Pesten op de werkvloer 12 veelvoorkomende vormen en hoe je ze herkent

Wat is pesten op de werkvloer?

Pesten op het werk is een structurele vorm van ongewenst gedrag waarbij een werknemer of groep werknemers systematisch wordt gekleineerd, geïntimideerd of uitgesloten. Dit gedrag heeft vaak een negatieve invloed op de werkomgeving en het mentale welzijn van de betrokkenen. Het herkennen van werkplekpesten is de eerste stap naar een veiligere en productievere werkomgeving.

Waarom komt pesten op het werk voor?

Pesten op de werkvloer kan verschillende oorzaken hebben. Machtsverhoudingen, stressvolle werkomstandigheden, concurrentie tussen collega’s en een gebrek aan duidelijk beleid tegen pesten kunnen bijdragen aan deze negatieve dynamiek. Werkgevers en werknemers hebben beiden een verantwoordelijkheid om dit gedrag te signaleren en aan te pakken.

12 veelvoorkomende vormen van werkplekpesten

Hieronder staan 12 herkenbare vormen van werkplekpesten die je mogelijk op jouw werkplek tegenkomt:

1. Roddelen en geruchten verspreiden  
   Collega’s kunnen valse informatie verspreiden om iemand in een negatief daglicht te stellen. Dit kan zowel mondeling als via e-mail of sociale media gebeuren.
2. Opzettelijk buitensluiten van een collega  
   Wanneer iemand systematisch wordt genegeerd of niet wordt uitgenodigd voor werkbijeenkomsten en sociale activiteiten, kan dit leiden tot gevoelens van isolatie en onzekerheid.
3. Agressief gedrag vertonen 
   Fysieke of verbale intimidatie zoals schreeuwen, schelden of zelfs bedreigingen kunnen een vijandige werkomgeving creëren. 
4. Werk ondermijnen in het bijzijn van anderen  
   Sommige werknemers proberen hun collega’s slecht te laten lijken door hun werk openlijk te bekritiseren of fouten uit te vergroten voor leidinggevenden.
5. Dreigen met fysiek geweld of gewelddadig gedrag vertonen 
   Hoewel fysiek geweld zeldzaam is op de werkvloer, kunnen dreigementen met geweld al een vorm van pesten zijn en een onveilige werkomgeving creëren.
6. Onrealistische werkdruk en deadlines opleggen  
   Leidinggevenden of collega’s kunnen taken geven die onuitvoerbaar zijn binnen de gestelde tijd, met als doel iemand te laten falen.
7. Informatie achterhouden 
   Essentiële werkgerelateerde informatie kan worden verzwegen, waardoor iemand fouten maakt of deadlines mist.
8. Belangrijke taken weigeren toe te wijzen  
   Sommige werknemers krijgen geen uitdagende of waardevolle opdrachten, waardoor ze geen kansen krijgen om zich te ontwikkelen en door te groeien.
9. Ongepaste grappen maken 
   Grappen over iemands uiterlijk, etniciteit, geslacht of andere persoonlijke kenmerken kunnen schadelijk en beledigend zijn.
10. Privacy schenden  
    Het ongevraagd doornemen van privé-e-mails, dossiers of persoonlijke eigendommen is een ernstige inbreuk op iemands privacy en vertrouwen.
11. Constant onterechte kritiek geven  
    Kritiek moet constructief zijn, maar sommige pesterige collega’s geven voortdurend negatieve feedback zonder opbouwende bedoelingen.
12. Meningen en ideeën systematisch negeren  
    Wanneer een werknemer steeds wordt genegeerd tijdens vergaderingen en zijn of haar inbreng niet serieus wordt genomen, kan dit het gevoel van eigenwaarde schaden.

Hoe herken je werkplekpesten?

Pesten kan soms subtiel beginnen, maar de effecten zijn vaak diepgaand. Signalen kunnen zijn:

• Verhoogde stress of angst bij het naar werk gaan.
• Verandering in werkprestaties of motivatie.
• Fysieke klachten zoals hoofdpijn of slapeloosheid.
• Sociale isolatie en verminderd zelfvertrouwen.

Hoe kun je werkplekpesten aanpakken?

1. Maak het bespreekbaar 
   Als je zelf wordt gepest, probeer het dan eerst direct te bespreken met de betrokken collega.
    
2. Houd bewijsmateriaal bij 
   Noteer data, locaties en specifieke incidenten van het pestgedrag.
    
3. Meld het bij HR of een leidinggevende  
   Werkgevers hebben vaak beleid om pesten tegen te gaan. Geef de situatie door zodat er actie ondernomen kan worden.
    
4. Zoek steun bij collega’s 
   Praten met collega’s kan helpen om te ontdekken of anderen vergelijkbare ervaringen hebben en om samen een oplossing te zoeken.
    
5. Overweeg juridische stappen  
   In ernstige gevallen kan juridische actie nodig zijn als de werkgever niet adequaat reageert.

Preventie van pesten op het werk

Organisaties kunnen werkplekpesten voorkomen door:

• Duidelijke gedragsregels op te stellen en hier streng op toe te zien.
• Trainingen en workshops aan te bieden over een respectvolle werkcultuur.
• Een meldpunt in te stellen waar medewerkers veilig klachten kunnen indienen.
• Actief leiderschap te tonen en in te grijpen bij de eerste signalen van pestgedrag.