Pesten kan op lange termijn de kans op depressie en sociale angsten vergroten

Pesten kan op lange termijn psychische gevolgen hebben, blijkt uit onderzoek van Minita Franzen. Hoe kan dat en hoe zijn de gevolgen van pestgedrag te voorkomen?

Pestgedrag wordt vaak bekeken vanuit een sociologisch perspectief, zegt Franzen, docent klinische psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. "En omdat pesten vaak in een groep gebeurt wordt minder gelet op de gevolgen voor het individu."

Opvallend, vindt Franzen. "Omdat hoe we met elkaar omgaan en communiceren veel zegt over hoe mentale klachten zich ontwikkelen." Tijdens haar werk als psycholoog spreekt Franzen volwassenen die aangeven nog steeds last te hebben van pestgedrag waar zij op de basis- of middelbare school mee te maken kregen. "Sommige van hen vinden het lastig om mensen te vertrouwen en denken als er op de werkvloer gelachen wordt al snel dat het over henzelf gaat."

Thuis gaat het pesten door 

Pesten op jonge leeftijd kan schadelijke gevolgen hebben omdat rond de puberteit een fase aanbreekt waarin jongeren zich over het algemeen meer afzonderen van hun ouders en toenadering zoeken tot leeftijdsgenoten. "Dat is een manier om te ontdekken wie je bent en je persoonlijkheid te ontwikkelen", zegt Franzen. "Maar word je gepest, kan het moeilijker zijn jezelf te accepteren."

 Als leeftijdsgenoten jou keer op keer afwijzen en berichten sturen dat je niet knap genoeg bent, dan doet dat iets met je zelfbeeld. 

Mirella van den Burg, pedagoog 

Dat zegt ook pedagoog Mirella van den Burg van het Nederlands Jeugdinstituut. "Leeftijdsgenoten zijn ontzettend belangrijk voor je persoonlijke ontwikkeling, maar als zij jou keer op keer afwijzen en berichten sturen dat je niet goed genoeg of niet knap genoeg bent, dan doet dat iets met je zelfbeeld." Daarbij speelt volgens Van den Burg ook mee dat deze jongeren allemaal een telefoon hebben met internet. "Die gaat mee naar huis, dus ook daar gaat het pesten door."

Rekening houden met andermans grenzen 

Het kan tot gevolg hebben dat je je als tiener minder begrepen voelt en leiden tot gevoelens van eenzaamheid, depressies en angst voor sociale situaties. Daarnaast is te zien dat mensen die vroeger gepest werden vaker dan mensen die niet gepest werden een negatieve waarneming doormaken. Franzen: "Ze zijn slechter van vertrouwen, en in situaties met een dominante gesprekspartner zullen ze de sociale interactie sneller als vervelend ervaren."

 Het is vaak een intern proces, blijft iemand daar te lang mee rondlopen, vergroot dat de kans op bijvoorbeeld een depressie of sociale angst. 

Minita Franzen, docent klinische psychologie 

Niet alleen de gepeste, ook de pester kan op lange termijn de gevolgen ondervinden van zijn gedrag. De pester heeft namelijk niet geleerd rekening te houden met andermans grenzen. "Het is dan voorstelbaar dat je op latere leeftijd op de werkvloer moeite hebt met interacties met collega's", zegt Van den Burg. Ook blijkt uit onderzoek dat pesters vaker dan niet pesters contact hebben met justitie, meer alcohol gebruiken, dat jongens vaker betrokken raken bij een vechtpartij en dat meisjes frequenter in tienerjaren moeder worden.

Pesten is niet altijd zichtbaar 

Waarom is het zo moeilijk is om de gevolgen van pesten te voorkomen? "Het is niet altijd zichtbaar dat iemand aan het worstelen is met pestgedrag", zegt Franzen. "Het is vaak een intern proces. Blijft iemand daar te lang mee rondlopen, dan vergroot dat de kans op bijvoorbeeld een depressie of sociale angst."

Daarnaast is het ook zo dat gepeste jongeren vaak verbergen dat het pesten ze iets doet omdat ze het niet nog erger willen maken. "En die kans bestaat als ze gaan huilen of agressief gedrag vertonen", legt Franzen uit. Desondanks is het wel belangrijk dat je als ouder of leraar met enige regelmaat blijft vragen hoe het gaat en wat iemand nodig heeft, want hoe meer sociale steun, hoe minder groot de kans op het ontwikkelen van een depressie.

Groepsdynamiek speelt belangrijke rol 

Volgens Van den Burg ligt de oplossing onder andere in het leren van jonge kinderen om op een prettige en positieve manier met elkaar om te gaan. "Door bijvoorbeeld goed te letten op de mimiek en lichaamshouding van een ander, en de intentie waarmee iemand iets doet of zegt."

Van den Burg vervolgt dat met name de groepsdynamiek een belangrijke rol speelt. "Leer kinderen die pesten hoe ze met elkaar om moeten gaan, dat iedereen erbij hoort, ook de kinderen die er anders uitzien of een andere mening hebben."

Bron Nu.nl