Pesten op het werk – Wat kun je doen? Stop Pesten Nu

Veel mensen denken bij pesten aan schoolpleinen en klaslokalen. Maar ook op de werkvloer komt pesten regelmatig voor. Voor volwassenen kan het zelfs een dagelijks terugkerend probleem zijn, met grote gevolgen voor welzijn, gezondheid en werkplezier. Pesten op het werk is geen onschuldig conflict of een ‘botsing van karakters’. Het is structureel grensoverschrijdend gedrag dat nooit genegeerd mag worden.

Wat is pesten op de werkvloer?

Pesten op het werk is gedrag waarbij één persoon of een groep anderen structureel kleineert, uitsluit of ondermijnt. Het doel is vaak om iemand onzeker te maken, te isoleren of onder druk te zetten. Dit gedrag tast iemands waardigheid, mentale veiligheid en werkgeluk aan.

Voorbeelden van pestgedrag op het werk zijn:

• Herhaaldelijk negeren, kleineren of buitensluiten
• Ongewenste grappen of opmerkingen over uiterlijk, afkomst, geslacht of leeftijd
• Dreigen met ontslag of andere sancties zonder reden
• Werk bewust bemoeilijken of informatie achterhouden
• Online pesten via e-mail, groepsapps of andere digitale middelen

Let op: pesten is nooit “karaktervormend”, geen “leiderschapsstijl” en nooit de schuld van het slachtoffer.

Word je beschermd tegen pesten door de wet?

In Nederland is pesten op de werkvloer geen aparte strafbaarstelling, maar wél kan het vallen onder intimidatie of discriminatie. Als het pestgedrag gericht is op bijvoorbeeld iemands geslacht, leeftijd, afkomst, seksuele geaardheid, geloof of beperking, dan is er sprake van wettelijke discriminatie of intimidatie.

Je werkgever is wettelijk verplicht om te zorgen voor een veilige werkomgeving. Dit staat onder andere in de Arbowet. Werkgevers moeten beleid voeren tegen psychosociale arbeidsbelasting, waaronder pesten, intimidatie en agressie.

Wat kun je doen als je gepest wordt op het werk?

1. Houd alles bij
   Noteer elke gebeurtenis met datum, tijd, plaats, betrokkenen, wat er gebeurde en hoe het je raakte. Houd ook bij wie het zag gebeuren. Deze documentatie kan cruciaal zijn als je een klacht indient.
2. Praat erover
   Zoek steun bij een collega, vertrouwenspersoon, HR-medewerker of iemand buiten het werk. Je staat er niet alleen voor. Zie ook 'Hul[p of advies nodig?'
3. Lees het beleid van je organisatie
   Vraag het protocol op over ongewenst gedrag, pesten en klachtenprocedures. Weet wat je rechten zijn en wat de stappen zijn binnen jouw organisatie.
4. Spreek het aan als je je veilig voelt
   Als je het aandurft, kun je de pester aanspreken en aangeven dat het gedrag ongewenst is. Doe dit alleen als je je daar veilig genoeg bij voelt.
5. Dien een officiële klacht in:
   Is er geen verbetering of word je niet serieus genomen? Dien dan formeel een klacht in via de klachtenprocedure. Je werkgever is verplicht deze serieus en vertrouwelijk te behandelen.
6. Neem contact op met externe instanties
   Denk aan de bedrijfsarts, vakbond, vertrouwenspersoon van buiten of de Inspectie SZW als er geen interne oplossing komt.

Wat moet de werkgever doen tegen pesten op het werk?

Een veilige werkomgeving begint bij goed beleid en voorbeeldgedrag vanuit het management.

Een werkgever moet:

• Een helder anti-pestbeleid hebben, met duidelijke definities en voorbeelden
• Aangeven dat pesten onder ernstig wangedrag valt en kan leiden tot ontslag
• Leidinggevenden trainen in het herkennen en aanpakken van pestgedrag
• Klachten vertrouwelijk behandelen en slachtoffers beschermen tegen verdere schade
• Duidelijk maken hoe medewerkers een klacht kunnen indienen en bij wie
• Signaleren en actief opvolgen: voorkomen is beter dan genezen

Het is belangrijk dat de cultuur binnen de organisatie veiligheid uitstraalt. Niet alleen op papier, maar ook in het dagelijks handelen.

Waarom melden belangrijk is

Veel slachtoffers van pesten op het werk blijven stil uit angst voor gevolgen. Maar zonder melding verandert er niets. Als jij het pestgedrag ervaart of ziet bij een collega, is het van belang om actie te ondernemen.

Elke melding helpt:

• Om patronen te herkennen
• Om grenzen duidelijk te stellen
• Om een veilige werkcultuur op te bouwen

► Meer weten over wat pesten op het werk is? Ga naar het Kenniscentrum Pesten op het Werk

Kenniscentrum Pesten per doelgroep