Lesplan Over de Streep met stellingen

Over de Streep is een krachtige werkvorm die bekend werd door het Amerikaanse programma “Challenge Day”. Het doel is om leerlingen bewust te maken van hun gedrag en de impact die dit heeft op anderen, met een speciale nadruk op pestgedrag. In dit lesplan gebruiken we een lichtere versie van "Over de Streep" die geschikt is voor de introductie van trainingen of lessen. De activiteit helpt leerlingen om meer over elkaar te leren in een veilige omgeving, zonder dat de emotionele lading te hoog wordt.

Doelstellingen van de activiteit

• Het bevorderen van kennismaking en groepscohesie.
• Het creëren van een veilige omgeving waarin leerlingen zich vrij voelen om zich open te stellen.
• Het bespreekbaar maken van pestgedrag en het bevorderen van wederzijds respect.
• Het versterken van bewustwording over persoonlijke ervaringen en die van anderen.

Benodigdheden

• 1 of 2 touwen die parallel op 5 meter afstand van elkaar liggen.

Instructies

1. Opstelling: Laat de leerlingen achter één van de touwen gaan staan. Jij als leerkracht neemt plaats aan de zijkant van het speelveld.

2. Introductie: Vertel de groep dat ze aan de hand van een aantal stellingen elkaar beter gaan leren kennen. Benadruk dat dit een veilige ruimte is waar respect centraal staat. Leg uit dat de activiteit bedoeld is om meer over elkaar te leren, zonder oordeel.

3. Spelverloop:

   • Roep een stelling uit, zoals “Stap over de streep als je een instrument bespeelt.”
   • Leerlingen die aan de stelling voldoen, stappen over de streep en draaien zich om naar de rest van de groep.
   • Moedig de groep aan om in stilte te observeren en respect te tonen voor elkaar. Dit kan bijvoorbeeld door een handgebaar, zoals een hartje met de handen.

4. Veiligheid: Zorg ervoor dat pesten tijdens de activiteit wordt voorkomen door de leerlingen vooraf duidelijke gedragsregels te geven. Als je pestgedrag opmerkt, grijp dan onmiddellijk in en bespreek dit met de groep om de veiligheid van iedereen te waarborgen.

Voorbeelden van stellingen

• Veiligheid en vertrouwen:
  • “Stap over de streep als je je soms onzeker voelt.”
  • “Stap over de streep als je ooit bent gepest.”
  • “Stap over de streep als je ooit iemand hebt verdedigd die werd gepest.”
• Persoonlijke ervaringen:
  • “Stap over de streep als je je wel eens buitengesloten hebt gevoeld.”
  • “Stap over de streep als je een geheim hebt gedeeld met iemand die je vertrouwt.”
• Groepsdynamiek:
  • “Stap over de streep als je nieuwe vrienden maken spannend vindt.”
  • “Stap over de streep als je het moeilijk vindt om je mening te delen in een groep.”

Differentiatie

• Moedig leerlingen aan om deel te nemen door ze uit te nodigen om zelf een stelling voor te dragen, zodra ze zich hier comfortabel bij voelen. Dit kan helpen om meer betrokkenheid en een gevoel van controle over de activiteit te creëren.

Evaluatie en reflectie

Na de activiteit is het belangrijk om te reflecteren op wat er is gebeurd. Vraag leerlingen hoe ze zich voelden tijdens de activiteit en welke inzichten ze hebben opgedaan. Enkele voorbeeldvragen:

• "Wat voelde je toen je over de streep stapte?"
• "Hoe denk je dat deze activiteit ons als groep heeft beïnvloed?"
• "Heb je iets nieuws geleerd over een klasgenoot?"

Tips voor succes

• Voorbereiding: Zorg ervoor dat je een rustige en veilige ruimte hebt waar de activiteit kan plaatsvinden.
• Veiligheid boven alles: Maak van tevoren duidelijke afspraken over respect en wat wel en niet acceptabel gedrag is tijdens de activiteit.
• Geduld en ruimte: Geef leerlingen de tijd om na te denken en over de streep te stappen. Dwing niemand om deel te nemen als ze zich daar niet comfortabel bij voelen.

Aanvullende hulpmiddelen

• Lesmateriaal: Maak gebruik van het uitgebreide aanbod aan gratis lesmaterialen over pesten en online pesten om deze activiteit verder te ondersteunen. Deze materialen zijn beschikbaar voor diverse onderwijsniveaus.
• Video’s: Bekijk online video's van facilitators die het “Over de Streep”-proces uitleggen, voor extra inspiratie en ideeën.

Door "Over de Streep" te integreren in je lessen, bied je leerlingen een kans om zich veilig en gezien te voelen, terwijl ze leren over respect, vertrouwen en de impact van pestgedrag.

Persoonlijke ervaringen

• Stap over de streep als je ooit verhuisd bent naar een andere stad.
• Stap over de streep als je een dierbare hebt verloren.
• Stap over de streep als je een talent hebt waar je trots op bent.
• Stap over de streep als je een keer iets hebt gedaan waar je heel trots op bent.
• Stap over de streep als je ooit iets hebt bereikt dat je dacht niet te kunnen.
• Stap over de streep als je je wel eens zorgen maakt over de toekomst.
• Stap over de streep als je ooit hulp hebt moeten vragen bij iets moeilijks.
• Stap over de streep als je iemand kent die je inspireert.

