Samenwerkingsspelen tijdens gymlessen

In het afgelopen jaar hebben mijn collega's en ik, als gymleerkrachten, verschillende coöperatieve spellen ingezet op diverse scholen om pestgedrag tegen te gaan en de groepsdynamiek te versterken. Deze spellen werden toegepast in het Primair Onderwijs (PO), Voortgezet Onderwijs (VO), Middelbaar Beroepsonderwijs (MBO) en Speciaal Onderwijs (SO). Dit rapport biedt een gedetailleerde uitwerking van de spellen, inclusief de doelstellingen, spelregels, materialen en observaties van de effecten op de leerlingen.

Hoepelspel
Schootbal
Zeil omdraaien
Kegelspel
Over een touw
Levende flipperkast
Spinnenweb
Stoelendans zonder stoelen
Overbrug de rivier
Magische bamboe
Overlevingsketting
Het magische tapijt
Vertrouwensval
De vliegende tapijten
Knopenkring
Het groene licht, rode licht spel
Oversteek in de mist
De brug over rivier X

Let op!

Het is helaas niet ongewoon dat leerlingen tijdens coöperatieve spellen nog steeds proberen hun klasgenoten te pesten. Het is belangrijk om deze situaties proactief aan te pakken om ervoor te zorgen dat de positieve effecten van de spellen niet worden ondermijnd. Hier zijn enkele tips voor collega-gymleerkrachten om pesten tijdens coöperatieve spellen te voorkomen en effectief aan te pakken:

Stel duidelijke gedragsregels vooraf
Voordat het spel begint, is het belangrijk om duidelijke gedragsregels te communiceren. Deze regels moeten gericht zijn op respect, samenwerking en inclusiviteit. Laat de leerlingen weten dat pesten niet getolereerd wordt en dat iedereen verantwoordelijk is voor het creëren van een positieve groepssfeer.

Tip: Formuleer samen met de leerlingen de gedragsregels, zodat ze zich meer betrokken voelen en de regels beter naleven.
Creëer een veilige omgeving
Zorg ervoor dat de sfeer tijdens de spellen veilig en ondersteunend is. Leerlingen moeten het gevoel hebben dat ze fouten mogen maken zonder dat ze daarvoor gepest worden. Moedig open communicatie aan en laat zien dat iedereen in de groep waardevol is.

Tip: Begin de les met een korte oefening die gericht is op teambuilding, zoals een complimentenronde, om een positieve toon te zetten.
Wees alert en observeer actief
Als leerkracht is het belangrijk om constant alert te zijn en te observeren hoe de leerlingen met elkaar omgaan tijdens het spel. Let op subtiele signalen van pesten, zoals buitensluiting, sarcastische opmerkingen, of overdreven competitief gedrag dat anderen kleineert.

Tip: Loop rond en plaats jezelf dicht bij de leerlingen tijdens het spel. Dit laat zien dat je betrokken bent en helpt je om pesten snel op te merken en te corrigeren.
Grijp direct en consequent in
Wanneer je pesten opmerkt, grijp dan onmiddellijk in. Stop het gedrag direct en spreek de betrokken leerlingen apart aan. Leg uit waarom het gedrag ongepast is en hoe het de groep negatief beïnvloedt. Consequent handelen is essentieel om duidelijk te maken dat pesten niet wordt getolereerd.

Tip: Gebruik het moment als een leermoment voor de hele groep door kort te bespreken waarom respect en samenwerking belangrijk zijn.
Betrek de hele groep bij het oplossen van problemen
Als er pestgedrag optreedt, betrek dan de hele groep bij het vinden van een oplossing. Laat de leerlingen nadenken over hoe ze samen kunnen werken om de groepssfeer te verbeteren. Dit kan ook helpen om de verantwoordelijkheid voor een positieve groepsdynamiek te delen.

