Deze les is bedoeld voor leerlingen in het voortgezet onderwijs en MBO (leeftijd 13-18 jaar). De nummers "Only the Young" van Taylor Swift en "Your Power" van Billie Eilish worden gebruikt om de thema's pesten, machtsmisbruik en zelfacceptatie bespreekbaar te maken. Door middel van de muziek leren de studenten reflecteren op hun eigen ervaringen met sociale druk en hun rol als omstander of slachtoffer van pesten.
Leerdoelen
- Bewustwording van machtsmisbruik en sociale druk in relaties en groepen.
- Reflecteren op de eigen rol en het effect van pesten of negatief gedrag op anderen.
- Inzicht krijgen in hoe muziek emoties en verhalen over pesten en macht kan uitdrukken.
- Stimuleren van een open gesprek over zelfacceptatie en verantwoordelijkheid nemen voor eigen gedrag.
Lesplan Overzicht
- Introductie van de thema's macht, pesten en zelfacceptatie (10 minuten)
- Luisteren naar en bespreken van 'Only the Young' – Taylor Swift (20 minuten)
- Luisteren naar en bespreken van 'Your Power' – Billie Eilish (20 minuten)
- Reflectie en persoonlijke ervaring delen (15 minuten)
- Afsluiting en positieve boodschap (10 minuten)
Totale tijd: 1 uur en 15 minuten.
Voorbereiding voor de docent
- Muziek klaarzetten: Zorg dat je "Only the Young" van Taylor Swift en "Your Power" van Billie Eilish klaar hebt staan om af te spelen.
- Lyrics printen of projecteren: Print de songteksten uit of projecteer ze op het digibord, zodat de leerlingen kunnen meelezen terwijl ze naar de nummers luisteren.
- Veilige sfeer creëren: Maak duidelijk dat de les een veilige ruimte is voor alle leerlingen om hun gedachten en gevoelens te delen zonder oordeel.
1. Introductie van de thema's macht, pesten en zelfacceptatie (10 minuten)
Start de les met een gesprek over macht en pesten:
Vraag aan de klas: “Wat betekent macht voor jullie? Wanneer heb je het gevoel dat iemand macht over jou heeft?”
- "Als iemand bepaalt wat ik moet doen, of als iemand me laat voelen dat ik niet goed genoeg ben."
Vraag over pesten: “Hoe kan iemand macht misbruiken om anderen te pesten?”
- "Iemand kan nare dingen zeggen omdat die denkt dat hij of zij sterker is. Soms gaan mensen elkaar online kleineren om zich zelf beter te voelen."
Tip voor docenten: Maak de link tussen macht en pesten duidelijk. Macht kan in verschillende vormen komen, bijvoorbeeld fysieke kracht, maar ook groepsdruk of iemand kleineren om je eigen onzekerheden te maskeren.
Doel van deze stap: De leerlingen laten nadenken over het concept van macht en hoe dit een rol kan spelen bij pesten of negatieve groepsdynamiek.
2. Luisteren naar en bespreken van 'Only the Young' – Taylor Swift (20 minuten)
Introduceer het nummer: Vertel dat het nummer "Only the Young" gaat over je stem laten horen en sterk blijven, zelfs als anderen je neerhalen. Het nummer benadrukt dat jongeren de kracht hebben om te vechten tegen onrecht en negatieve sociale druk.
Luister naar het nummer: Speel het nummer af en vraag de leerlingen om te luisteren naar de tekst en de boodschap die Taylor Swift probeert over te brengen.
