Pesten op het werk: hoe herken je het en wat kun je doen?

Pesten stopt niet als je volwassen wordt. Ook op de werkvloer komt pestgedrag voor, vaker dan veel mensen denken. 27% van de werknemers in Nederland heeft te maken (gehad) met pesten op het werk. Het gebeurt subtiel of openlijk, één-op-één of in groepsverband. Deze pagina helpt je pestgedrag op het werk te herkennen en biedt concrete stappen die je kunt nemen – als slachtoffer, collega, leidinggevende, HR-professional of vertrouwenspersoon.

Wat is pesten op de werkvloer?

Pesten op het werk is systematisch, gemeen bedoeld en doet altijd pijn. Het gaat om gedrag dat herhaaldelijk voorkomt en waarbij sprake is van een ongelijke machtsverhouding. Voorbeelden zijn:

• Iemand buitensluiten of negeren
• Beledigen, roddelen of kleineren
• Belachelijk maken tijdens vergaderingen
• Onredelijk veel kritiek geven
• Taken ontnemen of overbelasten
• Online pesten via e-mail, chat of apps

Pesten is geen plagerijtje. Het is structureel gedrag met ernstige gevolgen.

Signalen van pestgedrag op het werk:

• Collega’s die opeens stil, teruggetrokken of gespannen zijn
• Veelvuldig ziekteverzuim of plotseling vertrek
• Angst om fouten te maken of om iets te zeggen
• Verminderde productiviteit of motivatie
• Sociale isolatie binnen het team

Waarom grijpt niet iedereen in?

Veel collega’s zien pestgedrag, maar grijpen niet in uit angst voor repercussies, loyaliteit aan de pester, onzekerheid over wat ze zien of het idee dat het ‘erbij hoort’. Pesters maken vaak gebruik van hun positie of status binnen het team. Hierdoor blijven slachtoffers vaak alleen achter.

Wat kun je doen als collega?

• Spreek je uit als je pestgedrag ziet. Laat merken dat je het afkeurt.
• Zoek medestanders binnen het team die ook iets willen veranderen.
• Ga na afloop naar het slachtoffer toe en bied steun.
• Meld het pestgedrag bij HR, de vertrouwenspersoon of je leidinggevende.

Wat kun je doen als slachtoffer?

• Houd een dossier bij van wat er gebeurt (data, situaties, betrokkenen)
• Praat erover met iemand die je vertrouwt, op of buiten het werk
• Vraag een gesprek aan met HR of de vertrouwenspersoon
• Weet dat het niet aan jou ligt – pesten is een groepsprobleem, geen individueel falen

Wat kun je doen als leidinggevende of HR?

• Neem elk signaal serieus, ook als het ‘klein’ lijkt
• Zorg dat er vertrouwelijke meldmogelijkheden zijn
• Organiseer structurele aandacht voor sociale veiligheid
• Herken machtsongelijkheid binnen teams en stuur bij
• Maak duidelijk: pesten wordt niet geaccepteerd, nergens, nooit

Waarom aandacht voor pestgedrag loont:

• Betere samenwerking en sfeer binnen teams
• Minder ziekteverzuim en personeelsverloop
• Hogere motivatie en productiviteit
• Veilige, inclusieve werkomgeving waarin mensen zichzelf durven zijn

Pesten op het werk is een serieus probleem. Het gebeurt vaak buiten het zicht van leidinggevenden, maar de impact is groot. Herken de signalen. Neem ze serieus. Grijp in. Als iedereen verantwoordelijkheid neemt – collega’s, leidinggevenden, HR – kunnen we samen zorgen voor een veilige werkplek. Maak jij het verschil?

Lees onze stapsgewijze aanpak 'Pesten op het werk herkennen, erkennen en stoppen' en kleur je werkplek oranje op 19 april – de Landelijke Dag tegen Pesten. #pestenophetwerk #dagtegenpesten #veiligwerken #gaoranje