Tip: Gebruik rollenspellen of scenario's om de groep te laten nadenken over hoe ze pesten kunnen voorkomen en wat ze kunnen doen als ze het zien gebeuren.
Beloon positief gedrag
Moedig positief gedrag aan door het te belonen. Dit kan in de vorm van complimenten, extra speeltijd, of een kleine beloning voor de hele groep. Door positieve gedragingen te belonen, versterk je de gewenste cultuur van samenwerking en respect.

Tip: Introduceer een "groepsbonus" waarbij de hele groep wordt beloond als ze goed samenwerken en elkaar ondersteunen tijdens het spel.
Pas de spellen aan indien nodig
Als je merkt dat bepaalde spellen pestgedrag in de hand werken, overweeg dan om de regels aan te passen of het spel te vervangen door een activiteit die meer gericht is op samenwerking en minder op competitie.

Tip: Kies spellen die minder competitief zijn en meer gericht op het behalen van een gemeenschappelijk doel, zodat alle leerlingen zich meer betrokken voelen en het risico op pesten vermindert.
Reflecteer na het spel
Neem na het spel de tijd om met de groep te reflecteren op hoe het spel is verlopen. Vraag de leerlingen hoe ze zich voelden, wat goed ging en wat beter kon. Dit biedt een kans om pestgedrag te bespreken en de groep bewust te maken van de effecten van hun gedrag.

Tip: Gebruik reflectievragen zoals "Hoe hebben we samengewerkt?" en "Hoe kunnen we elkaar nog beter helpen?" om het gesprek te leiden.
Versterk individuele verantwoordelijkheid
Spreek met leerlingen individueel over hun rol in de groep en hoe zij kunnen bijdragen aan een positieve sfeer. Dit helpt hen te begrijpen dat hun gedrag invloed heeft op het groepsdynamiek en moedigt hen aan om verantwoordelijkheid te nemen.

Tip: Moedig leerlingen aan om leiderschapsrollen op zich te nemen, zoals het begeleiden van een spel of het ondersteunen van een medeleerling die het moeilijk heeft.
Blijf consistent en volhardend
Pesten is een diepgeworteld probleem dat niet van de ene op de andere dag verdwijnt. Het is belangrijk om consequent te blijven in het handhaven van regels en het aanmoedigen van positief gedrag. Volharding in deze aanpak zal uiteindelijk leiden tot een cultuurverandering binnen de groep.

Tip: Maak van anti-peststrategieën een vast onderdeel van je lesprogramma, zodat het continu onder de aandacht blijft.

Door deze tips toe te passen, kunnen gymleerkrachten bijdragen aan een veiligere en inclusievere omgeving waarin leerlingen zich gesteund voelen en pesten minder kans krijgt om zich te manifesteren. Het creëren van een positieve groepsdynamiek is een proces dat tijd en inzet vergt, maar het resultaat – een veilige leeromgeving voor alle leerlingen – is het zeker waard.

1. Hoepelspel

Hoepelspel1.1 Doelstelling

Het hoepelspel is ontworpen om samenwerking, communicatie en probleemoplossend vermogen binnen een groep te bevorderen. Het doel is om leerlingen te laten ervaren hoe belangrijk het is om samen te werken om een gemeenschappelijk doel te bereiken, terwijl ze tegelijkertijd leren rekening te houden met de behoeften en beperkingen van anderen.

1.2 Materiaal

Hoepels (aantal afhankelijk van de grootte van de groep)

1.3 Spelregels

Verspreid de hoepels willekeurig over de speelruimte.
Laat de sporters vrij rondlopen zolang de begeleider in de handen klapt of zolang de muziek speelt.
Zodra het klappen of de muziek stopt, moeten de sporters zo snel mogelijk in een hoepel gaan staan.
Na elke ronde wordt er een hoepel verwijderd, waardoor de sporters gedwongen worden om nauwer samen te werken om in de overblijvende hoepels te passen.
Het spel eindigt wanneer alle sporters erin slagen om in één hoepel te staan.

