De Week tegen Pesten is een belangrijk moment om aandacht te besteden aan pesten en om verbinding te creëren met leerlingen in het MBO.
Casus WhatsApp-groep uitsluiting en roddelen
Stel je voor: In een klas op het voortgezet onderwijs is er een WhatsApp-groep waarin een groep leerlingen elkaar berichten stuurt. In deze groep worden andere leerlingen uitgesloten en worden er gemene roddels verspreid over hen. De leerlingen in deze WhatsApp-groep lijken het leuk te vinden om over anderen te praten en sommigen doen zelfs mee zonder er echt over na te denken.
Een van de leerlingen die in de WhatsApp-groep is opgenomen, heet Lisa. Lisa merkte dat ze buiten de groep werd gehouden omdat ze een andere mening had over bepaalde onderwerpen. Ook ontdekte ze dat er gemene berichten werden gestuurd over haar beste vriendin, Sarah. Lisa voelt zich verdrietig en verraden door de leerlingen die ze als vrienden beschouwde. Ze is bang om de confrontatie aan te gaan en weet niet wat ze moet doen.
In de WhatsApp-groep zitten ook een paar andere leerlingen die weliswaar niet actief deelnemen aan het roddelen, maar ze reageren ook niet en laten het gedrag doorgaan. Ze vinden het lastig om zich uit te spreken, omdat ze bang zijn dat ze dan zelf het doelwit worden.
De situatie is zorgwekkend en heeft een negatieve impact op Lisa, Sarah en andere leerlingen die hierbij betrokken zijn. Het uitsluiten en roddelen hebben niet alleen invloed op hun gevoel van eigenwaarde, maar het creëert ook een onveilige omgeving in de klas waarin anderen zich niet durven uit te spreken.
- Wat kunnen we doen om deze situatie aan te pakken en een positieve verandering teweeg te brengen?
- Hoe kunnen we als klasgemeenschap samenwerken om respect, medeleven en ondersteuning te bevorderen?
- Laten we met elkaar in gesprek gaan en constructieve oplossingen bedenken om een einde te maken aan deze negatieve dynamiek in onze school.
Gesprekspunten:
Wat zijn de risico's en gevolgen van online pesten en hoe kun je dit voorkomen?
Wat zijn de verantwoordelijkheden van leerlingen bij het voorkomen van pesten en het creëren van een veilige omgeving?
Hoe kun je als school samenwerken met ouders en leerlingen om pesten te voorkomen en aan te pakken?
Mogelijke antwoorden - Enkele aanvullende tips en adviezen:
Hier zijn enkele suggesties en adviezen voor de casus waarin een groep leerlingen een WhatsApp-groep heeft waarin ze elkaar uitsluiten en roddelen over andere leerlingen:
Bespreek het gedrag: Maak het gedrag van de groep bespreekbaar en leg uit wat de gevolgen kunnen zijn van dit soort gedrag. Bespreek ook de impact die dit kan hebben op de leerlingen die het doelwit zijn van de roddels en uitsluiting.
Creëer bewustzijn: Creëer bewustzijn bij de leerlingen over wat wel en niet acceptabel is op sociale media. Leg uit dat online gedrag net zo belangrijk is als offline gedrag en dat respectvol omgaan met elkaar ook geldt op sociale media.
Maak gebruik van bestaande beleidsmaatregelen: Veel scholen hebben een beleid op het gebied van cyberpesten en online gedrag. Maak hier gebruik van en pas dit beleid toe op deze specifieke situatie.
Stimuleer respectvol gedrag: Stimuleer respectvol gedrag bij de leerlingen door bijvoorbeeld te praten over de waarde van respect en begrip voor elkaar, ongeacht de verschillen die er tussen leerlingen bestaan.
Stel duidelijke regels en sancties: Stel duidelijke regels op voor het gebruik van sociale media en online communicatie en leg de sancties uit die van toepassing zijn bij overtreding van deze regels.
Bied hulp aan: Bied hulp aan de leerlingen die deel uitmaken van de WhatsApp-groep. Vraag waarom ze zich bezighouden met dit soort gedrag en bespreek alternatieven. Bied ook hulp aan de leerlingen die het doelwit zijn van de roddels en uitsluiting.
