Lesdoelen
- De student bepaalt samen met de groep de norm: welke regels hanteren wij en hoe spreken we elkaar aan?
- De student kan benoemen wat het effect is van het delen van heftige beeltenissen op anderen.
Mbo-niveau: 1 | 2 | 3 | 4
Benodigdheden: Beamer | Eventueel Padlet
In te zetten bij: Burgerschap | SLB | Nederlands Competentie Reflecteren op mediagebruik
Download de lesbrief hier of lees hieronder verder
Vooruitkijken - 20 min
We communiceren dagelijks met verschillende mensen. Met je ouders praat je anders dan met je vrienden of met bijvoorbeeld je docent. Door de komst van het internet en smartphones vindt veel communicatie zich tegenwoordig ook online af. Een vorm waarbij de communicatie soms anders loopt dan wanneer het om een offline gesprek zou gaan. We gaan kijken naar voorbeelden waarbij de grens werd opgezocht of overschreven. Per nieuwsbericht laat je weten wat jouw mening is.
- Vijf kinderen deelden kinderporno in een WhatsApp-groep (AD)
- Middelbare school in Zwolle schorst leerlingen vanwege het delen van kinderporno (Onderwijsgids)
- Politie doet onderzoek naar het delen van kinderporno door leerlingen in Wijhe (RTV Oost)
- Van kinderporno tot onthoofdingen: dit gebeurt er in de WhatsAppgroepen van scholieren. (rtlnieuws.nl)
Na het bespreken van de nieuwsberichten wordt klassikaal gevraagd wat dit nieuws met de studenten doet. Daarna worden de gevolgen besproken. Waar kregen de betrokkenen mee te maken en waarom? Is het terecht? (eventueel andere gevolgen: strafblad of het niet meer kunnen verkrijgen van een VOG).
De website van de Rijksoverheid laten weten welke straffen er staan op het maken dan wel verspreiden van kinderporno. Je zou de studenten kunnen laten opzoeken hoe hoog een boete is in de vijfde categorie (antwoord: €87.000).
Na de bespreking wordt er nieuws vanuit het buitenland gedeeld. In Amerika was er een vrouw die de verkrachting van een vriendin via een livestream deelde op internet. Het nieuws wordt gedeeld met de klas, daarna beantwoorden de studenten in groepsverband de volgende vragen:
- Bedenk twee alternatieven die Marina volgens jullie eigenlijk had moeten ondernemen?
- Bedenk vervolgens wat de kijkers van de livestream eigenlijk hadden moeten doen?
Misschien zijn deze voorbeelden erg heftig en is het daarmee duidelijk voor de meesten dat dit schadelijk kan zijn voor betrokkenen, maar wat is het effect van negatieve reacties op sociale media? NOS op 3 laat het zien via Instagram Stories.
Uitvoering - 30 min
Basisopdracht
Schrijf voor jezelf drie regels op waarvan jij vindt dat die binnen een groep gelden. Nadat je dit hebt gedaan, deel je jouw regels met een klasgenoot. Welke regels komen overeen? En waarin verschillen jullie van elkaar? Kom in totaal tot vijf regels.
Daarna overleg je in een groep van 4 studenten en overleg je over de tien regels. Als groep schrappen jullie eerst de dubbele regels. Vervolgens bepalen jullie of iedereen zich kan vinden in deze regels. Wanneer iedereen akkoord is, vergelijk je de lijst met regels met een ander viertal. Ook hier worden alle dubbele regels uitgehaald. Per 8 studenten komt er een lijst met maximaal tien regels naar voren. Deze worden voorgedragen aan de klas.
De regels waarmee iedereen het eens is, worden door een student op het bord geschreven. Aan het einde gaat iedereen akkoord met de gestelde regels. De docent vraagt na afloop of er een verschil is tussen een offline of online groep. Moet er nog een regel worden toegevoegd die alleen gaat over online gedrag?
En wie gaat er op toezien? Wat doen we wanneer iemand zich niet aan de regels houdt?
Opdracht vereenvoudigd – Extra uitleg
Schrijf voor jezelf drie regels op waarvan jij vindt dat die binnen een groep gelden. Noteer de belangrijkste regel in de online tool Padlet. Eén student zorgt ervoor dat de dubbele regels eruit worden gehaald. Na afloop worden de regels besproken en dient iedereen akkoord te gaan.
Verdiepingsopdracht
De bedachte regels worden door de studenten gegroepeerd. Ze bepalen zelf welke herkenbare thema’s er zijn en duiden dit met gekleurde post-its. Per thema kan de docent nog extra vragen stellen om het onderwerp uit te diepen.
Terugkijken - 10 min
De docent sluit af door het groepsproces te evalueren en te vragen hoe de studenten het hebben ervaren. Daarnaast is het raadzaam om de set met regels verderop in het jaar nog eens te herhalen.