1.4 Observaties en effecten

Samenwerking: Leerlingen moesten creatief nadenken over hoe ze met steeds minder ruimte toch iedereen in de hoepels konden laten passen. Dit leidde tot spontane samenwerking en het gebruik van non-verbale communicatie.
Inclusiviteit: Het spel zorgde ervoor dat niemand werd buitengesloten, omdat iedereen deel moest nemen om het spel succesvol af te ronden.
Versterking van groepsdynamiek: Vooral in het Speciaal Onderwijs bleek dit spel zeer effectief om leerlingen met verschillende vaardigheden en beperkingen samen te laten werken.

2. Schootbal

2.1 Doelstelling

Schootbal is gericht op het bevorderen van samenwerking en coördinatie binnen een groep. Het spel legt de nadruk op communicatie en het gezamenlijk oplossen van problemen wanneer de bal vast komt te zitten, waardoor leerlingen leren om met elkaar in gesprek te gaan en oplossingen te bedenken.

2.2 Materiaal

2 of 3 ballen (afhankelijk van de groepsgrootte)

2.3 Spelregels

Alle sporters zitten in een cirkel op de grond, met hun benen naar voren gestrekt en hun voeten in het midden van de cirkel.
De handen ondersteunen het lichaam achter de rug, en de hielen mogen niet van de grond komen.
De bedoeling is om de bal (of ballen) van schoot tot schoot door te geven zonder dat de bal de grond raakt.
Als de bal vast komt te zitten rond de enkels, moet de groep samenwerken om de bal weer in beweging te krijgen.
Voor extra uitdaging kunnen meerdere ballen tegelijkertijd in verschillende richtingen worden doorgegeven.

2.4 Observaties en effecten

Coördinatie en reactievermogen: Het spel vereist snelle reacties en goede coördinatie tussen de deelnemers, wat hen dwingt om goed op elkaar te letten.
Probleemoplossend vermogen: Wanneer de bal vast kwam te zitten, moesten de leerlingen gezamenlijk een oplossing bedenken, wat hun vermogen tot samenwerken en communiceren versterkte.
Verbinding en vertrouwen: Het wederzijds vertrouwen binnen de groep werd versterkt doordat de leerlingen op elkaar moesten vertrouwen om de bal in beweging te houden.

3. Zeil omdraaien

3.1 Doelstelling

Dit spel is ontworpen om teamwork en strategisch denken te stimuleren. De leerlingen leren hoe belangrijk het is om als team samen te werken en elkaars sterke punten te benutten om een gemeenschappelijk doel te bereiken.

3.2 Materiaal

Een zeil (groot genoeg om alle deelnemers te dragen, maar niet te groot)

3.3 Spelregels

Laat alle sporters op het zeil staan.
De opdracht is om samen het zeil om te draaien zonder dat iemand van het zeil stapt.
De sporters moeten overleggen en samenwerken om dit doel te bereiken, waarbij het zeil volledig moet worden omgedraaid.

3.4 Observaties en wffecten

Teamwork: Het spel versterkte het besef dat iedereen in het team een rol speelt en dat samenwerking cruciaal is om een gemeenschappelijk doel te bereiken.
Leiderschap en volgerschap: Tijdens het spel ontstonden natuurlijke leiders die de groep aanstuurden, terwijl anderen leerden hoe belangrijk het is om naar leiding te luisteren en deze op te volgen.
Inzicht in groepsdynamiek: De gevoeligheden binnen de groep kwamen naar voren, zoals verschillen in initiatief nemen, wat waardevolle inzichten gaf in de groepsdynamiek.

4. Kegelspel

4.1 Doelstelling

Het kegelspel is gericht op het bevorderen van samenwerking door leerlingen te laten inzien dat ze, door samen te werken, meer kunnen bereiken dan door afzonderlijk te werken aan verschillende doelen.

