Pesten, wat is plagen en wat is pesten

‘Stel je niet aan, het is maar plagen!’ Hoor je dat ook wel eens? Wanneer is iets plagen en wanneer is iets pesten? Stel je je inderdaad aan?

Als je geplaagd wordt, kun je altijd terugplagen. Daar ontstaan geen problemen van. Plagen is niet gemeen, plagen is voor alle partijen grappig. Om plagen kun je lachen, niet iedere keer dezelfde is aan de beurt. Plagen is ook meestal een tegen een en is makkelijk te stoppen. Het is niet zo dat je met plagen niet op hoeft te letten. Als dezelfde persoon lang of veel geplaagd wordt, dan kan het zijn dat de ontvanger het niet meer leuk vindt. En dan is het pesten geworden. 

Bij pesten is de sfeer juist niet positief en er is altijd sprake van meer tegen één. Er is sprake van een machtsverschil, het slachtoffer is niet in staat tegen de sterkere partij (pestkop met meelopers) te verweren. Pesten is altijd gemeen bedoeld en het kan niet in je eentje worden gestopt. 

Uiteindelijk geldt: de ontvanger bepaalt of het plagen of pesten is. Er zijn veel manieren waarop je kunt pesten, voorbeelden hiervan zijn: Het kan concreet zijn door iemand fysiek pijn te doen, eigendommen stuk te maken of te verstoppen. Het kan ook subtieler zijn door roddelen, buitensluiten, uitlachen of leugens te vertellen. De zender kan het nog zo leuk bedoelen, maar als de ontvanger het niet leuk vindt en het regelmatig gebeurt, dan is het pesten. Pesten zorgt ervoor dat je je helemaal alleen voelt, zie deze video om te zien hoe pesten voelt.

Weet 1 ding: Als je gepest wordt dan is dit NOOIT jouw schuld!

Luister hier naar de inspirerende videoboodschap die Lady Gaga voor jou heeft 'Bullying is for losers'

Rolverdeling bij pesten en de gevolgen

Een pester pest nooit alleen. Hij is niets zonder zijn assistent. Iemand in de buurt waarop hij kan vertrouwen en die hem aanmoedigt in zijn gedrag.

De meeloper heeft niet in de gaten dat hij bijdraagt aan het pestproces. Onbewust keurt hij het gedrag van de pester en zijn assistent goed, door bijvoorbeeld te zwijgen of te lachen als er iets gebeurt. De meeloper zal zelf geen zichtbaar pestgedrag vertonen, maar verhoogt door zijn gedrag wel de status van de pester.

Het spreekwoord ’wie zwijgt stemt toe’ is van toepassing op de rol van de buitenstaanders. Dit is de grootste groep. Deze mensen weten dat er gepest wordt, maar ze doen niets. Ze lachen niet als er iets gebeurt, maar ze zullen er ook niets van zeggen. Juist door niets te doen, tolereren ze het gedrag van de pester en zijn assistent.

Het slachtoffer is degene die gepest wordt. Het slachtoffer wordt vaak gesteund door een verdediger. De verdediger zal niet direct iets doen, maar kan - als de pesters uit de buurt zijn - een grote steun zijn voor het slachtoffer, door bijvoorbeeld te zeggen dat hij het niet zo moet aantrekken.

Hoogleraar sociologie Rene Veenstra stelt dat pesten alleen kan worden begrepen als groepsproces. De bijrollen zijn voor de assistent, de meeloper en de buitenstaander. Zij bepalen of, hoeveel en met welke gevolgen er gepest wordt.

Pesten heeft gevolgen voor alle betrokken partijen, voor slachtoffers, pestkoppen en de klas- en teamgenoten, lees meer >>  

Cagla werd vroeger gepest en werd op het voortgezet onderwijs juist de pestkop. Tuur werd jarenlang gepest en Martine verteld hoe het voelt als ouder van je kind die wordt gepest. Luister hier naar de verhalen van Tuur, Cagla en Mama Martine over de impact van pesten.

Praat erover

Als je gepest wordt dan is het ontzettend belangrijk om hierover te praten. Hier zijn een aantal redenen voor. Als eerste is het belangrijk dat jij je hart kunt luchten. Door het met iemand te bespreken kom je misschien ook wel tot ideeën of oplossingen. Daarnaast voorkom je dat deze ervaringen in jouw lichaam vast blijven zitten en dat dit jouw eigenwaarde en zelfvertrouwen aan tast.

Ook pestkoppen profiteren ervan als jij niemand iets durft te vertellen. Hierdoor durven zij dan weer door te gaan, ze weten dat ze dan toch niet geconfronteerd worden met hun gedrag. In feite maken wij het met name voor de pestkoppen makkelijk door hier niet over te praten en wij maken het voor ons zelf moeilijker. 

Kies iemand die je vertrouwt om mee te praten. Dit kan een leidinggevende zijn op je werk, een leerkracht op school, of een trainer bij je sportvereniging. Zoek dan samen naar oplossingen. 

Wil je praten of chatten of pesten? Klik dan hier om te kijken waar je terecht kunt. Voor kinderen is er altijd Pestweb, Gepest Worden en de Kindertelefoon. Zij kunnen jouw verhaal aanhoren en met je meedenken.

Met zeer grote regelmaat ontvangen wij verzoeken van Landelijke Radio, TV programma's, Kranten en Tijdschriften omdat zij aandacht willen besteden aan pesten. Om goede inhoudelijke artikelen te maken over pesten en cyberpesten zijn wij altijd op zoek naar mensen die hierover willen vertellen. Ben jij gepest? Heb jij gepest? Ben jij een meeloper? Er wordt gepest op scholen, op het werk, in bejaardentehuizen, in de sport ... op alle plekken waar mensen samen komen. Help mee om pesten uit de taboesfeer te houden en deel jouw verhaal*! Of heb jij op een andere manier ervaringen met pesten en zou jij die een keer met de Landelijke Media willen delen? Bekijk het oproepenoverzicht of klik op de button om jouw verhaal naar onze redactie te sturen.

Workshops, gastlessen, ouderavonden of lezingen over pesten

Wij hebben vele mogelijkheden om bij pesten stil te staan hiervoor maken wij gebruik van verschillende werkvormen tijdens de interactieve bijeenkomsten (o.a. rollenspellen, video's, powerpoint, stellingen, creatieve opdrachten) er is veel gelegenheid om ervaringen te delen. Deze bijeenkomsten over Pesten verzorgen wij voor:

• Professionals (o. a. docenten, BSO, TSO, pestcoördinatoren, IB'ers)
• Sport en Vrije Tijd (o.a. voetbal-, handbalverenigingen)
• Opvoeders & Ouders
• Kinderen en jongeren (o.a. basis- en voorgezet onderwijs, ZMOK scholen, cluster 4 scholen)
• Op het Werk (o.a. directie & management, HRM, OR, teams)
• Bejaardentehuizen. (o.a. teamleiding, bewoners)

Onderwerpen die aan bod komen: Wat is het verschil tussen plagen en pesten? Welke rollen zijn er bij pesten? Vormen van pesten? Wat kan je doen om het pesten te stoppen (afhankelijk per doelgroep andere tips)? Waar kan je terecht?

Bekijk hier ons aanbod