Positieve en negatieve leiderschapsstijlen kunnen de normen in de klas beïnvloeden en verband houden met de school- en psychologische aanpassing van kinderen in het algemeen, en slachtoffers in het bijzonder. Deze studie testte de relatie tussen leiderschapsstijlen en de aanpassing van kinderen, en de modererende effecten van leiderschap op de associatie tussen zelfgerapporteerd slachtofferschap en school- en psychologische aanpassing (zelfwaardering, sociale angst en depressieve symptomen); en er werd getest op mogelijke geslachtsverschillen.
Klaslokalen werden ingedeeld in klassen met alleen positieve leiders, alleen negatieve leiders, zowel positieve als negatieve leiders, en zonder leiders. De steekproef omvatte 8748 kinderen (Mage = 10,05, SD = 1,22; 51,2% meisjes) uit 392 klaslokalen, in groep drie tot en met zes, op 98 Nederlandse scholen. Uit een multilevel-analyse bleek dat kinderen in klaslokalen met negatieve leiders over het algemeen een lager schoolwelzijn ervoeren dan kinderen in andere klaslokalen. In positieve leidersklassen hadden mannelijke en vrouwelijke slachtoffers een lager schoolwelzijn.
Wat het psychologisch welzijn betreft, hadden vrouwelijke slachtoffers een lager zelfbeeld en meer depressieve symptomen in positieve leidersklaslokalen. Mannelijke en vrouwelijke slachtoffers in klaslokalen met negatieve leiders hadden geen last van extra onaangepastheid. Deze resultaten tonen aan dat negatieve leiderschapsstijlen verband houden met het lagere schoolwelzijn van alle kinderen, terwijl slachtofferschap in klaslokalen met positieve leiders negatief verband houdt met het schoolwelzijn van mannelijke en vrouwelijke slachtoffers en de psychologische aanpassing van meisjes (depressieve symptomen); dit sluit aan bij de ‘gezonde contextparadox’.
- Download het onderzoek Students’ School and Psychological Adjustment in Classrooms with Positive and Negative Leaders 2024
Conclusie
Positieve en negatieve leiderschapsstijlen houden verband met de school- en psychologische aanpassing van kinderen in het algemeen, en slachtoffers in het bijzonder. Deze studie draagt bij aan de literatuur door klaslokalen te categoriseren in klaslokalen met positieve leiders, klaslokalen met negatieve leiders, zowel positieve als negatieve leidersklaslokalen, en klaslokalen zonder leiders. Kinderen in klaslokalen met negatieve leiders hadden een lager aanpassingsniveau op school, en jongens in klaslokalen met negatieve leiders hadden meer depressieve symptomen. Hoewel er geen hoofdeffect was van het zitten in een klaslokaal met positieve leiders, toonden de interacties aan dat zowel mannelijke als vrouwelijke slachtoffers een lagere schoolaanpassing hadden in klaslokalen met positieve leiders. Bovendien waren de gevolgen van slachtofferschap voor depressieve symptomen in klaslokalen met uitsluitend positieve leiders sterker voor meisjes dan voor jongens, wat erop wijst dat de gezonde contextparadox vaker voorkomt bij meisjes. Daarom is een praktische aanbeveling dat toekomstige interventies tegen pesten rekening moeten houden met de leiderschapscontext in de klas van kinderen in het algemeen, en van slachtoffers in het bijzonder, en meerdere oplossingen moeten toepassen om veranderingen te faciliteren in de manier waarop pesten wordt aangepakt in verschillende soorten klaslokalen. Leraren moeten meer afgestemd zijn op de leiders van hun klaslokalen en moeten nagaan of hun leiderschapsstijl gericht is op het goed met de groep kunnen omgaan of op vooruitgang.
Kenniscentrum Pesten per doelgroep
Stichting Stop Pesten Nu vertrouwt volledig op vrijwillige donaties en de inzet van vrijwilligers om haar belangrijke werk mogelijk te maken. Wij ontvangen geen subsidies, waardoor wij volledig afhankelijk zijn van de steun van mensen zoals u.
Tip van de redactie! Heb je haast? Navigeer dan snel naar:
► Scholen & Professionals Kenniscentrum Pesten in het Onderwijs
- Of navigeer direct naar de informatie per functionaris: Schooldirectie & MT / Anti-pest coördinator / Leerkracht / Mentor / Ouderraad & MR
- Leerlingen & opvoeders: Kinderen & Jongeren (Leerlingen) / Ouders & Opvoeders
► Sportverenigingen Kenniscentrum Pesten in de Sport
- Of navigeer direct naar de informatie per functionaris: Bestuurders / Coaches, Trainers & Begeleiders / (Top)Sporters & Scheidsrechters
- Jonge leden & ouders Kinderen & Jongeren (Leerlingen) / Ouders & Opvoeders
► Werkgevers Kenniscentrum Pesten op het Werk
- Of navigeer direct naar de informatie per functionaris: Directie en bestuurders / HRM / MT en Leidinggevenden / Medewerkers / Ondernemersraden / Vertrouwenspersonen
► Ouderen Kenniscentrum Pesten in Woonzorgcentra
Breng snel een bezoekje aan ...
► Kenniscentrum (Klassiek) Pesten
► Kenniscentrum Online pesten (cyberpesten)
► Kennisbank & Downloadcentrum o.a. Beleid & Factsheets / Handleidingen / Lesmaterialen / Posters / Wetenschappelijke Onderzoeken
► Ik word gepest, wat kan ik doen