4.2 Materiaal

Kegels (één per deelnemer)
Papieren met geheime opdrachten voor elke groep

4.3 Spelregels

Verdeel de groep in vier ploegen. Elk team krijgt een geheime opdracht, zoals alle kegels in één hoek plaatsen of alle kegels omkeren.
Laat de teams in eerste instantie zonder overleg proberen hun opdracht uit te voeren. Dit leidt vaak tot chaos en mislukkingen.
Stop het spel en laat de teams opnieuw proberen, maar dit keer met de mogelijkheid om te overleggen en samen te werken.
Het spel wordt pas echt succesvol wanneer de teams inzien dat ze alleen door samenwerking alle opdrachten kunnen volbrengen.

4.4 Observaties en effecten

Inzicht in samenwerking: De eerste chaotische ronde maakte de leerlingen duidelijk hoe belangrijk samenwerking is. De tweede ronde liet hen ervaren hoe effectief samenwerken kan zijn.
Strategisch denken: Leerlingen moesten nadenken over hoe ze hun eigen doelen konden combineren met die van andere groepen om samen succesvol te zijn.
Empathie en ondersteuning: Het spel bevorderde empathie doordat leerlingen elkaar moesten ondersteunen om gezamenlijke successen te behalen.

5. Over een touw

5.1 Doelstelling

Dit spel is bedoeld om leerlingen te laten samenwerken bij het overwinnen van een fysieke uitdaging. Het spel legt de nadruk op samenwerking, vertrouwen en het benutten van de sterke punten van elke deelnemer.

5.2 Materiaal

Een touw dat op een bepaalde hoogte is gespannen

5.3 Spelregels

Span een touw op een hoogte die afhankelijk is van de leeftijd en het niveau van de groep.
Alle sporters moeten over het touw komen zonder het aan te raken.
De sporters moeten samenwerken om iedereen veilig aan de andere kant van het touw te krijgen, zonder het touw aan te raken.

5.4 Observaties en effecten

Fysieke samenwerking: Leerlingen moesten elkaars sterke punten benutten, zoals tilkracht en lenigheid, om elkaar over het touw te helpen.
Vertrouwen: Het spel bouwde vertrouwen op binnen de groep, omdat leerlingen moesten vertrouwen op de hulp van hun teamgenoten.
Bewustzijn van Individuele Sterke Punten: Dit spel hielp leerlingen om de sterke punten van hun klasgenoten te erkennen en waarderen.

6. Levende flipperkast

6.1 Doelstelling

Levende Flipperkast is gericht op het bevorderen van snelheid, samenwerking en communicatie binnen een groep. Het spel leert leerlingen hoe ze in een snel veranderende situatie effectief kunnen samenwerken.

6.2 Materiaal

Een bal (groot genoeg om met de handen te slaan)

6.3 Spelregels

Alle sporters, behalve één, gaan in een kring staan met hun gezichten naar buiten gekeerd en de benen gespreid.
De sporter in het midden probeert de bal te ontwijken, terwijl de anderen de bal tussen hun benen slaan om de sporter in het midden te raken.
Wanneer de bal de sporter in het midden raakt, wisselt deze van plaats met de sporter die de bal raakte.

6.4 Observaties en effecten

Snelheid en coördinatie: Het spel vereist snelle reacties en coördinatie, wat helpt bij het ontwikkelen van deze vaardigheden in een groepscontext.
Verbinding en Samenwerking: De leerlingen moesten samenwerken om de bal in beweging te houden en de sporter in het midden te raken, wat leidde tot een verhoogde betrokkenheid en groepsdynamiek.

7. Spinnenweb

7.1 Doelstelling

Het Spinnenweb-spel is ontworpen om leerlingen te laten samenwerken en probleemoplossende vaardigheden te ontwikkelen. Het doel is om de groep te helpen ontdekken hoe ze elkaar kunnen ondersteunen om een uitdagende taak te volbrengen.

