Doelstellingen:
- Leerlingen aanmoedigen om na te denken over hun persoonlijke ervaringen met pesten of hun observaties van pestgedrag in hun omgeving.
- Empathie en begrip ontwikkelen voor de gevoelens van anderen die te maken hebben met pesten.
- Het creëren van een open en ondersteunende klasomgeving waarin leerlingen zich comfortabel voelen om hun gedachten en gevoelens te delen.
Doelgroep: Leerlingen in het Voortgezet Onderwijs en Middelbaar Beroepsonderwijs
Lesduur: 1 lesuur (45-60 minuten)
Benodigdheden:
- Schrijfmateriaal (dagboeken, notitieboeken, laptops of tablets indien de reflecties digitaal worden gedaan)
- Richtlijnen voor reflectieve schrijfoefeningen
- (Optioneel) Een veilig digitaal platform voor het delen van blogposts (zoals een afgeschermd klassenforum)
Lesverloop
Introductie (10 minuten):
Begin met een korte inleiding over het belang van reflectie en hoe schrijven ons kan helpen onze gedachten en gevoelens te verwerken.
(Lees voor)
Vandaag wil ik beginnen met het verkennen van een heel belangrijk thema, iets dat we allemaal ervaren, maar soms moeite hebben om onder woorden te brengen: onze gedachten en gevoelens rond pesten. Reflectie is een krachtig instrument. Het biedt ons een spiegel voor onze gedachten, gevoelens en ervaringen. Door reflectie kunnen we dieper begrijpen wat we doormaken en waarom, en het kan ons helpen om vanuit een ander perspectief naar onze ervaringen te kijken.
Schrijven speelt hierbij een unieke rol. Het proces van onze gedachten en gevoelens neerpennen helpt niet alleen om ze te verwerken, maar het maakt ook ruimte voor persoonlijke groei en ontwikkeling. Het is alsof elke keer dat we schrijven, we een klein stukje van onszelf op papier zetten – kwetsbaar, echt, en rauw. Dit proces stelt ons in staat om die delen van onszelf te onderzoeken, te begrijpen en uiteindelijk te accepteren.
Het thema van de dag is 'Reflecteren op Pesten'. We gaan dit belangrijke onderwerp verkennen door middel van schrijven. Pesten is iets dat velen van ons direct of indirect hebben ervaren. Het laat sporen na op ons welzijn en beïnvloedt de manier waarop we onszelf en anderen zien. Door te reflecteren op pesten, hopen we niet alleen inzicht te krijgen in de ervaringen van anderen, maar ook te leren hoe we als individuen en als gemeenschap sterker kunnen staan tegen deze daad van onrecht.
Dus pak je pen, open je hart en geest, en bereid je voor om de reis van reflectie te beginnen. Onthoud dat er geen juiste of verkeerde manier is om dit te doen; het gaat erom eerlijk te zijn tegen jezelf.
Voorbeelden en voorleesteksten (10 minuten):
Lees een voorbeeld voor van een reflectieve tekst over pesten om de leerlingen een idee te geven van hoe ze kunnen beginnen. Bijvoorbeeld, een verhaal over iemand die pestgedrag observeerde en hoe dat hem/haar deed voelen, of een persoonlijk verhaal over gepest worden en de impact daarvan.
Voorbeeld:
"Ik herinner me nog goed hoe het was om vanaf de zijlijn te kijken. Midden op het schoolplein, omringd door medeleerlingen, zag ik hoe Tom werd geïsoleerd. De woorden die naar hem geslingerd werden, sneden door de lucht - sommige waren hard en luid, anderen gefluisterd, maar allemaal even schadelijk. Ik stond daar maar, bevroren, niet wetend wat te doen of te zeggen.
Het gevoel van machteloosheid was overweldigend. Ik wilde ingrijpen, iets zeggen, maar de angst om zelf het volgende doelwit te worden hield me tegen. Achteraf gezien is dat mijn grootste spijt. Het was niet alleen de pijn die ik in Tom's ogen zag die me raakte, maar ook de stilte van de omstanders, waaronder ikzelf, die net zo luid schreeuwde.
Deze ervaring heeft me geleerd over de impact van onze keuzes. Door niet in te grijpen, droegen we allemaal bij aan het pestgedrag. Reflecteren op deze gebeurtenis heeft me doen inzien hoe belangrijk het is om op te komen voor anderen, zelfs als het eng is. Het heeft me ook geleerd over de kracht van empathie en de verantwoordelijkheid die we allemaal delen om een ondersteunende gemeenschap te creëren."
Schrijftijd (25 minuten):
Geef de leerlingen tijd om in stilte te schrijven. Ze kunnen kiezen om te reflecteren op hun eigen ervaringen met pesten, hoe ze zich voelen als ze pestgedrag observeren, of hoe ze denken dat de school een veiligere plek kan worden. Zorg ervoor dat de leerlingen weten dat deze oefeningen privé kunnen blijven als ze dat willen.
Deelronde (optioneel) (10-15 minuten):
Bied leerlingen de mogelijkheid om vrijwillig delen van hun reflecties te delen met de klas. Benadruk het belang van een veilige, respectvolle en ondersteunende omgeving waarin iedereen zich gehoord en gewaardeerd voelt.
Afsluiting (5 minuten):
Sluit de les af door de waarde van reflectie en het delen van ervaringen te benadrukken. Moedig de leerlingen aan om ondersteunend en empathisch te zijn naar elkaar.
Evaluatie:
- Observeer de deelname en betrokkenheid van de leerlingen tijdens de schrijf- en deelsessie.
- Reflecteer na de les op de algemene sfeer en de mate waarin leerlingen bereid waren hun gedachten en gevoelens te delen.
Nabeschouwing:
- Overweeg een opvolgsessie waarin leerlingen reflecteren op de veranderingen in hun perspectief op pesten na het uitvoeren van deze oefening.
- Bied ondersteuning aan leerlingen die moeilijke emoties ervaren als gevolg van deze oefening, en verwijs indien nodig door naar de APC of een andere vorm van ondersteuning.