Hoe ziet de digitale leefwereld van Vlaamse kinderen en jongeren tussen 6 en 18 jaar eruit? Dat leerden we ook dit jaar uit het grootschalig tweejaarlijks jongerenonderzoek Apestaartjaren. Hoewel de opmerkelijkste resultaten niet op een fysiek event bekendgemaakt konden worden, moest de online webinar met maar liefst driehonderd aanwezigen zeker niet onderdoen. En dat dankzij de jarenlange/waardevolle samenwerking tussen Mediaraven, Mediawijs, Universiteit Gent en WAT WAT.

Jongereninformatieplatform WAT WAT kreeg dit jaar de kans om het evenement mee vorm te geven vanuit hun expertise in jongerencommunicatie. Zo’n waardevol onderzoek, daar zet WAT WAT met plezier de schouders onder. Ook Sofie Iserbyt, merkstrateeg van WAT WAT, is vol lof: “We willen in de toekomst nog meer inzetten op onderzoek naar de informatienoden van onze jongste doelgroep. Onze strategieën, die baseren we op de interessante inzichten die uit het Apestaartjarenonderzoek voortkomen.”

• Digitale Leefwereld van Kinderen 2020 Bron Apestaartjaren
• Digitale Leefwereld van Jongeren 2020 Bron Apestaartjaren

89 procent van de jongeren zit op YouTube, 86 procent zit op Instagram

dé kanalen waarop WAT WAT inzet. Volgens Mohamed Ouaamari, socialemediastrateeg van WAT WAT, zijn die jongeren wel bereikbaar, maar dat is niet het belangrijkst: “De vraag is: heb je ook impact op de jongeren die je met je advertenties bereikt? Bereiken is niet hetzelfde als informeren of overtuigen.” Hij merkt op dat advertenties makkelijk weggeklikt worden: “De content die je maakt moet dus gewoon goed en toegankelijk zijn.”

Post niet dezelfde content op verschillende kanalen

En die toegankelijkheid staat duidelijk centraal in de communicatie van WAT WAT. “Je kan beter al je tijd en middelen investeren in een platform met een breed publiek”, raadt Mohamed aan. Want ook al is het mediagebruik van jongeren heel versnipperd, WAT WAT zet niet in op andere platformen: “WAT WAT is te klein om naast een website, campagnes, Instagram en YouTube ook op andere platformen in te zetten. En dezelfde content op verschillende kanalen posten, dat werkt gewoon niet.” Hoe ze het dan wel aanpakken? “Op Instagram beantwoorden we op een duidelijke, aantrekkelijke manier allerlei actuele vragen. Op YouTube verdiepen we ons in die thema’s met reportages over de leefwereld van jongeren”, licht Mohamed toe. We willen jongeren vooral een stem geven.”

Jongeren gaan online op zoek naar identiteit

Kwam ook uit het onderzoek naar voren: jongeren gaan online op zoek naar hun identiteit. “Als je jong bent, zit je met veel vragen”, bevestigt Sofie. “WAT WAT wil er zijn voor iedereen die het eventjes niet meer weet.” Betrouwbare informatie helpt hen keuzes maken of stelt hen gewoon gerust. Apestaartjaren stelde ook vast dat jongeren maar weinig interesse hebben in de actualiteit. “Bij actualiteit denken we niet enkel aan nieuws”, verklaart Sofie. “We spelen in op de vragen die leven onder jongeren. Die worden soms getriggerd door de actualiteit, maar ook door series als wtFOCK kunnen heel wat vragen oproepen.” Toch staat het gros van de vragen op de website helemaal los van de actualiteit. De meeste vragen van jongeren zijn tijdloos.”

“WAT WAT beschikt over een heel arsenaal aan gespecialiseerde hulplijnen in heel Vlaanderen."

SOFIE

Mediawijsheid

“Maar fake news herkennen jongeren niet of nauwelijks”, waarschuwt Sofie. Zo bleek uit het laatste PISA-onderzoek dat minder dan tien procent van de vijftienjarigen wereldwijd een feit van een mening kan onderscheiden. “We moeten blijven inzetten op mediawijsheid om jongeren te versterken als kritisch denkende burgers.” Mediawijsheid omvat volgens Sofie een hele waaier aan topics: “Op heel wat van die thema’s speelt WAT WAT in met betrouwbare informatie.” Ouders kunnen voor informatie over mediaopvoeding terecht bij Medianest. "WAT WAT beschikt over een heel arsenaal aan gespecialiseerde hulplijnen in heel Vlaanderen.” 

Toch wordt er met die ouders niet snel over problemen gepraat, blijkt nu. “We moedigen jongeren altijd aan om met iemand die ze vertrouwen te praten wanneer ze daar nood aan hebben”, aldus Sofie. Al kunnen niet alle jongeren bij iemand terecht. Of WAT WAT dat gat dan kan opvullen? “Zie de website als een dispatchplatform: we gaan nooit zelf als hulplijn optreden, maar jongeren wel toeleiden naar de meest gespecialiseerde hulplijn”, legt ze uit. Daarvoor beschikt WAT WAT over een heel arsenaal aan hulplijnen in heel Vlaanderen.

Een samenvatting van de opmerkelijkste resultaten, onderzoeksrapporten over de digitale leefwereld van kinderen en van jongeren, aanbevelingen voor ouders, onderwijs, professionelen en beleid, én de mening van de jongeren zelf? Die vind je allemaal terug op de website van Apestaartjaren.