7.2 Materiaal

Touw of elastiek om een "spinnenweb" te maken
Twee bomen, palen, of een gymzaal waar het web kan worden gespannen

7.3 Spelregels

Span een "spinnenweb" van touw tussen twee bomen of palen, met verschillende openingen waar een persoon doorheen kan passen.
De opdracht voor de groep is om elke deelnemer door een van de openingen in het web te krijgen zonder het touw aan te raken.
Elke opening kan slechts eenmaal gebruikt worden, wat betekent dat de groep strategisch moet nadenken over wie door welke opening gaat.
De groep moet samenwerken om iedereen veilig en zonder aanraking door het web te krijgen.

7.4 Observaties en effecten

Probleemoplossend Denken: Het spel moedigt leerlingen aan om samen te werken en creatieve oplossingen te bedenken om door het web te komen.
Vertrouwen en Ondersteuning: Leerlingen moeten elkaar fysiek ondersteunen, wat de onderlinge band versterkt en vertrouwen opbouwt.
Teamwork en Strategie: Dit spel benadrukt het belang van strategisch denken en planning binnen een teamcontext.

8. Stoelendans zonder stoelen

8.1 Doelstelling

Deze variatie op de klassieke stoelendans is gericht op samenwerking en creativiteit, in plaats van concurrentie. Het doel is om de groep te leren hoe ze samen kunnen werken om een gemeenschappelijk doel te bereiken.

8.2 Materiaal

Geen speciaal materiaal nodig, alleen een afgebakend speelgebied

8.3 Spelregels

Laat alle sporters in een cirkel rondlopen terwijl er muziek speelt.
In plaats van stoelen te verwijderen, wordt er ruimte in het speelgebied verkleind wanneer de muziek stopt.
De opdracht is om alle leerlingen binnen de steeds kleiner wordende ruimte te laten passen zonder iemand eruit te laten.
De groep moet samenwerken om iedereen binnen het gebied te houden, waarbij ze gebruik maken van creativiteit, zoals elkaar tillen of op schouders zitten.

8.4 Observaties en effecten

Creatieve Samenwerking: Het spel moedigt leerlingen aan om creatief na te denken over manieren om samen in de ruimte te passen.
Inclusiviteit: Omdat het doel is om niemand uit te sluiten, bevordert het spel een gevoel van inclusiviteit en groepscohesie.
Positieve Groepsdruk: Leerlingen ervaren hoe positieve groepsdruk hen kan helpen om als team succesvol te zijn.

9. Overbrug de rivier

9.1 Doelstelling

Overbrug de Rivier is een uitdagend spel dat teamwork, communicatie en strategisch denken bevordert. Het doel is om de leerlingen te leren dat ze elkaar nodig hebben om een doel te bereiken dat onmogelijk is zonder samenwerking.

9.2 Materiaal

Planken, matten of grote stukken karton (genoeg om als "vlot" te dienen)
Een gebied dat wordt beschouwd als de "rivier" (een gymvloer, een grasveld met linten, etc.)

9.3 Spelregels

Stel een gebied voor als de "rivier" die de groep moet oversteken zonder het water aan te raken.
De groep krijgt een beperkt aantal planken, matten of stukken karton om als "vlot" te gebruiken.
De leerlingen moeten samenwerken om de "vlotten" zo te plaatsen dat ze veilig van de ene kant naar de andere kunnen komen zonder het "water" te raken.
Als een leerling het water raakt, moet de groep opnieuw beginnen.

9.4 Observaties en effecten

Teamwork en Coördinatie: Leerlingen moeten nauw samenwerken en hun acties coördineren om iedereen veilig aan de overkant te krijgen.
Probleemoplossing onder Druk: Het spel creëert een situatie waarin de groep onder druk snel en effectief moet handelen, wat bijdraagt aan het ontwikkelen van probleemoplossende vaardigheden.
Groepsverantwoordelijkheid: Het spel leert de leerlingen dat ze gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het succes van de groep.

10. Magische bamboe

10.1 Doelstelling

De Magische Bamboe is een spel dat draait om samenwerking, communicatie en geduld. Het spel lijkt eenvoudig, maar vereist een hoge mate van coördinatie en samenwerking om succesvol te zijn.

