Pesten op het werk is schadelijk voor de sfeer, gezondheid en productiviteit. Toch wordt het vaak genegeerd of onderschat. Dit stappenplan biedt duidelijke handvatten om pestgedrag op het werk aan te pakken. Gericht op slachtoffers, collega’s, leidinggevenden, HR-professionals en vertrouwenspersonen. Pesten stopt niet vanzelf – het stopt waar jij begint.
Stap 1: Herkennen van pestgedrag
- Let op signalen zoals roddelen, negeren, uitsluiten, vernederen of intimideren
- Kijk naar herhaald gedrag binnen ongelijke machtsverhoudingen
- Besef dat pesten zowel openlijk als subtiel kan plaatsvinden (ook digitaal)
- Vraag door als iemand zich terugtrekt of plots veel verzuimt
Stap 2: Erkennen dat het om pesten gaat
- Bespreek wat je ziet of meemaakt met iemand die je vertrouwt
- Erken dat het gedrag structureel, pijnlijk en bewust is – geen plagerij of incident
- Verzamel feiten (voorbeelden, data, betrokkenen) zonder te oordelen
- Benoem het probleem als 'pesten' – dat is de eerste stap naar verandering
Stap 3: In gesprek gaan
Voor collega’s:
- Spreek je uit als je iets ziet: “Ik zie dat dit steeds gebeurt, dat is niet oké”
- Steun het slachtoffer en maak pesten bespreekbaar in het team
Voor slachtoffers:
- Zoek hulp en blijf er niet alleen mee rondlopen
- Vraag een gesprek aan met HR, leidinggevende of vertrouwenspersoon
- Bereid je goed voor, met concrete voorbeelden
Voor leidinggevenden/HR:
- Luister neutraal en zonder oordeel
- Neem elk signaal serieus, hoe klein ook
- Volg vaste procedures en zorg voor vertrouwelijkheid
Stap 4: Ingrijpen en opvolgen
- Grijp tijdig in, wacht niet tot het escaleert
- Zet in op herstel van de werksfeer, niet alleen op 'schuldigen zoeken'
- Monitor het vervolg: stopt het gedrag? Hoe voelt het slachtoffer zich?
- Creëer ruimte voor reflectie en herstel binnen het team
Stap 5: Structurele aanpak borgen
- Werk aan een open werkcultuur waarin pestgedrag wordt besproken
- Organiseer teammomenten rond sociale veiligheid en omgangsvormen
- Stimuleer meldingsbereidheid en bescherm melders
- Zorg voor regelmatige bijscholing van leidinggevenden en HR
Pesten op het werk aanpakken vraagt alertheid, moed en samenwerking. Door pestgedrag te herkennen, te erkennen en aan te pakken, creëren we samen een veilige werkplek voor iedereen.