouders

    Scholen die een zero tolerance beleid of het vier laden model omarmen, moedigen actieve betrokkenheid van zowel leerlingen als ouders aan. Door middel van educatieve programma's, ouderbijeenkomsten en open communicatiekanalen worden alle belanghebbenden aangemoedigd om samen te werken aan het creëren van een veilige schoolomgeving. Dit versterkt het gevoel van gemeenschap en verantwoordelijkheid.

    4. Positieve schoolcultuur

    Het implementeren van een zero tolerance beleid of het vier laden model draagt bij aan het vormen van een positieve schoolcultuur waarin respect, tolerantie en samenwerking centraal staan. Leerlingen voelen zich veilig en gerespecteerd, wat hun welzijn en leerprestaties bevordert. Docenten ervaren een verbeterde werkomgeving waarin ze effectief kunnen optreden tegen pestgedrag en hun leerlingen kunnen ondersteunen bij het ontwikkelen van sociale vaardigheden.

    Kortom, het implementeren van een zero tolerance beleid of het werken met het vier laden model biedt aanzienlijke voordelen voor scholen. Door pesten krachtig aan te pakken en te investeren in een positieve schoolcultuur, kunnen scholen een omgeving creëren waarin alle leerlingen gedijen en zich kunnen ontwikkelen tot zelfverzekerde en empathische individuen.

     

    ► Lees alles over (Klassiek) Pesten in het Kenniscentrum Pesten

    ► of zie video hier van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap geeft een goede weergave 'waarom' het pesten aanpakken zo complex is.

     

    - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
    ► Kenniscentrum Pesten 
    - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
    ► Kenniscentrum Online pesten ~ Cyberpesten
    - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
    ► Kennisbank ~ Inclusief Downloadcentrum
    - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
    ► Lesideëen & Lesmaterialen ~ Pesten & Online Pesten
    - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

    Bijzondere momenten voor de schoolagenda's: 

     

    Pesten komt voor op en om scholen, maar ook buiten de school kan het pesten verder gaan. Steeds vaker worden leerlingen online gepest via whatsapp, snapchat of facebook. Hoewel deze online manier van pesten buiten schooltijd en buiten het schoolterrein plaats kunnen vinden, heeft het wel een grote impact op de leerling op school. Daarom is het ook in deze situaties belangrijk om de school te betrekken. Stichting Stop Pesten Nu biedt veel informatie over pesten en sociale media.

    Online pesten voelt veilig voor de dader omdat niemand het kan zien. Dit maakt het voor velen aantrekkelijk om op deze manier te pesten. De dader blijft anoniem en hoeft het slachtoffer niet in de ogen te kijken. Eigenlijk is het de meest laffe manier van pesten. 

    Bij online pesten zijn de effecten merkbaar tot in het klaslokaal ook al speelt het pesten zich buiten school af

    • Leer leerlingen bewust om te gaan met sociale media, internet en goed gedrag online en bespreek ook de risico’s en gevaren (online pesten - cyberpesten). Informeer leerlingen over strafbaar gedrag zoals het ongevraagd doorsturen van naaktfoto’s van leerlingen, iemand bedreigen  en afpersen.
    • Bespreek school- /klassenregels en afspraken
      Ga met leerlingen in gesprek over hoe je leuk met elkaar omgaat online. Weet welke afspraken en regels gelden op school- ook over online gedrag- en bespreek dit regelmatig in de klas. Wat mag wel en wat mag niet? Ga op een leuke manier aan de slag met het maken van afspraken over hoe de klas met elkaar wil omgaan op sociale media. Maak bijvoorbeeld gebruik van de gratis les Whatshappy.
    • Bied hulp aan
      Vertel leerlingen bij wie ze op school terecht kunnen als ze te maken krijgen met ongewenst online gedrag (leerkracht, mentor, vertrouwenspersoon, aanspreekpunt pesten). Vertel ze over het bestaan van: de organisaties onder de oranje buttons. Daar kunnen ze terecht met hun verhaal en hulp krijgen. Adviseer leerlingen om altijd bewijsmateriaal (screenshots, chats, mails) te bewaren.

    ► Lees alles over Online Pesten (Cyberpesten) waar kinderen & jongeren mee wordt geconfronteerd in het Kenniscentrum Cyberpesten - Online Pesten