Pesten is geen grapje! Er is een groot verschil tussen plagen en pesten.
Plagen
Wanneer kinderen grapjes met elkaar uithalen die niet kwetsend bedoeld zijn spreken we van plagen.
Dit kan je herkennen aan:
- Bij plagen is niemand de baas
- Plagen gebeurt onder vriendjes die elkaar niet echt pijn willen doen
- Ieder om de beurt plaagt de ander wel eens
- Plagen is nooit gemeen
- Met plagen wordt nooit iemand verdrietig (als iemand wel verdrietig wordt dan is het pesten)
- Niemand voelt zich bang of verdrietig
- Wanneer iemand het plagen niet meer leuk vindt, kan die gewoon vragen om te stoppen
Pesten
Wanneer één of meer kinderen een ander kind vaak en expres pijn doen, uitlachen, buitensluiten of op een andere manier lastigvallen spreken we van pesten.
Dit kan je herkennen aan:
- De pester is duidelijk de baas
- De pester is sterker (fysiek of emotioneel) of ouder
- Andere kinderen kijken naar de pester op
- Sommige kinderen zijn bang van de pester
- De pester wil iemand anders pijn doen
- De pester stopt niet na de eerste keer
- Soms duurt het pesten weken of maanden lang
- Het gepeste kind weet niet goed wat hij/zij kan doen
- Het gepeste kind voelt zich alleen, verdrietig of bang
- Soms werd de pester vroeger zelf gepest
Wanneer is een grapje geen grapje meer is
- Als de ander aangeeft dat het niet leuk meer is en er wordt dan toch doorgegaan….Dat is geen plagen → maar gemeen gedrag → als het dan blijft doorgaan is het pesten.
- Als er steeds hetzelfde geintje wordt uitgehaald. Of steeds weer hetzelfde grapje wordt gemaakt. Dat is geen plagen → maar gemeen gedrag → als het dan blijft doorgaan is het pesten.
- Als je merkt dat de één de baas wordt over de ander. Er is dan sprake van een winnaar en een verliezer. Dit kan zich zowel op lichamelijk als geestelijk vlak afspelen. Dat heet is plagen → maar gemeen gedrag → als het dan blijft doorgaan is het pesten.
- In tegenstelling tot bij plagen is er een situatie ontstaan waarbij de gepeste vaak niet meer voor zichzelf kan opkomen. Ook kan het zijn dat iemand uit een groep wordt gestoten. Diegene die dat overkomt wordt dan buitengesloten. Dat is geen plagen → maar gemeen gedrag → als het dan blijft doorgaan is het pesten.
Vraag
Ik heb een vriendin en ze is net mijn BFF, maar de afgelopen week heeft ze me verteld dat ze mijn haar of mijn schoenen niet mooi vindt.
Ze zegt deze gemene dingen en ik weet niet wat ik moet doen. Ik heb ook ongeveer 5 keer geprobeerd met haar hierover te praten. Ik zei het zonder te schreeuwen of gemeen te zijn, maar dan gaat ze gelijk huilen. Ik haat het als ze huilt en dan word ik er ook verdrietig van. Wat moet ik doen?
– Kim, 9 jaar
Antwoord
Beste Kim, Ik wil allereerst zeggen dat het heel dapper van je is om deze vraag te stellen. Het is niet altijd gemakkelijk om met iemand over pesten te praten, maar ik ben echt blij dat je het gedaan hebt. Het klinkt alsof je het goede hebt gedaan door rustig en aardig met haar te praten. Het is jammer dat het niet heeft gewerkt. Ik zou willen voorstellen om met een ouder, leraar of andere volwassene te praten die je vertrouwt. Zij kunnen je helpen dit uit te zoeken. Een ding dat ze kunnen doen, is met je meegaan om met je vriend te praten. Het hoeft geen grote confrontatie te zijn, maar als er een volwassene bij is, kan het helpen om dingen uit te praten. Het is belangrijk dat je vriend(in) weet dat de dingen die ze zegt je kwetsen. Je geeft duidelijk om haar gevoelens, want als je haar ziet huilen, word je van streek. Dus ik wed dat ze jou ook geen pijn wil doen. Misschien kun je proberen haar een brief te schrijven over hoe je je voelt als ze gemene dingen tegen je zegt. Laat een vertrouwde volwassene de brief lezen voordat je hem aan haar geeft, om er zeker van te zijn dat je niets zegt dat haar gevoelens zou kunnen kwetsen. Het klinkt alsof geen van jullie de ander echt pijn wil doen, dus ik denk dat als jullie tweeën kunnen praten over hoe je je voelt, dat zou kunnen helpen.
