Pesten en porno in klassenapp: onrust op basisscholen ondanks smartphoneverbod

En de gevolgen daarvan merken ze op basisscholen, blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws. De redactie stuurde een vragenlijst naar alle Nederlandse basisscholen en van de 400 die reageerden, gaven bijna alle scholen (93 procent) aan dat het online gedrag van kinderen zorgt voor onrust in de school.

We maakten hierover deze video:

In de meeste gevallen (83 procent) ging het om online pestgedrag, maar ook het delen van ongepaste berichten en elkaars privacy schenden (bijvoorbeeld door het delen van foto's) komen veel voor. Vanaf dit schooljaar zijn mobiele telefoons en andere digitale apparaten verboden op de basisschool, maar dat houdt deze problemen niet buiten de deur. 

Op veel basisscholen waren telefoons zelfs al verboden en zijn het juist de appgroepen en andere sociale media, die veelal buiten schooltijd worden gebruikt, waar de scholen moeilijk grip op krijgen.

Porno, pesten en gewelddadige video's

"Buiten schooltijd gebeuren er dingen op Whatsapp of Snapchat waarbij leerlingen uitgesloten of gediscrimineerd worden. Via ouders of de leerlingen zelf komt dit op school", reageert een school in het onderzoek van RTL Nieuws. "We zagen gemene reacties en ongepaste filmpjes in een groepsapp", zegt een ander. 

Meerdere scholen geven aan dat er porno en zeer gewelddadige filmpjes worden gedeeld in de klassenapp. Ook zien scholen appgroepen die speciaal zijn aangemaakt om te bespreken hoe kinderen of leerkrachten kunnen worden weggepest.

"De drempel is laag, omdat er geen direct contact is", zegt één van de scholen uit het onderzoek. "Omdat het buiten school gebeurt, hebben ze zelf vaak het idee dat dit op school niet besproken hoeft te worden. Uiteraard heb je hier op school last van, omdat het niet direct ophoudt."

Mediapedagoog Marije Lagendijk pleit in haar opvoedingsboek, dat deze maand verschijnt, voor een 'digitale zwemles'. Hierbij begeleiden ouders hun kinderen bij hun eerste stappen in de online wereld.

Neiging tot verbieden

"We kunnen kinderen niet zomaar in de online wereld gooien en verwachten dat ze het hoofd boven water houden", zegt ze. Het is volgens haar belangrijk dat ouders in gesprek blijven met hun kinderen.

Vaak hebben ouders de neiging om een telefoon of app te verbieden als ze zien dat er ongepaste berichten op worden gedeeld. "Maar dat maakt het voor kinderen heel moeilijk om aan te geven wat ze allemaal zien", zegt Lagendijk. 

Ook moeten ouders en scholen over dit onderwerp in gesprek blijven, want ze hebben elkaar nodig. "Als scholen ouders veroordelen of ouders denken dat de school het wel oplost dan is het heel lastig om dit probleem te tackelen. Mediaopvoeding is een gezamenlijke verantwoordelijkheid." 

Smartphone in groep 3

Scholen in het onderzoek van RTL Nieuws geven aan dat kinderen al jong een smartphone of smartwatch hebben. Op de vraag vanaf welke leeftijd de meeste kinderen een smartphone of smartwatch hebben, is het meest gegeven antwoord groep 6 (30 procent van de scholen vulde dit antwoord in).

Maar vijf procent van de scholen zegt dat de meeste kinderen in groep 3 al een smartphone of smartwatch hebben, en nog eens 5 procent noemde groep 4.

Als veel kinderen op sociale media zitten, wordt het voor ouders moeilijker om het te weigeren, zegt Lagendijk. "Je wil niet dat je kind buiten de boot valt. Maar wat veel ouders niet weten is dat voor veel social media de leeftijdsgrens op 13 jaar of ouder ligt. 

Ze snapt ook wel dat het voor veel ouders moeilijk is om hun kinderen smartphonevrij te houden, maar dat betekent wel dat je als ouder goed moet meekijken. "Hoe jonger je kind, hoe dichter je erop moet zitten."

Bron RTL Nieuws