CATFISHING
Catfishing is opzettelijk mensen bedriegen via sociale media (Facebook, WhatsApp, games...). De pleger in kwestie doet zich voor als iemand anders door een nepprofiel aan te maken. Zo misleidt hij of zij de persoon aan de andere kant. De redenen daarvoor zijn heel uiteenlopend:
- Om een seksuele of romantische relatie aan te gaan met mensen.
- Om foto’s en video’s van bepaalde mensen te zien/krijgen.
Die foto’s en video’s kunnen voor allerlei dingen gebruikt worden: verkopen, ze op bepaalde websites plaatsen, enz.
- Om een identiteit aan te nemen van iemand anders uit jaloezie
- Om een identiteit aan te nemen van iemand anders uit wraak (bv. je online voordoen als iemand anders en dan gemene dingen posten in naam van die persoon)
- Verslaving om andere profielen aan te maken
- Geld stelen van anderen
- Minderjarigen stalken en ‘lokken’ (pedofilie)
- Uit verveling
- ...
Er zijn enkele manieren om een catfish te herkennen (zie verder bij ‘Handig voor aan de muur’). Al hoeft niet aan al die kenmerken te worden voldaan om een catfish te zijn. Een heel aantal catfishes zijn vrij goed in hun profiel zo echt mogelijk te laten lijken. Zo maken sommigen nog andere profielen aan om die ‘bevriend’ te laten worden met het eerste valse profiel. Ze kunnen dus een heel netwerk van valse profielen creëren. Enkele stappen die je kan ondernemen om te checken of de info die ze geven wel klopt:
- Search by image’: op images.google.com kan je een foto uploaden als ‘zoekterm’ of uploaden via TinEye. Zo kan je zien of de foto door meerdere mensen gebruikt wordt of niet.
- Wie reageert er op hun foto’s/statussen? Zijn die personen echt? Je kan hen eventueel contacteren om dat te checken.
- Google de persoon op naam of werkplaats of school of andere zogezegde info die ze aan jou gegeven hebben.
Bovenstaande afbeelding kan je in het groot vinden op blz 7 werkvormenpakket WOW! Weerbaar Op het Web: relaties en seksualiteit het gratis werkvormenpakket van Pimento
WERKVORM: CATFISHING-MYSTERIESPEL
Doelgroep: 11-18 jaar
Tijd: 30-45 min
Materiaal: computer, tablet of smartphone om het Facebookprofiel van Lars Lemoor te vinden en om online opzoekingswerk te doen , bijlage 1 - catfishing-mysteriespel
Doelen
Jongeren leren wat catfishing is
Jongeren krijgen handvaten over het herkennen van een mogelijke catfish
Jongeren leren hoe ze kunnen voorkomen dat ze het slachtoffer worden van een catfish
Jongeren leren kritisch te kijken naar persoonsinfo die ze online te zien krijgen
SPELUITLEG
Aan de werkvorm gaat een kort gesprek over catfishing vooraf. Wat is catfishing? Kennen ze iemand die daar al eens mee geconfronteerd werd? Kennen ze het tv-programma ‘Catfish’? Je kan samen met hen de trailer bekijken op YouTube.
Verdeel de jongeren in kleine groepjes. Ieder groepje krijgt de opdracht om het Facebookprofiel van Lars Lemoor te zoeken. De bedoeling is dat de deelnemers achterhalen of ze met een echt of een nepprofiel te maken hebben. Ze bekijken het profiel kritisch en kunnen online nakijken of de info die ze krijgen effectief echt is.
Enkele mogelijke opzoekingingsvragen:
Hoe oud is Lars?
Waar gaat hij naar school?
Hoeveel vrienden heeft hij?
Wanneer zette hij het laatst iets op zijn profiel?
Hoeveel foto’s heeft hij? En hoeveel keer werden die geliked?
...
Voor jou als begeleider is het belangrijk om te weten dat dit Facebookprofiel fictief is, net als het bijbehorende chatbericht dat je terugvindt op de website bij bijlage 1 - catfishing - mysteriespel. Schets de situatie als volgt:
Lars Lemoor stuurt Sara een vriendschapsverzoek op Facebook. Zij aanvaardt
het en Lars begint met haar te praten via Messenger. Ze hebben al enkele weken interessante gesprekken waaruit blijkt dat ze dezelfde humor hebben en zelfs heel veel gemeenschappelijk hebben zoals hobby’s en muziek. Bovendien is Lars, als ze de foto’s mag geloven, zeker niet lelijk! Ze begint stiekem zelfs een beetje verliefd te worden.Op basis van de info die ze te weten zijn gekomen, kunnen ze nu zelf handvaten formuleren die een beschrijving geven van het profiel dat catfishes hebben. In de handleiding kan je bij ‘Handig voor aan de muur’ alvast enkele kenmerken vinden.
NABESPREKING
Hoe kan je een catfish herkennen? Zie tips voor aan de muur.
Wat doe je als je een catfish tegenkomt?
Waarom zou iemand een vals profiel aanmaken?
Bij welke info heb je getwijfeld over de echtheid?
Waar kan je een catfish melden? Via het profiel van de persoon in kwestie heb je altijd de mogelijkheid om iemand te rapporteren.
Is het makkelijk om je voor te doen als iemand die je niet bent? Waarom zou iemand een vals profiel aanmaken?
Wat kan je doen om te voorkomen dat je ‘in de val loopt’?
Wat zijn de do’s-and-don’ts als je een catfish tegenkomt? Zie tips voor aan de muur.
Is het eenvoudiger om gesprekken via chats te voeren dan in het ‘echte leven’? Waarom wel of niet? Zijn er bepaalde gesprekken die je eerder online zou voeren?
Download Bijlage 1 WOW1 Catfishing-mysteriespel Pimento.pdf
Download WOW! Weerbaar Op het Web: relaties en seksualiteit het gratis werkvormenpakket van Pimento (zie catfish opdracht op blz 12 en 13)
WEERBAAR OP HET WEB - werkvormenpakket WOW 1 Download WOW! Weerbaar Op het Web: Relaties & Seksualiteit het gratis werkvormenpakket van Pimento
Of het nu over TikTok, Twitch of DM via Instagram gaat, probeer je als begeleider altijd in te leven in de digitale wereld van jongeren. We vinden het dan ook Wow! dat je met jongeren aan de slag gaat rond online weerbaarheid.
Hoe gaat het nu in zijn werk? In dit document vind je werkvormen over nettiquette, cyberpesten en online haatspraak.
Je kiest zelf welk(e) thema(‘s) je aan bod laat komen. Je kan ze allemaal in één keer doen of spreiden over meerdere tijdstippen.
Op het web is heel wat info te vinden. Soms zien jongeren door de bomen het bos niet meer. Het is goed dat ze zelf op zoek gaan naar wat hen boeit,maar het is niet altijd evident om betrouwbare info te vinden. In deze bundel vind je heel wat sites die zowel jongeren als jij, de begeleider, kunnen raadplegen.
ALGEMENE LEERDOELEN
Jongeren denken na over hun gedrag op het internet
Jongeren denken na over de rol van internet en digitale media in hun leven
Jongeren zijn zich bewust van de informatie die ze online delen
Jongeren worden zich bewust van de do’s-and- don’ts op het vlak van surfen op het internet
Jongeren krijgen concrete tips en tricks over haatspraak, privacybescherming en cyberpesten
Jongeren leren waar ze bij betrouwbare bronnen terechtkunnen met hun vragen
Jongeren staan stil bij hun eigen grenzen en die van anderen op het vlak van hun online gedrag
Bron Pimento