10.2 Materiaal

Een lange, dunne bamboestok of een lichtgewicht buis

10.3 Spelregels

Laat de groep in twee rijen tegenover elkaar staan, met de bamboestok horizontaal op hun uitgestrekte wijsvingers.
De opdracht is om de bamboestok samen op de grond te laten zakken zonder dat iemand zijn vinger van de stok haalt.
De uitdaging is dat de stok, door het lichte gewicht en de druk van de vingers, vaak de neiging heeft om omhoog te gaan in plaats van omlaag.
De groep moet communiceren en samenwerken om de stok gecontroleerd op de grond te krijgen.

10.4 Observaties en effecten

Geduld en Coördinatie: Het spel vereist geduld en fijne coördinatie, wat de leerlingen dwingt om rustig en gefocust te blijven.
Communicatie: Omdat de neiging van de stok is om omhoog te gaan, moeten de leerlingen voortdurend communiceren en hun acties afstemmen.
Frustratietolerantie: Het spel helpt bij het ontwikkelen van tolerantie voor frustratie, omdat het vaak enkele pogingen vergt voordat de groep succesvol is.

11. Overlevingsketting

11.1 Doelstelling

Dit spel is gericht op het versterken van de groepsband door middel van fysiek en mentaal uitdagende samenwerking. De groep leert dat ze alleen door samen te werken en vertrouwen in elkaar te hebben, een complexe taak kunnen volbrengen.

11.2 Materiaal

Geen speciaal materiaal nodig, alleen een groot open gebied

11.3 Spelregels

De groep staat in een rij en houdt elkaars handen vast, waarbij een lange "ketting" wordt gevormd.
De opdracht is om als ketting een serie obstakels te overwinnen, zoals door smalle doorgangen kruipen, over lage obstakels klimmen of door een bepaald pad te navigeren.
De groep moet ervoor zorgen dat de ketting niet breekt; als iemand loslaat, moet de groep opnieuw beginnen.
De obstakels kunnen variëren in moeilijkheidsgraad, afhankelijk van de leeftijd en het niveau van de groep.

11.4 Observaties en effecten

Fysieke samenwerking: De leerlingen moeten elkaar fysiek ondersteunen en samenwerken om de obstakels te overwinnen.
Vertrouwen en verantwoordelijkheid: Het spel leert de groep dat ze verantwoordelijk zijn voor elkaar en dat vertrouwen essentieel is voor succes.
Doorzettingsvermogen: De obstakels dagen de leerlingen uit om door te zetten, zelfs als het moeilijk wordt, wat hun doorzettingsvermogen en veerkracht versterkt.

12. Het Magische Tapijt

12.1 Doelstelling

Het Magische Tapijt is een spel dat draait om communicatie en samenwerking, waarbij leerlingen moeten samenwerken om een doel te bereiken zonder dat ze het tapijt verlaten.

12.2 Materiaal

Een groot stuk doek, laken of tapijt

12.3 Spelregels

Laat alle leerlingen op het tapijt staan.
De opdracht is om het tapijt volledig om te draaien zonder dat iemand van het tapijt stapt.
De groep moet samenwerken om te bedenken hoe ze zich kunnen verplaatsen en het tapijt kunnen omdraaien zonder iemand buiten het tapijt te laten.

12.4 Observaties en effecten

Probleemoplossend vermogen: Leerlingen worden uitgedaagd om creatieve oplossingen te vinden om het tapijt om te draaien.
Teamwork: Het spel vereist dat alle deelnemers actief samenwerken, omdat de taak onmogelijk is zonder volledige samenwerking.
Geduld en volharding: Leerlingen leren om geduldig te zijn en vol te houden, zelfs wanneer het moeilijk wordt.

13. Vertrouwensval

13.1 Doelstelling

Dit spel is ontworpen om het vertrouwen binnen de groep te versterken. Het spel helpt leerlingen te leren hoe ze elkaar kunnen vertrouwen en hoe belangrijk het is om elkaar te ondersteunen.

