Gevolgen | Online pesten | Cyberpesten

Mogelijke gevolgen voor het slachtoffer - je hoeft zeker niet al deze gevolgen te krijgen

Je zou kunnen zeggen dat het slachtoffer een soort profiel heeft. Vaak hebben slachtoffers dezelfde kenmerken. Ze zijn bijvoorbeeld meer afhankelijk van het internetgebruik. Sociale media spelen een grote rol in het leven van de meeste slachtoffers. Hierdoor is de kans dat slachtoffers op een onveilige manier het internet gebruiken, groter. Ze hebben bijvoorbeeld meer contact met onbekenden, ze delen wachtwoorden of ze beveiligen hun accounts niet goed waardoor de accounts makkelijker gehackt kunnen worden. 

Het komt ook vaak voor bij slachtoffers dat de ouders/verzorgers het gebruik van sociale media minder toestaan. Hierdoor gaan kinderen juist stiekem sociale media gebruiken, wat kan leiden tot minder veilig internetgebruik. De slachtoffers zijn meestal niet populair en hebben niet veel vrienden. De kinderen die slachtoffer zijn van cyberpesten hebben vaak al te maken gehad met het klassieke pesten. Ze hebben snel stress en kunnen niet goed omgaan met moeilijke situaties. Hierdoor zoeken ze minder snel naar een oplossing en laten de situatie zoals het is. Uit onderzoek blijkt ook dat LGBTQ+ jongeren vaker worden gepest. Dit houdt in lesbien, gay, bisexual, transgender en twijfelend.

Mentale gezondheidsproblemen kunnen lang blijven bestaan bij volwassenen als ze in hun tienerjaren gecyberpest zijn. Denk dan aan depressie, eenzaamheid, laag zelfbeeld, sociale angst of zelfs zelfdoding. Ze kunnen hun gedrag aanpassen als gevolg van het cyberpesten. Ook zijn ze meer op hun hoede met het delen van informatie en proberen conflicten te vermijden. 

Psychische gevolgen

Eenzaamheid
Bij 13-jarigen is er een piek wat betreft eenzaamheid. Deze groep kinderen is veelal in een overgang van hun leven. Denk hierbij aan de overgang vanuit groep 8 naar de brugklas. Deze jongeren stellen zichzelf dan de vragen: ‘’Hoe pas ik tussen de sociale netwerken? Hoor ik er wel bij?’’ Rond deze leeftijd gaan de hormonen een rol spelen en worden de kinderen puber, ze willen zich afscheiden van hun ouders/verzorgers. Het lichaam maakt ook verandering door. Er zijn veel nieuwe indrukken wat kan leiden tot grote onzekerheid. Zoals al eerder is beschreven, zijn jongeren met weinig zelfvertrouwen een perfect doelwit voor pesters. De jongeren weten niet goed naar wie ze toe moeten stappen als ze slachtoffer zijn van cyberpesten. Ze raken eenzaam.

Vooral meisjes voelen zich eenzaam. De verhouding tussen jongens en meisjes die zich eenzaam voelden in 2019. De bestuurder van de kindertelefoon, Roline de Wilde, verklaart deze verhouding: ‘’Zij zijn meer online actief, bijvoorbeeld voor sociale contacten in hun appgroepen. Je ziet dat als meiden in een clubje ruzie krijgen, er ineens hele teksten of foto's van diegene rondgaan.’’

Sociale gevolgen

Laag zelfbeeld en sociale angst
Een laag zelfbeeld heeft te maken met onzekerheid. Vaak zijn mensen onzeker over hun lichaam, uiterlijk, karakter of persoonlijkheid. Je denkt dan vaak dat je niet goed genoeg bent of dat je niet goed genoeg je best doet. Als men continu op deze manier denkt, kan dit erg schadelijk zijn voor de geestelijke gezondheid. Als je last hebt van sociale angst maak jij je druk omdat mensen je niet aardig vinden. Je bent bang om gepest te worden. Je kan het heel eng vinden om in een groep te praten en vermijdt dit liever. Het probleem is, als je het uit de weg gaat, je nooit over je sociale angst heen kan komen. 