Songteksten
It keeps me awake
The look on your face
The moment you heard the news
You're screaming inside
And frozen in time
You did all that you could do
The game was rigged, the ref got tricked
The wrong ones think they're right
You were outnumbered, this time
The look on your face
The moment you heard the news
You're screaming inside
And frozen in time
You did all that you could do
The game was rigged, the ref got tricked
The wrong ones think they're right
You were outnumbered, this time
But only the young
Only the young
Only the young
Only the young can run
Can run, so run
And run, and run
Only the young
Only the young
Only the young can run
Can run, so run
And run, and run
So every day now
You brace for the sound
You've only heard on TV
You go to class, scared
Wondering where the best hiding spot would be
And the big bad man and his big bad clan
Their hands are stained with red
Oh, how quickly, they forget
You brace for the sound
You've only heard on TV
You go to class, scared
Wondering where the best hiding spot would be
And the big bad man and his big bad clan
Their hands are stained with red
Oh, how quickly, they forget
They aren't gonna help us
Too busy helping themselves
They aren't gonna change this
We gotta do it ourselves
They think that it's over
But it's just begun
Too busy helping themselves
They aren't gonna change this
We gotta do it ourselves
They think that it's over
But it's just begun
Only one thing can save us
Only the young (only the young)
Only the young (only the young)
Only the young (only the young)
Only the young
Only the young (only the young)
Only the young (only the young)
Only the young (only the young)
Only the young
Only the young (only the young)
Only the young (only the young)
Only the young (only the young)
Only the young
Only the young (only the young)
(Don't say you're too tired to fight
It's just a matter of time
Up there's the finish line)
Only the young
Can run
Only the young (only the young)
Only the young (only the young)
Only the young
Only the young (only the young)
(Don't say you're too tired to fight
It's just a matter of time
Up there's the finish line)
Only the young
Can run
Don't say you're too tired to fight
It's just a matter of time (can run)
Up there's the finish line
So run, and run, and run
Don't say you're too tired to fight
It's just a matter of time (so run)
Up there's the finish line
And run, and run, and run
It's just a matter of time (can run)
Up there's the finish line
So run, and run, and run
Don't say you're too tired to fight
It's just a matter of time (so run)
Up there's the finish line
And run, and run, and run
Only the young
Only the young
Only the young
Only the young
Only the young
Bespreek de tekst en de gevoelens:
Vraag: “Wat viel jullie op in de tekst van het nummer? Waar gaat het volgens jullie over?”
- "Ze zingt over het opkomen voor jezelf, vechten voor wat goed is en je niet laten tegenhouden door negatieve mensen."
Vraag: “Waarom denk je dat Taylor Swift het belangrijk vindt dat jongeren hun stem laten horen?”
- "Omdat jongeren vaak verandering kunnen brengen en niet zomaar hoeven te doen wat anderen zeggen."
Vraag: “Wat zou jij doen als je merkt dat iemand jou of iemand anders probeert te kleineren of neer te halen?”
- "Ik zou misschien voor mezelf of die persoon opkomen, of met iemand praten over hoe we ermee om kunnen gaan."
Doel van deze stap: Studenten aanmoedigen om na te denken over hoe ze zelf positief kunnen reageren op pesten of onrecht en hen inspireren om hun stem te laten horen tegen negatief gedrag.
3. Luisteren naar en bespreken van 'Your Power' – Billie Eilish (20 minuten)
Introduceer het nummer: Leg uit dat "Your Power" van Billie Eilish gaat over machtsmisbruik en hoe mensen soms hun macht gebruiken om anderen te kwetsen of te manipuleren. Het nummer is een oproep om na te denken over hoe je je macht gebruikt en wat de gevolgen zijn voor anderen.
Luister naar het nummer: Speel het nummer af en vraag de leerlingen om te luisteren naar de tekst en hoe deze aansluit bij thema’s van macht, kwetsbaarheid en zelfbescherming.
Lyrics
Try not to abuse your power
I know we didn't choose to change
You might not wanna lose your power
But having it's so strange
I know we didn't choose to change
You might not wanna lose your power
But having it's so strange
She said you were a hero, you played the part
But you ruined her in a year, don't act like it was hard
And you swear you didn't know (didn't know)
No wonder why you didn't ask
She was sleeping in your clothes (in your clothes)
But now she's got to get to class
But you ruined her in a year, don't act like it was hard
And you swear you didn't know (didn't know)
No wonder why you didn't ask
She was sleeping in your clothes (in your clothes)
But now she's got to get to class
How dare you?
And how could you?
Will you only feel bad when they find out?
If you could take it all back, would you?
And how could you?
Will you only feel bad when they find out?
If you could take it all back, would you?
Try not to abuse your power
I know we didn't choose to change
You might not wanna lose your power
But having it's so strange
I know we didn't choose to change
You might not wanna lose your power
But having it's so strange
I thought that I was special, you made me feel
Like it was my fault you were the devil, lost your appeal
Does it keep you in control? (In control)
For you to keep her in a cage?
And you swear you didn't know (didn't know)
You said you thought she was your age
Like it was my fault you were the devil, lost your appeal
Does it keep you in control? (In control)
For you to keep her in a cage?
