Voordat je start met een van de werkvormen kan je het beste eerst even kort victim blaming en sexting wat kaderen. Begin aan deze werkvorm door naar dit filmpje te kijken. Bevraag de jongeren daarna over wat ze gezien hebben:
INLEIDENDE OPDRACHTEN
Doelgroep: 12-18 jaar
Tijd: 10 tot 20 min
Materiaal: smartphone, tablet of computer, internetverbinding, beamer (eventueel)
Je kunt met je klas ook deze korte documentaire bekijken van het Ministerie van Justitie en Veiligheid
Wie hoorde al eens van de term ‘victim blaming’ en wat is dat volgens jullie?
Wat vinden ze ervan dat de man in kwestie zo behandeld werd? Waarom was dat terecht of juist niet?
Hoe zouden ze zelf behandeld willen worden in zo’n situatie?
Hoe denk je dat de man zich nadien voelde?
Wat als de man in kwestie jouw broer of zus was?
Wat had de man eraan kunnen doen om niet beroofd te worden?
Is er in deze situatie sprake van gedeelde verantwoordelijkheid? Kan je situaties bedenken waar dat wel het geval is?
Werkvorm Schalen bepalen
Doelgroep: 15-18 jaar
Tijd: 15 tot 30 minuten
Materiaal: touw, wasknijpers, papier, schrijfgerief
SPELUITLEG
Hang in het lokaal een wasdraad op. Iedere jongere krijgt een wasknijper en een stukje papier waar ze hun naam op schrijven. De wasdraad stelt een schaal voor van nul tot tien. Ze krijgen enkele situaties voorgeschoteld waarbij ze voor zichzelf moeten inschatten hoeveel risico hieraan verbonden is. Hoe hoger het risico, hoe dichter ze bij de tien hangen.
Hoe lager het risico, hoe meer het naar de nul hangt. Laat de jongeren er effectief een score aan geven zodat ze bewuster stilstaan bij de ‘waarom’. Na iedere situatie kan je kort nabespreken waarom iemand voor een bepaalde score kiest.
Je laat je smartphone op de bus liggen. Wanneer je terugkomt, is hij gestolen.
Je laat je smartphone in het ICT-lokaal liggen. Wanneer je terugkomt, is hij gestolen.
Je laat je smartphone in de kleedkamer van de volleybalclub liggen. Daar komt normaal gezien niemand, behalve de trainer en de ploeg. Wanneer je terugkomt, is je smartphone gestolen.
Je neemt je smartphone mee op scoutskamp, ook al mag dat eigenlijk niet. Je verstopt hem in je rugzak in de tent. Op een avond is hij gestolen.
Je laat je smartphone in een gesloten locker liggen. Wanneer je terugkomt, is de locker opengebroken en is je smartphone gestolen.
Je laat je smartphone in je jaszak zitten wanneer je met een paar vrienden bij iemand thuis naar een film gaat kijken. Wanneer je later naar huis gaat, is je smartphone weg.
De schaal krijgt nu een ander gewicht. De ene kant van de wasdraad stelt de pleger voor, de andere kant het slachtoffer. Leg de jongeren de onderstaande situaties voor. Nu moeten ze bepalen wie de meeste verantwoordelijkheid draagt voor de uitkomst van de situatie en waarom. Hoe dichter hun kaartje bij de pleger hangt, hoe meer verantwoordelijkheid ze daar leggen. Na iedere situatie bespreek je kort waarom iemand voor een bepaalde score kiest zodat ze opnieuw bewust stilstaan bij de ‘waarom’.
Stellingen
- Een meisje maakt foto’s van zichzelf en stuurt die naar een vriendin om te vragen of ze er niet te dik op staat. De vriendin stuurt de foto’s door naar twee andere meisjes. Een week later heeft heel de school de foto’s gezien, met de caption “Wa ne walvis”
- Een meisje zet foto’s van zichzelf in ondergoed openbaar op facebook. Ze haalt de foto’s van het internet op advies van haar vriendinnen. De foto is echter al lang gedownload en ergens anders verspreid. Twee jaar later wordt ze nog altijd lastiggevallen door wildvreemde jongens en mannen.
- Tijdens de wekelijkse zwembeurt wordt de zwembroek van een van de jongens afgetrokken. Iemand neemt daar een foto van en zet die online.
- Een meisje stuurt foto’s van haar ex-lief door naar zijn nieuw lief met sarcastische boodschappen als ‘Succes ermee’, ‘Veel blabla maar het stelt weinig voor’ en ‘Been there, done that’.
- Een jongen fotoshopte voor de grap het hoofd van een klasgenoot op een Playboy-cover en zette die op Instagram. Op vraag van de klasgenoot haalde hij de foto eraf. De foto ging razendsnel rond waardoor bijna de hele school hem gezien heeft.
- Een jongen wisselt intieme foto’s uit met een van zijn vrienden. Ze spraken af dat ze de foto’s niet zouden doorsturen. Op een dag krijgt hij de foto van zijn penis doorgestuurd via een andere vriend. Zijn vriend beweert dat zijn gsm gehackt was en dat de foto zo verspreid werd.
NABESPREKING
- Is het altijd je eigen schuld als er toch iets gebeurt?
- Wat doe je als je iemands smartphone vindt?
- Wat doe je als je een naaktfoto van iemand toegestuurd krijgt?
- Wie kan er allemaal een rol spelen in situaties als deze?
- Hoe zou je reageren als iemand van jouw vrienden of familie zoiets overkomt?
- Is iemand automatisch schuldig omdat die persoon iets bewust gedaan heeft? Waarom wel of niet?
- Wie draagt de meeste verantwoordelijkheid als het mis gaat in een bepaalde situatie: pleger of slachtoffer? En waarom?
- Hoe kan je verantwoord omgaan met foto’s die je in je bezit hebt (al dan niet die van jezelf)?
Bron - download volledig werkvormenboek Wow Weerbaar Op Internet Pimento deel 1
Lees meer over: