Leerlingen in groep 6 t/m 8 leren samen afspraken maken om pesten te voorkomen en bespreken wat er moet gebeuren als er toch gepest wordt. Ze leren nadenken over regels en afspraken voor de klas, zodat iedereen zich veilig en fijn voelt.
Lesopbouw
Stap 1: Start van de les (5 minuten)
Doel: De les rustig beginnen en kort terugblikken op de vorige les. Vraag aan de leerlingen wat ze weten over pesten en waarom het belangrijk is dat iedereen zich prettig voelt op school.
Te lezen door de docent: "Vandaag gaan we nadenken over hoe we samen kunnen zorgen dat pesten geen kans krijgt in onze klas. We gaan in groepjes bedenken welke regels en afspraken we kunnen maken om pesten te voorkomen en wat we kunnen doen als er toch gepest wordt."
Stap 2: Uitleg over het anti-pestplan (5 minuten)
Doel: Uitleggen wat de opdracht is en waarom het belangrijk is om afspraken te maken over pesten. Laat de leerlingen inzien dat zij zelf een belangrijke rol hebben in het zorgen voor een veilige klas.
Te lezen door de docent: "We gaan samen een anti-pestplan maken. Een anti-pestplan is een lijst met regels en afspraken over hoe we met elkaar omgaan en wat we doen om te zorgen dat niemand wordt gepest. Jullie gaan in groepjes hierover nadenken en samen bedenken wat goede afspraken zijn voor onze klas."
Stap 3: Groepsopdracht - Samen regels bedenken (30 minuten)
Voorbereiding docent: Verdeel de klas in kleine groepjes van 3-4 leerlingen. Elk groepje krijgt de taak om de volgende vragen te beantwoorden en regels op te stellen. Geef ze de opdracht om hun ideeën op papier te schrijven.
Vragen voor de groepjes:
Welke regels zijn belangrijk om pesten te voorkomen in de klas?
- Zijn er al regels die helpen tegen pesten? Welke zijn dat?
- Nee? Bedenk dan samen drie regels om pesten tegen te gaan.
- Bijvoorbeeld:
- "We sluiten niemand buiten bij spelletjes of activiteiten."
- "Als iemand iets niet fijn vindt, houden we daar rekening mee."
- "We lachen elkaar niet uit."
Welke regels zijn belangrijk om online pesten te voorkomen?
- Zijn er regels voor online gedrag op school? Weten alle leerlingen daarvan?
- Nee? Bedenk dan samen drie regels om online pesten tegen te gaan.
- Bijvoorbeeld:
- "We sturen geen gemene berichten naar anderen."
- "Als iemand een foto of video van jou wil delen, moet hij of zij eerst vragen of dat mag."
- "We vertellen het aan een volwassene als we zien dat iemand online wordt gepest."
Wat moet een meester of juf doen als hij of zij ziet dat er wordt gepest?
- Moet de meester of juf altijd helpen? Wat kan hij of zij doen?
- Denk na over hoe de docent kan zorgen dat iedereen zich veilig voelt.
Wat kunnen kinderen doen die zien dat er gepest wordt?
- Moeten de kinderen iets doen als ze zien dat er gepest wordt? Wat kunnen ze doen om te helpen?
- Bedenk manieren om elkaar te steunen en wat je kunt zeggen of doen als iemand wordt gepest.
Bij wie kun je terecht als je gepest wordt of als je ziet dat er gepest wordt?
- Is er iemand op school met wie je kunt praten als je een probleem hebt?
- Denk aan de meester of juf, een vertrouwenspersoon, of misschien de ouders.
Wat moet er gebeuren met de kinderen die pesten?
- Wat zou een goede manier zijn om pestgedrag te stoppen?
- Denk na over hoe je kinderen die pesten kunt helpen om te stoppen en of er misschien een straf nodig is.
Werkwijze:
- Laat de groepjes over elk onderwerp nadenken en samen regels opstellen.
- Loop rond om de leerlingen te helpen en hen aan te moedigen om goed samen te werken.
Stap 4: Klassikale bespreking van de uitkomsten (15 minuten)
Doel: Elk groepje presenteert de regels en ideeën aan de rest van de klas.
Instructies voor de docent:
- Laat de groepjes kort hun regels delen met de hele klas.
- Bespreek samen of de regels duidelijk zijn en of ze helpen om pesten te voorkomen.
- Vraag aan de klas of ze het eens zijn met de regels en of ze nog ideeën hebben om toe te voegen.
Vragen om de bespreking te begeleiden:
- "Is dit een goede regel? Waarom wel of niet?"
- "Wat zou er gebeuren als iedereen zich aan deze regel houdt?"
- "Wat zouden we kunnen doen om deze regel voor de hele klas te laten gelden?"
Stap 5: Samenstellen van een gezamenlijke gedragscode (10 minuten)
Doel: De klas komt samen tot een set van regels en afspraken die voor iedereen gelden.
Instructies voor de docent:
- Schrijf de uiteindelijke afspraken op een A3-poster of op het bord.
- Bespreek samen wat de belangrijkste regels zijn en zorg dat iedereen zich kan vinden in de afspraken.
Voorbeelden van een gezamenlijke gedragscode:
- "We houden rekening met elkaar en zijn aardig voor elkaar."
- "Als we zien dat iemand gepest wordt, komen we voor elkaar op en vertellen het aan de meester of juf."
- "We lachen niemand uit en we maken geen vervelende opmerkingen over elkaar."
Stap 6: Afsluiting van de les (5 minuten)
Doel: De les positief afsluiten en benadrukken dat de gemaakte afspraken samen worden nageleefd.
Te lezen door de docent: "Jullie hebben vandaag heel goed meegedacht over wat we kunnen doen om pesten tegen te gaan. We hebben samen regels gemaakt die ervoor zorgen dat iedereen zich veilig en fijn voelt in de klas. Deze regels hangen we op, zodat we er altijd aan denken. Laten we elkaar eraan helpen herinneren en ervoor zorgen dat het leuk en veilig is voor iedereen."
Eventuele vervolgactie: Maak van de regels een poster en hang deze op in de klas, zodat de afspraken zichtbaar blijven.
Benodigdheden
- A3-papier om de gezamenlijke afspraken op te schrijven
- Pen en papier voor de groepjes om hun ideeën op te noteren
Leerdoelen
- Leerlingen leren samen te werken om tot regels te komen die pesten voorkomen.
- Leerlingen leren nadenken over hun eigen rol en de rol van anderen bij het creëren van een veilige klas.
- Leerlingen ontwikkelen bewustzijn over hoe ze elkaar kunnen helpen en steunen tegen pesten.
Evaluatie
Beoordeel de les op:
- Actieve deelname: Waren alle leerlingen betrokken bij het bedenken van de regels?
- Inhoud van de regels: Zijn de afspraken duidelijk, positief en uitvoerbaar?
- Samenwerking: Heeft de klas goed samengewerkt bij het bespreken en opstellen van de gezamenlijke gedragscode?