13.2 Materiaal

Geen speciaal materiaal nodig, maar een zachte ondergrond is aan te raden

13.3 Spelregels

De groep wordt in tweetallen verdeeld. Eén leerling staat rechtop met zijn rug naar zijn partner.
De leerling die vooraan staat, moet zich achterover laten vallen, terwijl de partner hem of haar vangt.
Na een paar keer oefenen, kunnen de rollen worden omgedraaid.
Het spel kan worden uitgebreid door de valhoogte te verhogen of door het aantal vangers te vergroten.

13.4 Observaties en effecten

Vertrouwen: Het spel helpt bij het opbouwen van vertrouwen tussen leerlingen, wat essentieel is voor een veilige groepsomgeving.
Verantwoordelijkheid: Leerlingen leren verantwoordelijkheid te nemen voor het welzijn van hun partner.
Communicatie: Het spel bevordert ook de communicatie, omdat de partners moeten afspreken wanneer ze klaar zijn voor de val.

14. De vliegende tapijten

14.1 Doelstelling

Dit spel combineert teamwork en creativiteit. De leerlingen moeten samenwerken om hun "vliegende tapijt" te besturen en een bepaald doel te bereiken.

14.2 Materiaal

Kleine dekens of tapijten, één per groep van 3-4 leerlingen

14.3 Spelregels

Verdeel de leerlingen in kleine groepen, elk op een eigen "vliegend tapijt."
De opdracht is om als groep over een bepaalde afstand te bewegen terwijl iedereen op het tapijt blijft staan.
De leerlingen moeten manieren bedenken om het tapijt te verplaatsen zonder dat iemand van het tapijt stapt.
Variaties kunnen zijn: het tapijt moet zich in een rechte lijn verplaatsen, of het tapijt moet een bepaald obstakelparcours afleggen.

14.4 Observaties en effecten

Creatief probleemoplossen: De leerlingen moeten creatief nadenken over hoe ze zich kunnen verplaatsen zonder het tapijt te verlaten.
Teamcohesie: De groep moet volledig samenwerken om succesvol te zijn, wat de groepscohesie versterkt.
Fysieke coördinatie: Het spel vereist fysieke coördinatie en samenwerking, wat de fysieke en sociale vaardigheden van de leerlingen verbetert.

15. Knopenkring

15.1 Doelstelling

De Knopenkring is een spel dat bedoeld is om leerlingen te helpen vertrouwen en communicatie binnen een groep te bevorderen. Het doel is om samen te werken om een probleem op te lossen dat lijkt op een ingewikkelde knoop.

15.2 Materiaal

Geen speciaal materiaal nodig

15.3 Spelregels

De leerlingen staan in een cirkel en houden elkaars handen vast.
Zonder los te laten, moeten de leerlingen zichzelf in een knoop draaien door onder elkaar door te kruipen en over elkaar heen te stappen.
De groep moet dan samenwerken om de knoop weer te ontwarren zonder elkaars handen los te laten.

15.4 Observaties en effecten

Vertrouwen en samenwerking: Het spel helpt bij het ontwikkelen van vertrouwen en samenwerking, omdat de leerlingen elkaar moeten helpen om de knoop te ontwarren.
Probleemoplossend Denken: De leerlingen moeten strategieën bedenken om de knoop te ontwarren, wat hun probleemoplossende vaardigheden bevordert.
Sociale interactie: Het spel bevordert positieve sociale interactie en helpt om de band tussen de leerlingen te versterken.

16. Het groene licht, rode licht spel

16.1 Doelstelling

Dit spel bevordert niet alleen de samenwerking, maar ook het respect voor de regels en het bewustzijn van groepsdynamiek.