Pesterijen kunnen zowel zichtbaar als onzichtbaar zijn
- Pesten met woorden: roddelen, uitlachen, schelden, dreigen, leugens vertellen, kwetsende woorden gebruiken, voortdurend kritiek leveren…
- Pesten door de andere lichamelijk pijn te doen: duwen, slaan, schoppen…
subtiel pesten: imiteren, negeren, niet uitnodigen voor uitstapjes, afzonderen… - Pesten door zijn/haar spullen te beschadigen, weg te nemen, overhoop te halen…
- Cyberpesten (online pesten) gaat nog een stap verder. En gebeurt door het verspreiden van haatmail via chat, mobiele telefoon, mail en sociale media.
Pesten gebeurt soms uit verveling
Pesters lijken stoer maar zijn meestal erg onzeker en bang. Hun agressieve gedrag is een bescherming tegen anderen en tegen (het kwetsbare in) zichzelf…
Wie goed in zijn vel zit, pest niet …
- Om de eigen positie te versterken.
- Voor de fun. Of uit wraak.
- Omdat ze zelf niet goed in hun vel zitten .
- Voor het machtsgevoel.
- Om populair te zijn.
- Omdat ze zelf slachtoffer zijn geweest.
- Ze zijn op zoek naar erkenning en respect.
- Pesters spelen graag de baas en zijn sneller brutaal.
- Vanuit een slecht gevoel.
- Pesters zijn niet sociaal vaardig. Ze blijven steken in hetzelfde negatieve gedrag.
- In stressvolle of onzekere situaties kiezen pesters voor de aanval.
- De pestkoppen bepalen wie het slachtoffer wordt, het hangt dus niet af van wie jij bent.
- Vaak kiezen ze iemand die in hun ogen zwakker staan en op een bepaalde manier zijn ze jaloer op je.
- Mensen die er wat anders uit zien.
- Of wie zich onzeker gedraagt.
- Meisjes en jongens die vaak alleen zijn of niet goed in de groep liggen.
- Pestkoppen verdragen geen verschillen.
Maar niemand vraagt om gepest te worden!
Vraag
Gepest worden is niet leuk. Op een keer op school sloeg een meisje een kleine jongen in elkaar en hij ging naar de leraar en werd voor een week naar huis gestuurd!
Ik zou geholpen hebben, maar ik zou ook uitgescholden worden en ook gepest worden. Mijn vraag is moet ik helpen of een omstander zijn?
– Daan, 10 jaar
Antwoord
Hallo Daan, Hartelijk dank voor het sturen van jouw vraag. Het kan heel moeilijk zijn om iets te zeggen als je pesten ziet, maar het is heel belangrijk om iets te doen. Stel je voor dat je gepest wordt en niemand het voor je opneemt. Hoe zou jij je voelen? Leerlingen die getuige zijn van pesten hebben een krachtige rol in de situatie. Het belangrijkste is niet mee te doen aan het pesten door te lachen of het pesten van de leerling te steunen. Het is ook belangrijk om te onthouden dat er veel manieren zijn waarop je kunt helpen en dat jij kan doen wat voor u veilig voelt. De meest effectieve manier om een pestsituatie te stoppen, is steun te betuigen aan de gepeste leerling. Je kunt dit doen door met ze te praten, ze te vertellen dat wat er met ze is gebeurd niet oké is, of door ze uit te nodigen om met je mee te doen aan een activiteit. Door deze leerling eraan te herinneren dat hij of zij niet alleen is, kun je een enorm verschil maken. Omstanders kunnen ook helpen door het aan een volwassene te vertellen, aangezien de gepeste leerling zich misschien niet klaar voelt om het zelf te doen. Onderzoek toont aan dat de meeste pestsituaties stoppen wanneer een leeftijdsgenoot iets doet. Dit betekent niet altijd dat je de leerling die pest direct confronteert. Je kunt op veel verschillende manieren je steun betuigen aan het doelwit, maar het is belangrijk om ze te laten weten dat ze niet alleen zijn. Het is echt geweldig dat je wilt helpen, en het is oké om bang te zijn om zelf gepest te worden. Maar vergeet niet dat je de gepeste persoon kunt helpen terwijl je jezelf veilig houdt. Laat ze gewoon weten dat ze niet alleen zijn - dat is het beste wat je kunt doen.