And you swear you didn't know (didn't know)
You said you thought she was your age
How dare you?
And how could you?
Will you only feel bad if it turns out
That they kill your contract?
Would you?
And how could you?
Will you only feel bad if it turns out
That they kill your contract?
Would you?
Try not to abuse your power
I know we didn't choose to change
You might not wanna lose your power
But power isn't pain
I know we didn't choose to change
You might not wanna lose your power
But power isn't pain
Mmm
Ooh-ooh-ooh-ooh
Ooh-ooh-ooh-ooh, hmm
Ooh-ooh-ooh-ooh
Ooh-ooh-ooh-ooh, hmm
Bespreek de tekst en de gevoelens:
Vraag: “Wat vinden jullie van de tekst van dit nummer? Wat voel je als je ernaar luistert?”
- "Het maakt me verdrietig, want het lijkt alsof iemand heel erg werd gekwetst. Het gaat over iemand die wordt uitgebuit of misbruikt."
Vraag: “Waarom is het belangrijk om na te denken over hoe je je macht gebruikt over anderen?”
- "Omdat iedereen je kan beïnvloeden, en je wilt niet dat mensen bang zijn voor jou of dat je iemand kwetst."
Vraag: “Hoe zou jij reageren als je merkt dat iemand zijn of haar macht misbruikt om een ander te kwetsen?”
- "Misschien proberen te helpen door met het slachtoffer te praten, of iemand te zoeken die kan ingrijpen."
Doel van deze stap: Leerlingen laten reflecteren op het thema van machtsmisbruik en hoe ze verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun eigen gedrag en de manier waarop ze met anderen omgaan.
4. Reflectie en persoonlijke ervaring delen (15 minuten)
Stimuleer een open gesprek: Nadat beide nummers zijn besproken, vraag de leerlingen om na te denken over hun eigen ervaringen met pesten, macht, en groepsdruk. Geef ze de ruimte om te delen wat ze hebben geleerd van de nummers en hoe ze hun eigen gedrag willen veranderen.
Reflectievragen:
“Wat heb je geleerd van de nummers over de manier waarop je met anderen omgaat?”
- "Dat het belangrijk is om goed te luisteren naar hoe anderen zich voelen en niemand neer te halen."
“Hoe kun jij zelf positief bijdragen aan je klas of vriendengroep?”
- "Door respectvol te zijn tegen iedereen, ook als iemand anders is of niet meteen je vriend."
Tip voor docenten: Zorg voor een respectvolle en veilige sfeer waarin de leerlingen open kunnen praten over hun ervaringen, en laat hen weten dat er geen 'foute' antwoorden zijn.
Doel van deze stap: Leerlingen laten reflecteren op hun eigen gedrag en rol binnen hun sociale omgeving, en hen aanmoedigen om positieve keuzes te maken.
5. Afsluiting en positieve boodschap (10 minuten)
Positieve afsluiting van de les: Sluit de les af met een positieve boodschap, bijvoorbeeld: "We hebben allemaal de kracht om een positieve invloed te hebben op de mensen om ons heen. Jullie stem is belangrijk en jullie kunnen het verschil maken door vriendelijk te zijn, op te komen voor elkaar, en te zorgen dat iedereen zich veilig en geaccepteerd voelt."
Vraag de leerlingen om na te denken over een positieve actie die ze kunnen nemen die dag om een verschil te maken voor iemand anders, zoals een vriendelijk woord, een compliment, of hulp bieden waar nodig.
Doel van de afsluiting: De les positief afsluiten met de boodschap dat iedereen verantwoordelijkheid heeft voor een fijne en veilige omgeving, waarin respect en steun centraal staan.
Belangrijke opmerkingen voor de docent
- Veilige ruimte bieden: Let erop dat elke leerling zich vrij voelt om te praten zonder angst voor oordeel of kritiek.
- Nazorg bieden: Voor leerlingen die geraakt zijn door de thema’s van de nummers, zorg dat ze weten dat ze altijd met hun gevoelens of vragen bij jou terecht kunnen.
Lesdoel behaald: Leerlingen hebben inzicht gekregen in hoe ze zelf kunnen bijdragen aan een positieve sociale omgeving, leren omgaan met macht en groepsdruk, en begrijpen hoe muziek kan helpen bij het uiten van emoties rondom pesten en zelfacceptatie.