Stichting Stop Pesten Nu vertrouwt volledig op vrijwillige donaties en de inzet van vrijwilligers om haar belangrijke werk mogelijk te maken. Wij ontvangen geen subsidies, waardoor wij volledig afhankelijk zijn van de steun van mensen zoals u.
Pesten is een vorm van herhaaldelijk gedrag waarbij één persoon of een groep anderen opzettelijk pijn doet, vernedert, bedreigt of buitensluit. Het kan zowel fysiek, verbaal als psychologisch van aard zijn en kan zich voordoen op verschillende plaatsen, zoals op school, op het werk, thuis of online. Bij pesten is er sprake van een machtsonevenwicht, waarbij de pester meer macht of status heeft dan het slachtoffer. Pesten kan ernstige gevolgen hebben voor het slachtoffer, zowel op korte als op lange termijn, zoals emotionele schade, angst, depressie, sociale isolatie en zelfs fysieke letsels of zelfmoordgedachten. Het is belangrijk om pesten serieus te nemen en actie te ondernemen om het te stoppen (zie Definitie Pesten).
Drie kenmerken van pesten
- Herhaaldelijk gedrag: Pesten is geen eenmalige gebeurtenis, maar een patroon van terugkerend gedrag dat zich over een langere periode voordoet. Het kan zich voordoen op verschillende plaatsen, zoals op school, op het werk, in de buurt of online.
- Machtsongelijkheid: Pesten houdt in dat de pester meer macht heeft dan het slachtoffer. Deze machtsverhouding kan gebaseerd zijn op fysieke kracht, sociale status, leeftijd, populariteit of andere factoren die de pester in staat stellen controle uit te oefenen over het slachtoffer.
- Opzettelijke schade: Pestgedrag is intentioneel en heeft tot doel schade, leed of angst toe te brengen aan het slachtoffer. Het kan zich uiten in verschillende vormen, zoals beledigingen, uitsluiting, vernedering, roddelen, bedreigingen, fysiek geweld of het verspreiden van geruchten online.
Pesten heeft ernstige gevolgen voor zowel het slachtoffer als de pester. Slachtoffers kunnen emotionele problemen ontwikkelen, zoals angst, depressie, een laag zelfbeeld, sociaal isolement en zelfs suïcidale gedachten. Pesters kunnen ook negatieve gevolgen ondervinden, zoals problemen op school of werk, antisociaal gedrag op latere leeftijd en moeite hebben me t het aangaan van gezonde relaties.
Tip van de redactie
Heb je haast? Navigeer dan snel naar:
► Scholen & Professionals Kenniscentrum Pesten in het Onderwijs
- Of navigeer direct naar de informatie per functionaris: Schooldirectie & MT / Anti-pest coördinator / Leerkracht / Mentor / Ouderraad & MR
- Leerlingen & opvoeders: Kinderen & Jongeren (Leerlingen) / Ouders & Opvoeders
► Sportverenigingen Kenniscentrum Pesten in de Sport
- Of navigeer direct naar de informatie per functionaris: Bestuurders / Coaches, Trainers & Begeleiders / (Top)Sporters & Scheidsrechters
- Jonge leden & ouders Kinderen & Jongeren (Leerlingen) / Ouders & Opvoeders
► Werkgevers Kenniscentrum Pesten op het Werk
- Of navigeer direct naar de informatie per functionaris: Directie en bestuurders / HRM / MT en Leidinggevenden / Medewerkers / Ondernemersraden / Vertrouwenspersonen
► Ouderen Kenniscentrum Pesten in Woonzorgcentra
Breng snel een bezoekje aan ...
► Ik word gepest, wat kan ik doen
► Kenniscentrum Online pesten (cyberpesten)
► Kennisbank & Downloadcentrum o.a. Beleid & Factsheets / Handleidingen / Lesmaterialen / Posters / Wetenschappelijke Onderzoeken
► Veel gestelde vragen over pesten - Vraag & Antwoord
Pesten, de rollen, gevolgen en meer ...
Wat pesten niet is?
Het is belangrijk om te begrijpen dat enkele incidenten, conflicten of gevechten tussen gelijken, zowel persoonlijk als online, niet als pesten worden gedefinieerd. Hoewel deze acties veel leed kunnen veroorzaken, voldoen ze niet aan de definitie van pesten en zijn ze geen voorbeelden van pesten, tenzij ze opzettelijk en herhaaldelijk plaatsvinden. Enkele voorbeelden van wat geen pesten is:
- Af en toe sociale afwijzing, afkeer, narigheid of wrok
- Willekeurige daden van agressie of intimidatie
- Onderlinge ruzies of meningsverschillen
Wanneer gaat een onschuldige grap te ver en valt iets onder pestgedrag?
