Representatief onderzoek onder Nederlandse ouders met kinderen in de leeftijd van 8 t/m 17 jaar laat zien dat 56% de ouders zich (grote) zorgen maakt over online veiligheid en grooming van hun kinderen. Maar liefst 35% van de ouders geeft aan dat hun kind of een kind dat ze kennen, melding heeft gedaan van een vervelende situatie online. Dit blijkt uit onderzoek uitgevoerd in opdracht van Terre des Hommes, die strijdt tegen (seksuele) uitbuiting van kinderen.
Ouders maken zich grote zorgen over online veiligheid en grooming van hun kinderen. Ruim een derde van deze ouders heeft of kent een kind dat een nare online ervaring meldde
Voor het onderzoek zijn Nederlandse ouders met thuiswonende kinderen van 8 tot en met 17 jaar bevraagd*. 56% van hen maakt zich in enige mate zorgen over de online veiligheid van hun kind, door het gebruik van internet, social media en apps. De grootste zorg van de ouders is dat hun zoon of dochter benaderd wordt door vreemden (68%), gevolgd door de vrees dat hun kind het verschil niet weet tussen ‘echte berichten’ en mensen en ‘neppe berichten’ en mensen (67%). Een andere uitkomst is dat bijna de helft van de ouders vreest dat hun kinderen bezig zijn met onveilige en ongewenste dingen die zij niet vertellen (48%).
Chatgesprekken in games zijn meestal gewoon leuk, maar het kan ook verkeerd lopen. Bijvoorbeeld als iemand die je nog niet kent verkeerde bedoelingen heeft. Deskundigen waarschuwen daarvoor.
Zie onderstaand video item van het NOS Jeugdjournaal of bekijk de video hier
Grooming is de term die wordt gebruikt voor digitaal kinderlokken: het online benaderen van kinderen voor seksueel contact. Maar wat houdt het precies in en kun je je kind hier tegen beschermen? In onderstaande video van NCRV-programma Altijd Wat vind je meer informatie over grooming.
Bij grooming legt een volwassene via internet contact met kinderen onder de 16 jaar, met als doel het maken van seksueel contact. Via de computer probeert de groomer kinderen te verleiden tot seksuele handelingen. Een dader is niet altijd een man is en het slachtoffer niet altijd een meisje. Groomers kunnen zowel vrouwen als mannen zijn en zowel jongens als meisjes worden verleid. Soms zijn het bekenden, bijvoorbeeld iemand van de sportvereniging of een familielid.
Iemand dwingen tot het maken van seksueel getint beeldmateriaal is strafbaar wanneer het slachtoffer onder de 16 jaar oud is. Daders kunnen hier een celstraf of een boete voor krijgen. De manier waarop een groomer te werk gaat is vergelijkbaar met de werkwijze van een ‘ouderwetse’ kinderlokker. Ze gaan nu alleen naar sites waar kinderen vaak actief zijn.
Social media en online games
Groomers zoeken contact via populaire social media als Instagram, maar ook via de chatfunctie van online games zoals FortNite, Tik Tok en Minecraft. Ze gaan te werk volgens een vast patroon: ze doen zich voor als iemand van dezelfde leeftijd en met dezelfde interesses.
Soms weten ze, via andere social media profielen, al privé dingen van het kind zoals naar welke school het gaat of dat het op streetdance of voetbal zit. Ze stellen daar een vraag over of plaatsen een complimentje onder een foto of filmpje en het eerste contact is gelegd. Ze gaan steeds een stapje verder en proberen vertrouwen te winnen. Soms beloven groomers zelfs een dure skin of een dansje in Fortnite.
Bedreigen en chanteren
Grooming is een proces dat vaak langere tijd duurt. Pas als er een vertrouwensband is ontstaan slaat de dader toe. Zo kan de groomer vragen aan het slachtoffer om een naaktfoto te sturen, of zich voor de webcam uit te kleden. Slachtoffers van grooming zijn vaak tussen de 11 en 15 jaar oud omdat dat de leeftijd is waarop kinderen nieuwsgierig zijn naar seksualiteit en een verzoek dus als spannend kunnen ervaren.
Zodra het kind echter aangeeft te willen stoppen, gaat de groomer dreigen met het verspreiden van de beelden, bijvoorbeeld naar vrienden of familie, tenzij er geld wordt betaald of er nog meer beelden worden gestuurd. Dit heet ‘sextortion’, een samenvoeging van de Engelse woorden ‘sex’ en ‘extortion’, wat afpersing betekent.