School en studie

• Stap over de streep als je wel eens zenuwachtig bent voor een toets.
• Stap over de streep als je moeite hebt met een bepaald vak op school.
• Stap over de streep als je wel eens bang bent om een fout te maken in de klas.
• Stap over de streep als je je soms overweldigd voelt door huiswerk.
• Stap over de streep als je graag in een groep werkt.
• Stap over de streep als je liever alleen werkt dan in een groep.
• Stap over de streep als je een favoriete leraar hebt.
• Stap over de streep als je wel eens straf hebt gekregen op school.

Pesten en sociale interactie

• Stap over de streep als je ooit gepest bent om hoe je eruitziet.
• Stap over de streep als je ooit een klasgenoot hebt geholpen die werd gepest.
• Stap over de streep als je je wel eens buitengesloten hebt gevoeld.
• Stap over de streep als je ooit hebt meegemaakt dat er over je werd geroddeld.
• Stap over de streep als je iemand kent die regelmatig gepest wordt.
• Stap over de streep als je het moeilijk vindt om anderen te vertrouwen.
• Stap over de streep als je je wel eens eenzaam hebt gevoeld op school.
• Stap over de streep als je bang bent om uitgelachen te worden.

Gezondheid en welzijn

• Stap over de streep als je je wel eens zorgen maakt over je gezondheid.
• Stap over de streep als je iemand kent die ziek is geweest.
• Stap over de streep als je ooit een gebroken bot hebt gehad.
• Stap over de streep als je wel eens slaaptekort hebt gehad door stress.
• Stap over de streep als je soms angstig bent over dingen die in de wereld gebeuren.
• Stap over de streep als je moeite hebt met op tijd naar bed gaan.
• Stap over de streep als je ooit een blessure hebt gehad door sport.
• Stap over de streep als je wel eens hoofdpijn hebt gehad door zorgen.

Familie en thuissituatie

• Stap over de streep als je in een grote familie bent opgegroeid.
• Stap over de streep als je ouders gescheiden zijn.
• Stap over de streep als je regelmatig voor een familielid zorgt.
• Stap over de streep als je ooit een ruzie hebt gehad met een familielid.
• Stap over de streep als je in een gezin woont met broers en zussen.
• Stap over de streep als je wel eens met je ouders hebt gediscussieerd over school.
• Stap over de streep als je een huisdier hebt waar je veel om geeft.
• Stap over de streep als je je soms zorgen maakt over je gezin.

Vrije tijd en hobby’s

• Stap over de streep als je een sport beoefent waar je gepassioneerd over bent.
• Stap over de streep als je van lezen houdt.
• Stap over de streep als je een creatieve hobby hebt, zoals schilderen of schrijven.
• Stap over de streep als je graag videospelletjes speelt.
• Stap over de streep als je muziek speelt of zingt.
• Stap over de streep als je wel eens vrijwilligerswerk hebt gedaan.
• Stap over de streep als je graag naar films of series kijkt.
• Stap over de streep als je een favoriete plek hebt waar je graag naartoe gaat.

Emoties en gevoelens

• Stap over de streep als je je wel eens onzeker voelt over jezelf.
• Stap over de streep als je je soms verdrietig voelt zonder dat je precies weet waarom.
• Stap over de streep als je je wel eens schuldig hebt gevoeld over iets.
• Stap over de streep als je je soms boos voelt zonder reden.
• Stap over de streep als je iemand mist die belangrijk voor je is.
• Stap over de streep als je soms moeite hebt om over je gevoelens te praten.
• Stap over de streep als je je wel eens opgelucht hebt gevoeld na het delen van een geheim.
• Stap over de streep als je je wel eens gefrustreerd hebt gevoeld door anderen.

Vriendschappen en relaties

• Stap over de streep als je een beste vriend of vriendin hebt.
• Stap over de streep als je ooit een vriendschap bent verloren.
• Stap over de streep als je ooit ruzie hebt gehad met een vriend(in).
• Stap over de streep als je je wel eens jaloers hebt gevoeld op een vriend(in).
• Stap over de streep als je het belangrijk vindt om eerlijke vrienden te hebben.
• Stap over de streep als je iemand hebt die altijd naar je luistert.
• Stap over de streep als je wel eens verliefd bent geweest.
• Stap over de streep als je denkt dat je goede sociale vaardigheden hebt.

Maatschappelijke thema's

• Stap over de streep als je je wel eens zorgen maakt over het milieu.
• Stap over de streep als je denkt dat je een verschil kunt maken in de wereld.
• Stap over de streep als je wel eens hebt meegedaan aan een goed doel of inzamelactie.
• Stap over de streep als je je betrokken voelt bij wat er in de samenleving gebeurt.
• Stap over de streep als je je wel eens boos voelt over onrechtvaardigheid.
• Stap over de streep als je denkt dat iedereen gelijke kansen verdient.
• Stap over de streep als je je wel eens hebt uitgesproken over een maatschappelijk probleem.
• Stap over de streep als je je wel eens machteloos hebt gevoeld over wat er in de wereld gebeurt.

Wij hebben nog veel meer waardevolle en interessante informatie, breng snel een bezoekje aan ...

► Ik word gepest., Bij welke organisaties kan ik terecht voor hulp of advies?

► Kennisbank & Downloadcentrum o.a. Beleid & Factsheets  / Handleidingen / Lesmaterialen / Posters / Wetenschappelijke Onderzoeken 

► Kenniscentrum (Klassiek) Pesten 

► Kenniscentrum Online pesten (cyberpesten)

► Lesmateriaal (gratis) voor PO, VO en MBO

► Week tegen Pesten Nationaal & Internationaal