Het lijkt een moeilijke vraag, waar geen eenduidig antwoord op te geven is. Toch is het antwoord juist heel simpel. De belangrijkste vuistregel is: Het gaat er niet om wat jij wel of niet doet, het gaat erom hoe dat bij een ander binnenkomt. Je vertoont pestgedrag als ook maar één iemand dat gedrag niet fijn vindt!
Als je geplaagd wordt, kun je altijd terugplagen. Daar ontstaan geen problemen van. Plagen is nooit gemeen, plagen kent geen ruw randje (of lichte schuring), plagen is altijd voor alle partijen grappig. Als het gemeen voelt of pijn doet, dan was het geen plagen, maar gemeen gedrag (of pesten - iedere keer bij dezelfde).
Misverstanden over pesten
- “Pesten is goed voor je karaktervorming en helpt je om je uit moeilijke situaties te redden”
NIET WAAR! Van systematisch gepest worden leer je namelijk helemaal niets. - "Voor mensen die zeggen 'Ik ben vroeger ook gepest maar dat heeft geen enkel effect op me gehad'.
NIET WAAR! Pesten laat ALTIJD zijn sporen na, de wetenschap gaat zelfs zover en vraagt dan aan die personen: Was het wel écht pesten? - "Als je gepest wordt, moet je juist leren om van je af te bijten”
NIET WAAR! Dit is nagenoeg onmogelijk door het machtsverschil en het meer tegen 1.
Denk je dat jij het doelwit kan zijn van een pestkop?
- Geloof jij dat pesten de zwaksten en meest kwetsbaren overkomt?
- Denk je dat het gebeurt met degenen die impopulair zijn en sociaal geïsoleerd van collega's, klasgenoten of teamgenoten?
- Denk je dat het jou niet zal overkomen omdat je sterk, onafhankelijk en gerespecteerd bent?
Als je instemmend knikt, heb je dezelfde verkeerde opvattingen aangenomen die velen van ons hebben over pestkoppen en degenen die ze targeten. Uit onderzoek blijkt dat ons beeld van het zwakke en muisachtige slachtoffer van pesten hoogst onnauwkeurig is. Sterker nog, de meesten zijn sterk, onafhankelijk, zeer ethisch en geliefd bij hun collega's. Voor de een op de vier van ons die zegt gepest te zijn op het werk, kan dit bewijs ons een veel beter gevoel geven. We kunnen nu ophouden onszelf de schuld te geven en ons afvragen wat we verkeerd hebben gedaan.
We kunnen beginnen de verantwoordelijkheid rechtstreeks bij de daders te leggen en onszelf van de haak te slaan. Onderzoek is in tegenspraak met het stereotype van het slachtoffer van pesten als iemand die zwak, verlegen en ruggengraatloos is. In feite zijn ze vaak precies het tegenovergestelde: zeer bekwaam, ethisch, eerlijk en geliefd. Pestkoppen richten zich op degenen die hen bedreigen Lees meer >>
Verschil tussen (Klassiek) Pesten & Online Pesten (cyberpesten)
Online pesten (cyberpesten) en ‘klassiek’ pesten hebben veel van elkaar weg. Zo wil de dader in beide gevallen het slachtoffer doelbewust en herhaaldelijk kwetsen. Toch zijn er ook een aantal belangrijke verschillen, waardoor Online Pesten mogelijk nog diepere sporen kan nalaten dan klassiek pestgedrag. Terwijl 'gewone' pesterijen plaatsvinden op de speelplaats of op het werk, gebeurt cyberpesten (online pesten) volledig online. Maar dat is niet het enige verschil tussen beide.
De volgende 5 kenmerken van online pesten kunnen ervoor zorgen dat daders zich minder geremd voelen dan bij klassiek pestgedrag
- Anonimiteit
- Een eindeloos publiek
- Tijd- en plaatsonafhankelijk
- Het cockpit-effect
- De beperkte controle.