Het kind wordt in een moeilijke situatie geplaatst: het wil om hulp vragen zodat de groomer zal stoppen, maar doet dat niet vanwege de chantage. Dit zorgt ervoor dat veel kinderen toch hun mond houden en de groomer zijn gang kan blijven gaan.
Als je een berichtje op sociale media krijgt van iemand die je niet kent, moet je volgens deskundigen goed oppassen. Het kan namelijk een volwassene zijn die foute bedoelingen heeft. Iemand die kinderen overhaalt om dingen te doen die ze eigenlijk niet willen, seksuele dingen bijvoorbeeld. Digitale kinderlokkers worden zij genoemd. #jeugdjournaal #kinderlokkers #grooming
Bron NOS Jeugdjournaal
Hoe herken ik een groomer?
Een groomer is een meerderjarig persoon (>18 jaar) die online een minderjarige (<16) (online) benadert met als uiteindelijk doel om af te spreken voor seksuele handelingen. Ze doen dat op stiekeme wijze. Het zijn dus eigenlijk digitale kinderlokkers. Hoe weet je of je met een groomer te maken hebt?
Tips Helpwanted, Let op! Hieronder staat waaraan je een groomer kunt herkennen. Als je een paar dingen herkent en twijfelt, praat er dan over met je ouders, een vriend/vriendin of volwassene die je vertrouwt.
- Websites
Een groomer zit vaak op dezelfde social media of apps die ook populair zijn bij kinderen of jongeren. Vaak legt een groomer het eerste contact. - Aandacht
Een groomer zal belangstelling voor je tonen. Hij geeft je veel aandacht en deelt jouw interesses en hobby’s. Hij/zij doet alsof hij/zij je helemaal begrijpt. Vaak doen groomers ook alsof ze ongeveer dezelfde leeftijd als jij hebben. - Vertrouwen
De groomer probeert zo veel mogelijk je vertrouwen te winnen. Hij/zij zegt dat je alles met hem/haar kan delen! Hij wil het liefst zo veel mogelijk persoonlijk informatie van je weten, zoals adres en telefoonnummer. Langzaam vraagt hij ook naar je diepste geheimen of om een afbeelding van jezelf te sturen. Wanneer je zegt dat je dat liever niet deelt probeert de groomer je te overtuigen om het toch te doen en zegt dat je hem kunt vertrouwen. Door veel met elkaar te delen bouw je een band met de groomer op. Het kan zelfs zijn dat je verliefd op hem/haar wordt! Dat is niet gek, daar is hij vaak op uit. - Seks
Een groomer zal op een gegeven moment beginnen over seks. Het kan zijn dat ze een sexy afbeelding van je willen, of dat ze vragen naar hoeveel ervaring jij hebt met seks. ‘Heb jij het al eens gedaan’ of ‘Ben je weleens nat/stijf?’. - Afspreken
Een groomer zal voorstellen om een keer af te spreken, het liefst op een rustige plek. Bijvoorbeeld net buiten de stad of in een rustig park of speeltuin. Wanneer jij twijfelt of voorstelt om op een openbare plek af te spreken, zal een groomer je proberen over te halen toch op de plek af te spreken die hij/zij voorstelt. Een groomer wil graag de controle houden. - Isolatie
Soms kan een groomer er voor zorgen dat jij niet meer aan iemand anders durft te vertellen wat je mee maakt. Hierdoor denk jij misschien dat je nergens naar toe kunt. Toch is het altijd beter om aan iemand die je goed kent, zoals je ouders/vriend/vriendin te vertellen waar je mee bezig bent. Zeker als je van plan bent om met iemand af te spreken die je niet in het echt kent. Iemand anders kan soms met een andere blik naar de situatie kijken en beoordelen of het veilig is.
Op de website van www.helpwanted.nl staat wat je kan doen als er sprake is van sextortion.
Vroege voorlichting
Het is vanwege die chantage belangrijk om in gesprek te blijven met je kind. Zorg ervoor dat je kind goed is voorgelicht over seksualiteit. Je kunt hier vanaf de kleuterschool al mee beginnen door je kind bewust te maken van (seksuele) grenzen. Dus: wat is normaal en wat niet? Maak je kind duidelijk dat wanneer iets niet fijn voelt, hij dit niet hoeft te doen.
Tips: seksuele voorlichting geven aan je kind
Kun je grooming voorkomen?
