Pesten op het werk is een serieus probleem dat niet alleen het slachtoffer treft, maar ook de werkomgeving en productiviteit negatief beïnvloedt. Vaak vinden deze situaties plaats onder het oog van collega’s die als omstanders fungeren. De campagne “Kijk niet weg” richt zich op deze omstanders en moedigt hen aan om in te grijpen. Maar hoe moet je precies reageren als je getuige bent van pesten op de werkvloer? In dit artikel bespreken we waarom omstanders zo belangrijk zijn bij het stoppen van pesten op het werk en wat je kunt doen als je er getuige van bent.
Pesten op het werk: wat houdt het in?
Pesten op het werk kan vele vormen aannemen, zoals intimidatie, roddelen, kleineren, buitensluiten, of het ondermijnen van iemands werk. Het gebeurt vaak subtiel, maar de impact op het slachtoffer kan groot zijn. Dit gedrag creëert een onveilige werksfeer waarin het slachtoffer zich voortdurend ongemakkelijk en gestrest voelt.
Waarom grijpen omstanders vaak niet in?
Net als bij pesten op school, spelen omstanders een cruciale rol bij het in stand houden of stoppen van pestgedrag op het werk. Toch kiezen veel werknemers ervoor om niets te doen wanneer ze zien dat een collega wordt gepest. Dit kan verschillende redenen hebben:
- Angst voor repercussies: Mensen zijn vaak bang dat als ze ingrijpen, ze zelf het volgende doelwit worden van de pester.
- Onzekerheid over wat te doen: Veel omstanders weten niet precies hoe ze op de situatie moeten reageren, of denken dat het niet hun plaats is om zich ermee te bemoeien.
- De pestcultuur wordt genormaliseerd: In sommige werkomgevingen is pesten zo ingeburgerd dat het als "normaal" wordt gezien, en collega’s kunnen denken dat het geen zin heeft om iets te doen.
De rol van omstanders bij pesten op het werk
Als omstander heb je de macht om het pestgedrag te doorbreken en de sfeer op de werkvloer te verbeteren. Uit onderzoek blijkt dat pesten vaak stopt wanneer iemand ingrijpt of laat merken dat het gedrag onacceptabel is. Hier zijn enkele manieren waarop jij als omstander kunt helpen:
Kom op voor het slachtoffer Als je getuige bent van pesten, kun je proberen de situatie direct te de-escaleren. Dit hoeft niet confronterend te zijn. Soms kan het helpen om een opmerking te maken zoals "Zo gaan we hier toch niet met elkaar om?" of simpelweg het gesprek een andere wending te geven. Hiermee geef je een duidelijk signaal dat je het gedrag afkeurt.
Steun je collega privé Als je het lastig vindt om in het moment in te grijpen, kun je later privé naar de gepeste collega toe gaan. Laat weten dat je hebt gezien wat er gebeurde en bied je steun aan. Dit kan een groot verschil maken voor het slachtoffer, die zich daardoor minder geïsoleerd voelt.
Meld het bij HR of een vertrouwenspersoon Soms kan direct ingrijpen lastig of onveilig voelen. In zulke gevallen is het verstandig om de situatie te melden bij HR, een leidinggevende, of een vertrouwenspersoon binnen het bedrijf. Zij kunnen actie ondernemen en de situatie in goede banen leiden.
Geef het goede voorbeeld Creëer een positieve werkcultuur door zelf respectvol en collegiaal te handelen. Wanneer collega’s zien dat jij iedereen op een eerlijke en respectvolle manier behandelt, kunnen ze geïnspireerd raken om hetzelfde te doen.
Spreek andere omstanders aan Als je merkt dat meerdere collega's pesten zien gebeuren maar niets doen, kun je ze aanspreken en hen aanmoedigen om samen een vuist te maken tegen het pestgedrag. Samen kun je een krachtiger signaal afgeven.
Wat kun je doen als je zelf gepest wordt?
Pesten op het werk kan veel stress en angst veroorzaken, maar het is belangrijk om te onthouden dat je er niet alleen voor staat. Als je zelf gepest wordt, zijn er stappen die je kunt ondernemen:
- Documenteer het pestgedrag: Houd een schriftelijke registratie bij van incidenten. Noteer wat er is gebeurd, wanneer, en wie erbij betrokken waren. Dit kan later van pas komen als je het pestgedrag wilt rapporteren.
- Zoek steun: Praat met een collega, een vriend of een vertrouwenspersoon over wat je meemaakt. Het kan enorm helpen om je gevoelens te delen met iemand die je vertrouwt.
- Meld het pestgedrag: Neem contact op met HR of een leidinggevende en meld wat er gebeurt. Zorg dat je bewijs hebt verzameld om je verhaal te ondersteunen.
Meer tips en adviezen over wat je kunt doen als je gepest wordt, vind je op deze pagina.
De gevolgen van niet ingrijpen
Als omstanders niets doen, kan dit de situatie voor het slachtoffer verergeren. Niet-ingrijpen kan ertoe leiden dat de pester meer macht krijgt en zich gesterkt voelt in zijn gedrag. Voor het slachtoffer kan dit resulteren in:
- Verminderd zelfvertrouwen: Slachtoffers van pesten op het werk kunnen hun zelfvertrouwen verliezen en het gevoel krijgen dat ze niets waard zijn.
- Mentale gezondheidsproblemen: Pesten kan leiden tot stress, angst, depressie, en zelfs burn-out.
- Negatieve impact op de productiviteit: Gepeste werknemers functioneren vaak minder goed op het werk, omdat ze afgeleid worden door het pestgedrag en zich niet veilig voelen.
Conclusie
De campagne “Kijk niet weg” benadrukt de belangrijke rol van omstanders bij het aanpakken van pesten op het werk. Door in te grijpen en je uit te spreken, kun je pesten een halt toeroepen en bijdragen aan een positieve werkomgeving. Of je nu direct ingrijpt, het pestgedrag meldt bij HR, of je collega privé steunt, jouw actie kan het verschil maken.
Wil je meer weten over pesten en hoe je het kunt stoppen? Bezoek dan deze pagina voor meer informatie.