Monitor het gedrag: Monitor het gedrag van de leerlingen op sociale media en grijp in wanneer er sprake is van ongepast gedrag.
Door deze suggesties en adviezen in praktijk te brengen, kun je als docent helpen om het online gedrag van leerlingen te verbeteren en een veilige en respectvolle omgeving te creëren voor alle leerlingen.
Gesprekspunt 1: Wat zijn de risico's en gevolgen van online pesten en hoe kun je dit voorkomen?
Online pesten, ook wel cyberpesten genoemd, kan ernstige gevolgen hebben voor de slachtoffers, maar ook voor de daders en de omstanders. Hier zijn enkele risico's en gevolgen van online pesten:
1. Psychologische gevolgen
Slachtoffers van online pesten kunnen last krijgen van angst, depressie, stress, en een laag zelfbeeld. Zie enkele voorbeelden
2. Sociale gevolgen
Online pesten kan leiden tot sociale isolatie en eenzaamheid, waardoor slachtoffers zich buitengesloten voelen en minder zelfvertrouwen hebben. Zie enkele voorbeelden
3. Fysieke gevolgen
In sommige gevallen kan online pesten leiden tot fysieke mishandeling of zelfs zelfmoord. Zie enkele voorbeelden
4. Gedragsproblemen
Daders van online pesten hebben een verhoogd risico om later in hun leven crimineel gedrag te vertonen en andere sociale problemen te ontwikkelen. Zie enkele voorbeelden
Enkele manieren om online pesten te voorkomen
1. Educatie
Het is belangrijk om jongeren te leren wat online pesten is, welke impact dit kan hebben op anderen, en hoe ze hun online gedrag kunnen veranderen om respectvol te blijven.
2. Ouders betrekken
Ouders spelen een belangrijke rol bij het voorkomen van online pesten. Ze kunnen helpen door met hun kinderen te praten over online gedrag en te monitoren wat ze online doen.
3. Beleid en regels
Scholen kunnen beleid en regels opstellen voor online gedrag, zoals het verbod op pesten of uitsluiting op sociale media.
4. Cybersecurity
Het is belangrijk om goede beveiligingsmaatregelen te nemen om online veiligheid te garanderen. Dit kan onder meer gebeuren door het gebruik van veilige wachtwoorden en het beperken van de toegang tot persoonlijke gegevens.
5. Monitoring
Het monitoren van online gedrag kan helpen om pesten te voorkomen. Scholen kunnen bijvoorbeeld de activiteit op sociale media monitoren om pesten te signaleren en te voorkomen.
Door deze maatregelen te nemen, kunnen we online pesten voorkomen en ervoor zorgen dat jongeren zich veilig en respectvol kunnen gedragen op sociale media.
Gesprekpunt 2: Wat zijn de verantwoordelijkheden van leerlingen bij het voorkomen van pesten en het creëren van een veilige omgeving?
Leerlingen hebben een belangrijke verantwoordelijkheid bij het voorkomen van pesten en het creëren van een veilige omgeving. Hieronder staan enkele verantwoordelijkheden van leerlingen opgesomd
1. Respectvol omgaan met anderen
Leerlingen moeten respectvol omgaan met anderen, ongeacht hun uiterlijk, achtergrond, religie, of andere kenmerken. Dit betekent dat leerlingen zich bewust moeten zijn van hun eigen vooroordelen en deze moeten leren te overwinnen. Ze moeten ook respect tonen voor de grenzen en wensen van anderen.
2. Melden van pestgedrag
Leerlingen moeten pestgedrag melden bij een leerkracht of een vertrouwenspersoon als ze getuige zijn van pestgedrag of er zelf het slachtoffer van worden. Het melden van pestgedrag kan helpen om het pesten te stoppen en om de veiligheid van alle leerlingen te waarborgen.
