Pesten op school herkennen

Pesten is niet zomaar plagen. Het is wanneer iemand steeds weer negatieve dingen doet of zegt tegen dezelfde persoon, die zich niet kan verdedigen. Het kan moeilijk zijn om pesten te zien, vooral omdat het vaak gebeurt waar jij als leerkracht het niet ziet, zoals bij de kluisjes of online. Neem ook een kijkje in het Kenniscentrum Pesten voor Scholen voor meer informatie en tips.l

Let op tekenen

• Een leerling die vaak ziek is of niet naar school komt.
• Bijnamen die andere leerlingen gebruiken.
• Plotseling slechtere cijfers.
• Niet gekozen worden voor groepjes.
• Alleen zijn tijdens pauzes.
• Vroeg naar de klas komen of laat weggaan.

► Leestip: Communicatie met ouders over pestgedrag in de klas

Wat kun je doen als leerkracht?

• Kijk goed naar wat er in de klas gebeurt en probeer de pester op heterdaad te betrappen.
• Praat met je collega's en vraag of zij iets hebben opgemerkt.
• Spreek met de leerlingen en vraag wat zij hebben gezien of gehoord.
• Bel de ouders en vertel over je zorgen.

Zie ook de tips voor leerkrachten in het Kenniscentrum voor Scholen.

Hoe vang je het slachtoffer op?

► Tip! Wat moet ik doen als een kind me vertelt dat het wordt gepest of mishandeld? 

• Luister naar het verhaal van de leerling en neem het serieus.
• Geef nooit de schuld aan het slachtoffer.
• Vertel welke stappen je gaat ondernemen om te helpen.

Wat doe je met de pester?

• Praat apart met de pester en leg uit wat je hebt gezien.
• Zorg dat je niet kwetsend bent, maar maak duidelijk dat het gedrag moet stoppen.
• Vraag de pester om het goed te maken.

Hoe vang je de ouders op?

• Wees voorzichtig met hoe je het nieuws brengt aan de ouders van de pester.
• Moedig de ouders van het slachtoffer aan om met hun kind te praten en activiteiten buiten school te doen.
• Adviseer hen een logboek bij te houden van het pesten.

En de klasgenoten?

• Heb een open gesprek met de klas over pesten en plagen.
• Bespreek de gevolgen van pesten en zoek samen naar oplossingen.

Wat is een goede straf voor een pester?

► Tip ziet 4-ladenmodel: 
Het 4-ladenmodel is een handige metafoor om te begrijpen hoe we informatie verwerken en organiseren in ons brein. Stel je voor dat je geest een archiefkast is met vier laden, elk met een eigen functie voor het opslaan en ophalen van informatie. Dit model helpt ons niet alleen bij het begrijpen van leerprocessen, maar ook bij het ontwikkelen van strategieën om informatie beter te onthouden en te gebruiken. De eerste lade staat voor de informatie die we direct en actief gebruiken; dit is onze werkgeheugenlade. De tweede lade bevat kennis die we recent hebben geleerd en nog steeds aan het verwerken zijn. De derde lade is voor opgeslagen, maar gemakkelijk toegankelijke kennis die we regelmatig gebruiken. Tot slot is de vierde lade voor diepe, langetermijnkennis die we niet vaak nodig hebben, maar die wel een rijke bron van wijsheid en ervaring vormt. Door dit model te gebruiken, kunnen we beter begrijpen hoe we nieuwe informatie leren en integreren met wat we al weten, en hoe we die kennis kunnen ophalen wanneer we die nodig hebben. Het is een krachtig hulpmiddel voor iedereen die zich bezighoudt met leren, onderwijzen en het verbeteren van cognitieve vaardigheden. Lees meer >>

• Zorg dat de straf eerlijk is en dat de pester kan leren van zijn fouten.
• Zorg dat het slachtoffer zich veilig blijft voelen en niet bang is voor wraak.
• Laat de pester iets doen om het goed te maken.
• Stel duidelijke grenzen en volg de afspraken op.

Voorbeelden van straffen en oplossingen

• Laat de pester helpen met klusjes in de klas of op school, zoals het opruimen van de speelplaats.
• Organiseer een project over pesten waarbij de pester moet helpen informatie te verzamelen en te presenteren.
• Zet een 'buddy-systeem' op waarbij de pester verantwoordelijk is voor het helpen van een jongere leerling, om empathie en verantwoordelijkheid te bevorderen.