Helemaal voorkomen dat je kind het slachtoffer wordt van grooming is lastig. De bedrijven achter de social media en games zetten vaak moderators in om de teksten te verwijderen en de groomers te blokken, maar veiligheid is moeilijk te garanderen. Er zijn wel een aantal dingen die je als ouder kan doen om de kans te verkleinen:
- Wees alert op signalen: trekt je kind zich bijvoorbeeld ineens vaak terug? Of brengt hij ineens veel tijd door op zijn computer en klikt hij snel dingen weg wanneer je langs loopt? Luister altijd naar je onderbuikgevoel: als je het gevoel hebt dat er iets niet klopt, dan is dit ook vaak het geval.
- Een strenge aanpak met allerlei regels werkt vaak averechts. Het belangrijkste is dat je een open houding naar je kind toe hebt, waarin alles bespreekbaar is. Maak je kind duidelijk dat hij bij een probleem altijd naar je toe kan komen.
- Als ze dat toch lastig vinden, bijvoorbeeld vanwege schaamte, kunnen ze ook (anoniem) bellen of chatten met De Kindertelefoon. Hier kunnen kinderen hun verhaal kwijt en krijgen ze tips wat ze het beste kunnen doen. Ook via Helpwanted.nl kunnen kinderen steun en informatie krijgen.
- Wanneer je kind met een probleem bij je komt, is het belangrijk dat je niet boos wordt of je kind bang maakt. Zeg bijvoorbeeld tegen je kind: ‘Wat goed dat je dit komt vertellen, we gaan er samen even naar kijken en erover praten.’ Je kind is serieus in zijn online contacten. Het is belangrijk dat jij als ouder die gevoelens ook serieus neemt en een positieve of neutrale houding hebt. Vraag de wachtwoorden van je kind voor het geval dat er iets gebeurt.
- Stel de privacy-instellingen zo in dat onbekenden je kind geen bericht kunnen sturen en dat niet iedereen zijn berichten en foto’s kan zien. Bij Tik Tok staan de privacy-instellingen bijvoorbeeld standaard op openbaar. Als je niks aanpast, kan dus iedereen meekijken en contact leggen. Check bij een vriendschapsverzoek wat voor vrienden iemand heeft. Stel diegene een controlevraag, vraag bijvoorbeeld hoe de conrector heet als hij zegt dat hij op dezelfde school zit.
- Het is lastig om ongewenste foto’s van internet te verwijderen. Voorkomen is beter. Dit kun je ook aan je kind uitleggen.
- Stel een ‘Google Alert’ in met de naam van je kind, zodat je een melding krijgt als die naam op een andere site opduikt. Om een Google Alert aan te maken, heb je een Google account nodig. Heb je die niet, dan kun je er één aanmaken via google.com. Ga daarna naar google.nl/alerts. Je komt direct op de pagina ‘meldingen’. Type daarna in het zoekveld ‘Een melding maken over…’ zoektermen waarover je meldingen wilt ontvangen, bijvoorbeeld de naam van je kind.
Afkortingen
Voor ouders is het goed om te weten wat deze afkortingen in online berichten betekenen:
GYPO = Get Your Pants Off
YWS = You Want Some?
GNOC = Get Naked On Cam
IWS = I Want Sex
NIFOC = Naked In Front Of Camera
PAW = Parents Are Watching
PIR = Parents in Room
POS = Parents Over Shoulder
Nuttige websites
- Helpwanted.nl: Op deze site vind je handleidingen om onwenselijke berichten, foto’s of video’s van social media of chatprogramma’s te verwijderen en praktische tips over hoe je digitaal bewijsmateriaal verzamelt. Bij Helpwanted kun je ook een melding doen van grooming. Kinderen kunnen contact zoeken via de mail of chat.
- De Kindertelefoon: Hier kan iedereen tussen 8 en 18 jaar dagelijks tussen 11 en 21 uur anoniem bellen of chatten over grooming of sexting.
- Bureaujeugdenmedia.nl, mediawijsheid.nl en mediaopvoeding.nl: Hier vind je algemene tips voor ouders en docenten.
- vraaghetdepolitie.nl: Elke dinsdag- en donderdagavond kunnen jongeren chatten met de politie.
- qpido.nl: Hier kunnen tieners anoniem chatten met een medewerker over grooming of sexting (als seksueel getinte foto’s op het internet terecht zijn gekomen).
- Maak melding van grooming bij de politie in je buurt via 0900-8844. Online kun je melding maken via het meldformulier of via de website meldknop.nl.
Grooming korte video, online is niet iedereen wie ze beweren te zijn
Bron Ouders van Nu