Doel: Leerlingen leren het belang van luisteren en begrijpen om roddelen te voorkomen en een positieve leeromgeving te bevorderen.
Duur: 60 minuten
1. Inleiding (10 minuten)
Activiteit: Begin met een open discussie over het belang van actief luisteren. Vraag de leerlingen om te delen hoe ze zich voelen wanneer iemand echt naar hen luistert en waarom dat belangrijk is. Dit helpt om bewustzijn te creëren over hoe luisteren invloed heeft op communicatie en relaties.
Voorbeeldvragen:
- “Hoe voel je je als iemand echt naar je luistert zonder je te onderbreken?”
- “Waarom denk je dat het belangrijk is om goed te luisteren naar wat iemand zegt?”
Toelichting: Leg uit dat actief luisteren niet alleen gaat om horen wat iemand zegt, maar ook om het begrijpen van de gevoelens en gedachten van die persoon. Dit draagt bij aan het oplossen van misverstanden en voorkomt dat er geroddeld wordt.
2. Luisteren en begrip (20 minuten)
Uitleg: Bespreek wat actief luisteren inhoudt en waarom het belangrijk is. Leg de basisprincipes uit, zoals het maken van oogcontact, het niet onderbreken, en het geven van feedback.
Voorbeeld: “Stel je voor dat jij en een vriend een meningsverschil hebben. Door actief te luisteren naar de ander, kun je begrijpen waarom zij zich op een bepaalde manier voelen. Dit helpt om misverstanden te voorkomen en kan jullie relatie versterken.”
Oefening:
- Verdeel de leerlingen in paren.
- Geef elke paar een korte gespreksopdracht. Bijvoorbeeld: “Vertel je partner iets dat je recent hebt meegemaakt, terwijl je partner alleen luistert zonder te onderbreken.”
- Na het gesprek, laat elke leerling samenvatten wat hun partner heeft gezegd, en geef feedback aan elkaar over hoe goed ze hebben geluisterd.
Reflectie: Vraag de leerlingen om te delen hoe het voelde om alleen te luisteren en hoe het voelde om de ander te laten luisteren.
Voorbeeldvragen:
- “Hoe voelde je je toen je alleen maar hoefde te luisteren?”
- “Wat vond je van het samenvatten van wat je partner zei?”
3. Communicatietechnieken (15 minuten)
Uitleg: Bespreek technieken voor respectvolle communicatie, zoals het gebruik van ‘ik-boodschappen’. Dit helpt om gevoelens te uiten zonder de ander te beschuldigen.
Voorbeeld: “In plaats van te zeggen ‘Jij luistert nooit naar me,’ kun je zeggen ‘Ik voel me niet gehoord als je me onderbreekt.’ Dit helpt om het gesprek open en constructief te houden.”
Oefening:
Verdeel de leerlingen in kleine groepen en geef elke groep een situatie waarbij ze respectvolle communicatie moeten toepassen. Bijvoorbeeld:
- “Je voelt je ongemakkelijk omdat iemand steeds grapjes over jou maakt.”
- “Je bent het niet eens met een beslissing die in de klas is genomen en je wilt je punt maken zonder ruzie te maken.”
Laat elke groep hun situatie naspelen en respectvolle communicatie toepassen. Vraag ze om de ‘ik-boodschappen’ te gebruiken en elkaar feedback te geven over hun communicatie.
Reflectie: Vraag de leerlingen wat ze hebben geleerd van de oefening en hoe ze deze technieken kunnen toepassen in hun eigen leven.
Voorbeeldvragen:
- “Hoe hielp het gebruik van ‘ik-boodschappen’ om de situatie op te lossen?”
- “Wat was moeilijk aan het toepassen van respectvolle communicatie?”
4. Samenwerking en ondersteuning (10 minuten)
Oefening: Bespreek met de klas hoe samenwerking en ondersteuning bijdragen aan een positieve sfeer. Leg uit dat een sterke samenwerking en wederzijdse ondersteuning bijdragen aan een goede sfeer in de klas en het voorkomen van roddelen.
Voorbeeld: “Stel een ‘Klasklimaat Team’ samen van leerlingen die verantwoordelijk zijn voor het bevorderen van een positieve sfeer in de klas. Dit team kan verantwoordelijk zijn voor het organiseren van activiteiten die de saamhorigheid bevorderen en ervoor zorgen dat iedereen zich welkom voelt.”
Activiteit: Laat de leerlingen brainstormen over ideeën om de sfeer in de klas te verbeteren en een ondersteunende omgeving te creëren. Dit kan variëren van het organiseren van groepsactiviteiten tot het opzetten van een systeem om complimenten en positieve feedback te delen.
Reflectie: Vraag de leerlingen om te delen hoe samenwerking en ondersteuning de sfeer in de klas kunnen verbeteren en hen kunnen helpen om roddelen te voorkomen.
Voorbeeldvragen:
- “Hoe kunnen we als klas samenwerken om een positieve sfeer te bevorderen?”
- “Welke rol kun jij spelen om je klasgenoten te ondersteunen?”
5. Afsluiting (5 minuten)
Reflectie: Vraag de leerlingen om te reflecteren op de technieken en inzichten die ze hebben opgedaan tijdens de les.
Opdracht: Vraag de leerlingen om een kort verslag te schrijven over hoe ze actief luisteren en respectvolle communicatie kunnen toepassen in hun dagelijks leven. Dit verslag moet bevatten:
- Een korte samenvatting van wat ze hebben geleerd over actief luisteren en respectvolle communicatie.
- Voorbeelden van situaties waarin ze deze technieken kunnen toepassen.
- Persoonlijke reflectie over hoe deze technieken hen kunnen helpen bij het bevorderen van een positieve sfeer in hun klas en het voorkomen van roddelen.
Afsluitende Vragen:
- “Wat is één ding dat je hebt geleerd dat je gaat toepassen in je dagelijkse interacties?”
- “Hoe kan je helpen om een positieve sfeer in je klas te bevorderen met de technieken die je hebt geleerd?”