Lesdoel: De leerlingen krijgen visueel inzicht in de onderwerpen roddelen, buitensluiten, negeren en pesten. Ze leren voorbeelden en gevolgen te benoemen en gezamenlijk oplossingen te bedenken.
Tijdsduur: 1 lesuur (45-60 minuten)
Benodigdheden:
- Grote vellen papier (A3 of groter)
- Kleurrijke stiften of markers
- Post-it notes (optioneel)
- Plakband of lijm (optioneel)
- Een whiteboard of flip-over voor de leerkracht
Achtergrondinformatie: Pesten is een ernstige kwestie die zowel fysieke als emotionele schade kan toebrengen aan de slachtoffers. Het is belangrijk om jongeren bewust te maken van de verschillende vormen van pesten, zoals roddelen, buitensluiten, negeren en cyberpesten. Door een mindmap te maken, kunnen leerlingen visueel zien hoe deze vormen van pesten werken, wat de gevolgen zijn en welke oplossingen er mogelijk zijn.
Tips voor de leerkracht:
- Creëer een veilige omgeving: Zorg ervoor dat leerlingen zich veilig voelen om hun gedachten en ervaringen te delen. Moedig respectvolle communicatie aan.
- Wees een rolmodel: Laat door je eigen gedrag zien hoe belangrijk het is om respectvol met elkaar om te gaan.
- Wees alert op signalen: Let op tekenen van pesten in de klas en grijp indien nodig in. Neem de tijd om individuele gesprekken te voeren met leerlingen die zich onveilig voelen.
- Betrek ouders: Informeer ouders over de les en moedig hen aan om thuis verder te praten over pesten.
Lesopbouw:
Introductie (10 minuten)
- Welkom en doel van de les:
- Begin de les met een korte introductie over wat pesten, roddelen, buitensluiten en negeren zijn. Geef duidelijke definities en enkele herkenbare voorbeelden.
- Leg het doel van de les uit: "Vandaag gaan we in groepen mindmaps maken om meer te leren over roddelen, buitensluiten, negeren en pesten. We gaan nadenken over wat deze dingen betekenen, welke gevolgen ze hebben en hoe we ze kunnen oplossen."
- Uitleg mindmap:
- Laat een voorbeeld zien van een eenvoudige mindmap op het whiteboard of flip-over.
- Leg uit dat een mindmap begint met een centraal thema in het midden, met vertakkingen naar verschillende subthema's en ideeën.
Activiteit (25-30 minuten)
- Verdelen in groepen:
- Verdeel de klas in vier kleine groepen.
- Geef elke groep een thema: roddelen, buitensluiten, negeren of pesten.
- Mindmap maken:
- Geef elke groep een groot vel papier en kleurrijke stiften.
- Vraag de groepen om het centrale thema in het midden van hun papier te schrijven.
- Laat hen vervolgens vertakkingen maken met voorbeelden van het thema, de gevolgen en mogelijke oplossingen.
- Begeleidingstips:
- Moedig leerlingen aan om creatief te zijn met kleuren en tekeningen.
- Help groepen om verder te denken door vragen te stellen zoals: "Wat gebeurt er als iemand wordt buitengesloten?", "Hoe voelt iemand zich als er over hem of haar geroddeld wordt?", "Wat kun je doen als je ziet dat iemand gepest wordt?"
Presentatie en nabespreking (10-15 minuten)
- Presentatie:
- Laat elke groep hun mindmap presenteren aan de rest van de klas. Vraag hen om hun belangrijkste punten en ideeën te delen.
- Stimuleer de klas om vragen te stellen en mee te denken over oplossingen.
- Reflectie:
- Bespreek samen de belangrijkste inzichten en oplossingen die tijdens de presentaties naar voren kwamen.
- Vraag de leerlingen hoe ze de mindmap-activiteit vonden en wat ze hebben geleerd over de verschillende vormen van pesten.
Afsluiting (5 minuten)
- Samenvatting:
- Vat kort samen wat de leerlingen hebben geleerd over roddelen, buitensluiten, negeren en pesten.
- Bedank de leerlingen voor hun inzet en deelname.
- Oproep tot actie:
- Moedig de leerlingen aan om de geleerde oplossingen in de praktijk te brengen en elkaar te ondersteunen als ze zien dat iemand gepest wordt.
Tools en hulpmiddelen:
- Whiteboard en stiften: Om voorbeelden en ideeën visueel weer te geven tijdens de lesintroductie.
- Grote vellen papier en kleurrijke stiften: Voor het maken van de mindmaps.
- Post-it notes: Voor extra ideeën of opmerkingen die leerlingen tijdens de activiteit kunnen toevoegen.
- Plakband of lijm: Om mindmaps op de muur te hangen voor presentaties.
Toelichting:
- Waarom mindmaps? Mindmaps zijn een krachtige visuele tool die helpt om complexe ideeën en relaties tussen concepten op een overzichtelijke manier te structureren. Ze bevorderen creatief denken en samenwerking.
- Groepswerk: Door in groepen te werken, leren leerlingen samen te werken, naar elkaar te luisteren en verschillende perspectieven te waarderen.
- Reflectie: Reflectiemomenten zijn essentieel om leerlingen te helpen diepgaander na te denken over wat ze hebben geleerd en hoe ze deze kennis kunnen toepassen in hun dagelijkse leven.
Evaluatie:
Na de les kun je de leerlingen vragen om anoniem feedback te geven over de activiteit. Wat vonden ze leuk? Wat hebben ze geleerd? Hoe kunnen we dit onderwerp verder bespreken of aanpakken?
Deze uitgebreide lesbrief helpt de leerkracht om een interactieve en educatieve les te geven over belangrijke sociale kwesties, waarbij leerlingen actief betrokken worden en samenwerken om oplossingen te vinden.