Toch vermijden veel mensen hun angst zodat ze het niet onder ogen hoeven te komen. In de toekomst zullen mensen ook meer angst hebben om op nieuwe mensen af te stappen. Dit komt onder andere doordat het slachtoffer van cyberpesten een negatieve herinnering heeft over het aangaan van nieuwe sociale connecties. Er ontstaat een angst dat niemand je leuk vindt. 

Daarnaast kan het slachtoffer in de toekomst minder snel een baan en/of studie vinden. Als slachtoffer kan je huiverig zijn met het zoeken naar een nieuwe baan. De slachtoffers zijn bang om niet genoeg te voldoen aan de verwachtingen van de baas en zijn bang om opnieuw slachtoffer te worden. Feedback kan ook moeilijk zijn om te ontvangen voor het slachtoffer want het kan snel als een aanval voelen.  De slachtoffers worden op jonge leeftijd zó erg beïnvloed, dat hun geluk in de toekomst wordt beperkt.

Op school kunnen taken als leren, in groepjes werken, concentreren in de les en op tijd zijn, als moeilijk worden ervaren. Dit komt doordat de hoge mate van stress, vrees en het beheersen van gevoelens die het slachtoffer heeft, veel energie kost.

Depressie

Als gevolg van een negatief zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen kan er een depressie ontstaan. Depressie is een stemmingsstoornis. Mensen hebben bij een depressie last van somberheid, ze hebben weinig interesse of ze kunnen nergens meer van genieten. Daar komt bij dat het slachtoffer last heeft van stemmingswisselingen. 

Zelfdoding

Een van de heftigste gevolgen van cyberpesten is dat jongeren poging doen tot zelfdoding. Uit een internationaal onderzoek is duidelijk geworden dat het risico op zelfdoding tot drie keer zo hoog is bij slachtoffers van cyberpesten dan bij jongeren die niet gecyberpest worden. Bel direct 113 als jij ook dit soort gevoelens herkent of iemand kent die dit heeft.

Jongeren gaan soms op sociale media om zich gesteund te voelen door andere mensen die wellicht met dezelfde problemen kampen. Sociale media kan door middel van algoritmes de jongeren laten zien wat hun interesseert. Als iemand online een suïcidale identiteit aanneemt en suïcidale ideeën de wereld in verspreidt, zien anderen dat ook. Dit lijdt tot een vicieuze cirkel. Als jij je al niet goed voelt en ziet dat online veel mensen dezelfde emoties delen, kan jij je juist nóg slechter gaan voelen.

Overig

Als je online bent gepest en het is gelukt om de dader uiteindelijk aan te pakken, kan je als persoon veerkrachtiger worden. Mensen kunnen beter omgaan met tegenslagen doordat ze zelf al een keer in een heftige periode goed moesten handelen. Daarnaast word je als slachtoffer bewuster van de mensen in de directe omgeving die altijd voor je klaar staan. Wie laat je in de steek en wie laat je als een blok vallen? Achteraf houd je er hechte vriendschappen aan over met de mensen die je door dik en dun hebben gesteund in een moeilijke periode.

Fysieke gevolgen

De slachtoffers kunnen te maken krijgen met fysieke gevolgen. Het slachtoffer krijgt van de cyberpester heel vaak te horen dat hij/zij niet goed genoeg is. Op den duur gaan de slachtoffers dat zelf geloven. Ze denken dat ze niks meer waard zijn. Hierdoor kunnen de slachtoffers bijvoorbeeld minder goed voor zichzelf gaan zorgen wat betreft hun uiterlijk. Dit kan voor de directe omgeving te zien zijn. De omgeving kan hierdoor doorhebben dat het niet goed gaat met een desbetreffend persoon. Het slachtoffer kan bijvoorbeeld een beetje ’in elkaar gezakt’ gaan lopen. Kortom; je loopt en beweegt hoe jij je vanbinnen voelt.

De slachtoffers kunnen eveneens buik-, rug- en hoofdpijn krijgen. Dit komt door de spanning die zich in het lichaam bevindt. Deze symptomen ontstaan voornamelijk als de slachtoffers hun problemen en gevoelens niet met de buitenwereld delen.