16.2 Materiaal

Geen speciaal materiaal nodig

16.3 Spelregels

Eén leerling staat aan het ene uiteinde van de speelruimte en de rest aan de andere kant.
De leerling die aan het ene uiteinde staat, draait zich om en roept "Groen Licht", waarna de rest van de groep zich naar voren beweegt.
Wanneer de roeper "Rood Licht" roept, draait hij of zij zich om. Iedereen moet onmiddellijk stoppen. Wie zich nog beweegt, moet terug naar de startlijn.
Het doel is om als groep de finish te bereiken zonder gepakt te worden door de roeper.

16.4 Observaties en Effecten

Regelbewustzijn: Leerlingen leren het belang van het volgen van regels binnen een spel en daarbuiten.
Teamwerk: Hoewel het spel individuele elementen heeft, moedigt het ook samenwerking aan, aangezien de groep vaak samen moet werken om niet gepakt te worden.
Concentratie en Snelheid: Het spel helpt leerlingen hun concentratie en reactievermogen te verbeteren.

17. Oversteek in de mist

17.1 Doelstelling

Dit spel is ontworpen om vertrouwen, communicatie en samenwerking binnen de groep te bevorderen.

17.2 Materiaal

Een blinddoek voor elke deelnemer
Obstakels (zoals kegels, stoelen, etc.)

17.3 Spelregels

Creëer een obstakelparcours in de gymzaal of buiten.
Verdeel de groep in tweetallen. Eén persoon is geblinddoekt en de ander moet hem/haar begeleiden door het parcours zonder dat de geblinddoekte persoon iets aanraakt.
De begeleider mag alleen mondelinge aanwijzingen geven en mag de geblinddoekte niet aanraken.
Wissel de rollen om na het voltooien van het parcours.

17.4 Observaties en effecten

Vertrouwen en veiligheid: De geblinddoekte persoon moet volledig vertrouwen op zijn/haar partner, wat helpt om onderling vertrouwen op te bouwen.
Effectieve communicatie: Het spel bevordert duidelijke en effectieve communicatie, aangezien de instructies van de begeleider cruciaal zijn voor het succes.
Probleemoplossend vermogen: Leerlingen moeten strategisch nadenken over hoe ze de obstakels kunnen omzeilen zonder zicht.

18. De brug over rivier X

18.1 Doelstelling

Dit spel is gericht op het versterken van samenwerking, probleemoplossend vermogen en strategisch denken binnen de groep.

18.2 Materiaal

Houten planken of matten
Een gymzaal of buitenruimte

18.3 Spelregels

De groep moet "Rivier X" oversteken door gebruik te maken van de planken/matten als "brug."
De planken/matten moeten worden verplaatst om vooruitgang te boeken, maar niemand mag direct op de grond stappen (de "rivier").
Als iemand de grond raakt, moet de groep opnieuw beginnen.
De groep moet samenwerken om iedereen veilig aan de overkant te krijgen zonder het "water" aan te raken.

18.4 Observaties en effecten

Teamwork en coördinatie: Dit spel vereist dat leerlingen goed samenwerken en hun acties coördineren om succesvol te zijn.
Strategisch denken: De leerlingen moeten nadenken over de beste manier om de "brug" te bouwen en te verplaatsen.
Groepsverantwoordelijkheid: Het spel benadrukt dat iedereen een rol speelt in het succes van de groep.

Stichting Stop Pesten Nu biedt deze waardevolle lesmaterialen gratis aan dankzij de steun van vrijwilligers en donateurs. Onze stichting ontvangt geen subsidies en is volledig afhankelijk van jouw bijdrage om dit belangrijke werk voort te zetten. Help mee en doneer vandaag nog om samen pesten te stoppen!

Tip van de redactie! Breng ook een bezoekje aan ...

► Scholen & Professionals Kenniscentrum Pesten in het Onderwijs  of navigeer direct naar de informatie per stakeholder:

► Kenniscentrum (Klassiek) Pesten

► Kenniscentrum Online pesten (cyberpesten)

► Kennisbank & Downloadcentrum o.a. Beleid & Factsheets / Handleidingen / Lesmaterialen / Posters / Wetenschappelijke Onderzoeken

Samenwerkingsspelen tijdens de sport of met gymlessen