3. Ondersteunen van slachtoffers
Leerlingen kunnen slachtoffers van pestgedrag ondersteunen door hen te steunen en aan te moedigen om hulp te zoeken. Leerlingen kunnen ook een actieve rol spelen bij het versterken van het zelfvertrouwen van slachtoffers, bijvoorbeeld door hen positieve feedback te geven en hen te betrekken bij activiteiten.
4. Verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen gedrag
Leerlingen moeten verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen gedrag en zich bewust zijn van de impact die hun woorden en acties kunnen hebben op anderen. Ze moeten zichzelf afvragen of hun gedrag anderen kan kwetsen of schaden en hierop hun gedrag aanpassen.
5. Bijdragen aan een positieve en inclusieve omgeving
Leerlingen kunnen bijdragen aan een positieve en inclusieve omgeving door actief deel te nemen aan activiteiten die gericht zijn op het bevorderen van respect en begrip voor diversiteit, zoals het vieren van culturele feestdagen, het organiseren van inclusieve activiteiten en het respecteren van de mening van anderen.
Kortom, leerlingen hebben een belangrijke rol bij het creëren van een veilige en inclusieve omgeving waarin pesten niet wordt getolereerd en waarin iedereen zich geaccepteerd en gerespecteerd voelt.
Gesprekpunt 3: Hoe kun je als school samenwerken met ouders en leerlingen om pesten te voorkomen en aan te pakken?
Het is belangrijk dat scholen samenwerken met ouders en leerlingen om pesten en online pesten te voorkomen en aan te pakken. Hieronder staan enkele manieren waarop scholen kunnen samenwerken met ouders en leerlingen:
1. Communicatie
Scholen moeten open en transparante communicatie onderhouden met ouders en leerlingen over pesten en online pesten. Dit kan bijvoorbeeld via ouderavonden, nieuwsbrieven, of social media-accounts. Scholen moeten ook een duidelijk protocol hebben voor het omgaan met pestgedrag, en dit protocol delen met ouders en leerlingen.
2. Samenwerken aan preventie
Scholen kunnen ouders en leerlingen betrekken bij preventieve activiteiten om pesten en online pesten te voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld door samenwerking bij het organiseren van activiteiten gericht op het bevorderen van respect en begrip voor diversiteit, het onderwijzen van digitale vaardigheden, en het creëren van een veilige omgeving waarin pestgedrag niet wordt getolereerd.
3. Ouders informeren over het belang van toezicht op het online gedrag van hun kinderen
Scholen kunnen ouders informeren over het belang van toezicht op het online gedrag van hun kinderen en hoe zij dit kunnen doen. Dit kan bijvoorbeeld door het organiseren van ouderbijeenkomsten of door het delen van informatie op de schoolwebsite of in nieuwsbrieven.
4. Leerlingen betrekken bij het oplossen van pestgedrag
Scholen kunnen leerlingen betrekken bij het oplossen van pestgedrag. Dit kan bijvoorbeeld door het opzetten van leerlingmediatoren, waarbij leerlingen worden opgeleid om pestgedrag te herkennen en te helpen bij het oplossen van conflicten.
5. Een vertrouwenspersoon aanstellen
Scholen kunnen een vertrouwenspersoon aanstellen waar leerlingen en ouders terecht kunnen met vragen of zorgen over pesten en online pesten. Het aanstellen van een vertrouwenspersoon kan ouders en leerlingen geruststellen dat er een veilige plek is waar zij terecht kunnen met hun problemen.
6. Evalueren van de effectiviteit van het beleid
Scholen kunnen samenwerken met ouders en leerlingen om de effectiviteit van hun beleid tegen pesten en online pesten te evalueren. Dit kan bijvoorbeeld door het organiseren van enquêtes onder leerlingen en ouders, waarbij zij hun ervaringen en meningen over het beleid kunnen delen.
Kortom, door samen te werken met ouders en leerlingen kunnen scholen een gezamenlijke inspanning leveren om pesten en online pesten te voorkomen en aan te pakken. Door open en transparante communicatie, het betrekken van leerlingen en ouders bij preventieve activiteiten, en het aanstellen van een vertrouwenspersoon, kunnen scholen een veilige en inclusieve omgeving creëren voor alle leerlingen.