Subdoel kenniscentrum Pesten
Wij streven ernaar om u te voorzien van een uitgebreide bron van informatie en praktische middelen om pesten effectief aan te pakken en een positieve verandering te bewerkstelligen. Samen kunnen we werken aan het creëren van een wereld zonder pesten. Ons kenniscentrum heeft als hoofddoel het welzijn van de hele bevolking met betrekking tot pesten te bevorderen (Universele preventie). Vanuit een collectieve benadering ontwikkelen, faciliteren, creëren en delen wij kennis over pesten en over de preventieve aanpak ervan.
► Navigeer direct naar
Patricia (oprichter Stop Pesten Nu) voelt nog steeds de gevolgen van pesten
Lees hieronder haar ervaringen in het interview dat Eveline van De Stentor met haar hierover had. Als je gepest wordt, voel je je vaak onzichtbaar omdat niemand ingrijpt
Met die onzichtbaarheid hebben ze het vaak zwaarder dan met de fysieke pijn. Je eigenwaarde wordt van pesten heel laag, als niemand iets zegt, ga je zelf ook geloven dat je het wel verdiend zult hebben. Als er ook maar een iemand iets van zegt, weet je: diegene vindt ook dat ik dit niet verdien." Volgens Bolwerk is het daarom altijd belangrijk om er iets van te zeggen.
"Wat ook meespeelt bij de afwachtende houding van omstanders, is dat mensen opgevoed worden met het idee dat stoeien erbij hoort. "Daarom denken ze: ik bemoei me er niet te snel mee. Wat ook veel mensen denken, is dat de gepeste voor zichzelf moet opkomen. De meeste slachtoffers bijten ook echt wel van zich af, maar het is altijd een oneerlijke situatie. Bijvoorbeeld omdat de pesters met meer zijn of omdat een pester ouder is."
"Als dat allemaal niet lukt, stap dan na afloop op het slachtoffer af", zegt Bolwerk. "Dat is wel heel naar, want dan is het leed al geschied. Maar dan bied je in elk geval steun en voelt het slachtoffer zich niet meer onzichtbaar. Stel bijvoorbeeld voor om het samen aan iemand te vertellen. Een leerkracht bijvoorbeeld, een ouder of een werkgevende." ,Ik heb angst om succesvol te zijn, maar ook angst om te falen. Een strijd die ik met mezelf voer. Het kan toch niet zo zijn dat Patricia iets doet waarin ze de grootste is, dat Patricia in wat ze doet serieus wordt genomen? Dat komt door vroeger.'
Bent u zelf dan ook gepest? ,,Ja! Zelfs mijn docent pestte me."
"Met name het eerste jaar van het voorgezet onderwijs was zwaar. Ik was verlegen, onzeker. Ik werd gepest door mijn leraar Frans en door mijn klasgenoten. Deze leraar maakte van mij een soort zondebok en zo werd het voor anderen makkelijk mij te pesten. Hij belde naar mijn ouders, begon over mijn 'zogenaamde' slechte werkmentaliteit (wat onwaar was), dat ik mijn huiswerk niet maakte en door de les heen praatte. Ik durfde niet eens te praten! In de loop der jaren werd ik steeds bozer op hem. Toen ik mijn rijbewijs haalde zei ik tegen mijn partner: Als ik hem zie oversteken, dan weet ik het verschil tussen het gaspedaal en de rem niet meer. Gelukkig voor hem en mij kwam ik hem niet tegen.'' Toch zag u dit destijds niet als pesten. ,,Nee, ik dacht dat het aan mij lag. Ik was ook niet mans genoeg om er tegenin te gaan waardoor ik nog sterker het idee kreeg dat het aan mij lag.''
Werkt uw pestverleden in uw dagelijks leven nog door?
,,Altijd als ik weer iets nieuws , iets groots begin, dan ben ik zó onzeker. Zoals nu, ben ik hard bezig met een campagne tegen pesten. Dan komt het verlegen, onzekere, gepeste Patricia weer naar boven dat dan denkt: kom ik wel goed genoeg over? Dan heb ik het Spaans benauwd, hartkloppingen, voel ik mijn klieren in mijn nek, verkrampte kaken. Pesten beschadigt je zelfvertrouwen voor je hele leven. Ik voelde me nooit goed genoeg, zelfs niet als moeder. Dat pestkopje reist je hele leven in je hoofd mee. Dat blijkt ook wel uit recente wetenschappelijke onderzoeken.'' Bekijk onderstaande video 'Praten over pesten is super moeilijk! Dit is waarom ...'