Pesten doet gewoon zeer, hierdoor kan je last hebben van de volgende dingen
- Je gaat je rot voelen.
- Eenzaam.
- Onmachtig.
- Hebt schuldgevoelens.
- Soms ook lichamelijke klachten.
- Of concentratieproblemen.
- (Faal)angstig.
- Je verliest een deel van je zelfvertrouwen.
- Een minderwaardigheidsgevoel.
- En in ernstige situaties soms zelfs zelfmoordneigingen. Als je dit soort gevoelens hebt NEEM DAN DIRECT contact op met 113 online!!! 'Je moet echt over deze gevoelens met iemand praten'. Bel met: 0900 -0113 (7 dagen per week, 24 uur per dag bereikbaar) of neem contact op in een chat: https://www.113.nl/
- Afhankelijk van de aard, duur, (on)begrip van de omgeving,… kunnen de gevolgen heel ernstig zijn.
Vraag
Ik heb een vriendin boos gemaakt denk ik. Ik heb gezegd dat ze moest kiezen tussen mij en haar andere vriendin. Wat moet ik doen?
We zijn als zussen en ik wil haar niet kwijt. Ik heb haar gewoon nodig. Ik maak nu een moeilijke tijd door. Ik moet weten wat ik kan doen om dit probleem op te lossen.
– Marloes, 9 jaar
Antwoord
Beste Marloes, Ik wil allereerst zeggen dat het heel dapper van je is om deze vraag te stellen. Het is soms heel moeilijk om toe te geven dat je iets verkeerd hebt gedaan. Zelfs volwassenen hebben hier moeite mee. Maar het is de enige manier waarop we van onze fouten kunnen leren, dus bedankt voor je moed. Het klinkt alsof jij en je vriend heel close zijn. Ik denk dat je het beste je excuses kunt aanbieden aan haar. Probeer haar misschien te vertellen dat het je spijt dat je haar tussen vrienden hebt laten kiezen en hoeveel haar vriendschap voor jou betekent. Maar het allerbelangrijkste, en dit kan moeilijk zijn, zou ik willen voorstellen haar te vertellen dat ze niet hoeft te kiezen tussen jou en haar andere vriend. Misschien wil je geen vrienden zijn met haar vriendin; dat is prima. Maar soms moeten we tijd doorbrengen met mensen die niet onze vrienden zijn om de vrienden te behouden die echt belangrijk voor ons zijn. Ik denk dat het ook belangrijk voor je is om na te denken over waarom je haar vertelde dat ze moest kiezen. Als je erachter kunt komen waarom je die dingen zei, dan kun je er met je vriend over praten en een andere manier vinden om jezelf beter te laten voelen. Het klinkt alsof je vriendin echt om je geeft, en ik wed dat als je kunt zeggen dat het je spijt, ze bereid zal zijn om dingen met je uit te praten. Tot slot zou ik je willen aanmoedigen om hierover te praten met een ouder of leraar die je vertrouwt. Soms kan het eng zijn om volwassenen om hulp te vragen, maar zij zullen een aantal goede ideeën hebben over hoe u uw situatie kunt verbeteren.