Wat is de Blue Whale Challenge?

Sinds enige tijd circuleren er in diverse media berichten over de Blue Whale Challenge, een online ‘spel’ waarbij jongeren aangemoedigd worden opdrachten van zelfbeschadigend gedrag uit te voeren die escaleren om uiteindelijk zelfmoord te plegen.

Het spel, of in elk geval de berichten over dit spel, zijn afkomstig uit Rusland en waarschijnlijk oorspronkelijk gebaseerd op fake nieuws, maar ondertussen komen uit verschillende landen berichten over jongeren die effectief betrokken zijn in online groepen die elkaar aanzetten tot zelfbeschadigend gedrag.  De afgelopen dagen heb je het misschien voorbij zien komen op Instagram: de blue whale challenge. We kregen er veel berichtjes over van kinderen. Goed om te weten: de accounts zijn nep.

Hoe werkt de challenge?

Bij de blue whale challenge krijg je meestal via Instagram een berichtje waarin gedreigd wordt dat je telefoon gehackt wordt of andere erge dingen als je niet meedoet met een challenge. Daarin moet je opdrachten doen. En die opdrachten worden steeds erger en gevaarlijker.

Het kan ook zo zijn dat de challenge begint met een account dat vraagt of je een spelletje wil spelen. Als je 'ja' zegt, krijg je gevaarlijke opdrachten. Als je met de challenge wil stoppen, gaat degene achter het account dreigen.

Wat is het probleem?

De challenge en de accounts zijn nep. Degene die de berichtjes stuurt, probeert jou alleen maar bang te maken.

Soms zegt een account dat hij jouw gegevens heeft of dat je gehackt bent. Als het account jouw gegevens heeft en bijvoorbeeld jouw telefoonnummer deelt in de chat, kun je er vanuit gaan dat het iemand is die jou goed kent. Bijvoorbeeld een vriend of klasgenoot die als grap met een blue whale-account probeert jou bang te maken.

Het is belangrijk dat we aan tieners vertellen dat de Blue Whale challenge niet bestaat!

 Dat mensen geen zelfmoord plegen omdat iemand anders hen ertoe aanzet, maar omdat ze ongelukkig zijn, of depressief en denken dat er geen andere oplossing is voor hun problemen. En dat het ook geen zin heeft om online te gaan zoeken naar het spel als je depressief bent. Tieners willen niet dood, ze willen van hun problemen af. Vertel tieners dat er altijd hulp mogelijk is, dat het niet helpt om in online zelfhulpgroepen deze hulp te halen, maar dat je daar een professional voor nodig hebt. En dat die professionals er zijn. 

Wat kun je doen?

Als je een berichtje krijgt van zo'n account kun je het beste niet reageren en het account blokkeren of rapporteren. Als je geschrokken was en al was begonnen aan de challenge, kun je er gewoon mee stoppen. Er gebeurt niks als je de opdrachten niet doet.

De afgelopen dagen heb je het misschien voorbij zien komen op Instagram: de blue whale challenge. We kregen er veel berichtjes over van kinderen. Goed om te weten: de accounts zijn nep.

Hoe werkt de challenge?

Bij de blue whale challenge krijg je meestal via Instagram een berichtje waarin gedreigd wordt dat je telefoon gehackt wordt of andere erge dingen als je niet meedoet met een challenge. Daarin moet je opdrachten doen. En die opdrachten worden steeds erger en gevaarlijker.

Het kan ook zo zijn dat de challenge begint met een account dat vraagt of je een spelletje wil spelen. Als je 'ja' zegt, krijg je gevaarlijke opdrachten. Als je met de challenge wil stoppen, gaat degene achter het account dreigen.

Wat is het probleem?

De challenge en de accounts zijn nep. Degene die de berichtjes stuurt, probeert jou alleen maar bang te maken.

Soms zegt een account dat hij jouw gegevens heeft of dat je gehackt bent. Als het account jouw gegevens heeft en bijvoorbeeld jouw telefoonnummer deelt in de chat, kun je er vanuit gaan dat het iemand is die jou goed kent. Bijvoorbeeld een vriend of klasgenoot die als grap met een blue whale-account probeert jou bang te maken.

Wat kun je doen?

Als je een berichtje krijgt van zo'n account kun je het beste niet reageren en het account blokkeren of rapporteren. Als je geschrokken was en al was begonnen aan de challenge, kun je er gewoon mee stoppen. Er gebeurt niks als je de opdrachten niet doet.

Sinds enige tijd circuleren berichten over de blue whale challenge, een online ‘spel’ waarbij jongeren aangemoedigd worden opdrachten  van zelfbeschadigend gedrag uit te voeren die alsmaar escaleren om uiteindelijk zelfmoord te plegen. Het spel, of in elk geval de berichten over dit spel, zijn afkomstig uit Rusland en waarschijnlijk oorspronkelijk gebaseerd op fake nieuws, maar ondertussen komen uit verschillende landen berichten over jongeren die effectief betrokken zijn in online groepen die mekaar aanzetten tot zelfbeschadigend gedrag.

Online groepen kunnen zowel een drempelverhogende (steunende) als een drempelverlagende impact hebben op zelfbeschadigend en suïcidaal gedrag. Bij groepen zoals Blue Whale wordt zelfbeschadigend gedrag aangemoedigd en gestimuleerd, wat het risico op besmetting verhoogt in het bijzonder bij die jongeren die kampen met psychische problemen, zelfmoordgedachten of automutilatie. Anderzijds biedt het internet ook een zeer laagdrempelige toegang naar hulp zoals de Zelfmoordlijn of Awel, en zijn er ook groepen actief die erg ondersteunend kunnen zijn bv. bij het omgaan met psychische problemen.

Hoewel onduidelijk wat de schaal is van Blue Whale in Vlaanderen – er is sprake van 18 meldingen in België -  is het belangrijk als omgeving om alert te zijn op signalen dat jongeren betrokken zijn bij zogenaamde prosuïcide groepen.

Een aantal tips:

Het ‘online leven’ is voor jongeren vaak erg belangrijk. Ontzeg dan ook niet meteen de toegang tot het internet. Bespreek met de jongere wat hij online meemaakt, geef het signaal dat alles bespreekbaar is en dat je open staat voor zijn /haar zorgen.

Let op signalen die mogelijks wijzen op suïcidaal gedrag: plotse gedragsveranderingen, zich terugtrekken, het stellen van risicovol gedrag, vroeg opstaan of ’s nachts wakker blijven, …Of signalen van automutilatie: onverklaarbare verwondingen, het lichaam altijd bedekt houden,…Bespreek signalen open met de jongere, en peil naar eventuele suïcidegedachten. Tips hoe je dit gesprek kan aangaan, vind je hier.  Laat de jongere weten dat, welke druk er ook uitgeoefend wordt vanuit de online groep, hij / zij wel degelijk de keuze kan maken hier mee te stoppen en dat je hierbij wil helpen.

Note: