Wat is slut-shaming?
Slut-shaming is een Engelstalige term die verwijst naar het bestempelen van een meisje of vrouw als slet of hoer omwille van haar seksueel gedrag. Het gaat dan vaak over wat gepercipieerd wordt als seksueel gedrag. Met de opkomst van nieuwe media worden deze termen onder jongeren ook op sociale media gebruikt. Hoewel vrienden onder elkaar woorden zoals ‘slet’ en ‘hoer’ gebruiken zonder kwetsende bedoeling, neemt het toch vaak de vorm van beledigingen of pesten aan.
Slut-shaming van Vlaamse meisjes
Uit een recente studie in Vlaanderen blijkt dat bijna één op de vijf (18,7%) Vlaamse tienermeisjes tussen 12 en 18 jaar oud minstens één keer ongewenst ‘hoer’, ‘slet’, ‘prostituee’ of met een gelijkaardige term werd genoemd via sociale media (in de afgelopen zes maanden voor de studie). De impact van slut-shaming op sociale media kan groter zijn dan wanneer dit op school gebeurt, omdat dit gemakkelijk gekopieerd of gedeeld kan worden, waardoor er meer getuigen kunnen zijn. Bovendien is het voor jonge meisjes soms moeilijk om zich van sociale media af te sluiten omdat dit deel van hun leefwereld uitmaakt. Meisjes die herhaaldelijk zulke opmerkingen krijgen of de controle verliezen over de situatie, kunnen hier negatieve emotionele gevolgen van ondervinden.
Waarom slut-shamen jongeren elkaar?
Een ongelijke genderverhouding ligt mee aan de basis van dit fenomeen. Jongens worden vaak geprezen voor seksueel getint gedrag, terwijl meisjes hiervoor veroordeeld worden. Zo heerst bijvoorbeeld vaak het idee dat wanneer je je als meisje te aantrekkelijk voorstelt of je te provocatief gedraagt, je daarvoor moet worden afgestraft.
Slut-shaming heeft echter niet altijd te maken met seksualiteit, maar tevens met het overschrijden van algemene gendernormen. Wanneer een meisje zich niet gedraagt zoals ‘het hoort’, kan ze bestempeld worden als slet. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer ze te veel haar mannetje staat, in plaats van aardig, zorgend, trouw en onschuldig te zijn.
Jongens slut-shamen meisjes om hun mannelijkheid te bevestigen. Ook doen ze het om hun jaloezie te uiten wanneer ze denken dat hun partner interesse heeft in andere jongens.
Ook meisjes slut-shamen elkaar, onder meer om hun eigen zelfvertrouwen op te krikken door zich bijvoorbeeld op die manier te onderscheiden van de ‘slechte’ meisjes. Een andere belangrijke motivatie voor meisjes is jaloezie tegenover een knap meisje. Wanneer ze een meisje als slet bestempelen, proberen ze zo haar positie bij jongens onderuit te halen.
Tenslotte faciliteren sociale media slut-shaming. De opmerkingen hoeven niet in iemands gezicht gegeven worden en kunnen ook anoniem gebeuren.
Wat kunnen we hiertegen doen?
Op school, thuis, alsook via populaire media zoals televisie is het belangrijk dat jongeren vanaf jonge leeftijd gelijke gendernormen aangeleerd krijgen. Daarnaast kunnen sociale media actie ondernemen door duidelijk aan te geven aan daders dat dit gedrag niet getolereerd wordt en dat bij herhaling sancties kunnen volgen.
We moeten meisjes ook aanleren hoe ze kunnen omgaan met zulke situaties (bv. door hun privacyinstellingen aan te passen). Tenslotte is het essentieel dat we een boodschap geven dat meisjes die slachtoffer worden van slut-shaming niet in de fout zijn!
Video over ‘slutshaming’ van studente Milou (21) gaat viral
Ze is het helemaal zat dat mannen van de Groningse studentenvereniging Vindicat haar een 'hoer', een 'slet' of een 'laag wijf' noemen, vertelt studente Milou Deelen op Facebook. Voor Internationale Vrouwendag maakte ze een indrukwekkende video, die al meer dan 360.000 keer is bekeken. Met het filmpje vraagt ze aandacht voor de vrouwonvriendelijkheid in het corps, waar ze zelf ook lid van is. “Als jongens seks hebben en hier openlijk over spreken, is dit tof”, schrijft ze. “Als meisjes – zoals ik – dit doen, daalt ons respect of onze waardigheid.”
Ze had de 'hoofdrol' in een traditioneel lied dat jongens zingen over 'het laagste meisje van het jaar', onder mannelijke corpsleden ging rond dat ze 'te doen was' voor een pakje peuken en een Smirnoff. “Ik schaamde me diep en voelde mij vernederd. Toen ik men hierop aanspraak, kreeg ik terug dat het maar een grap was.”
Bepaald niet grappig, vond Milou uiteraard. Met haar filmpje raakt ze een snaar: duizenden mensen hebben het bericht geliked en gedeeld.
Studentenvereniging Vindicat
Vindicat, dat eerder al in opspraak raakte na incidenten tijdens de ontgroening en vanwege een ‘bangalijst’ met vrouwelijke leden, steunt de studente. In een reactie bij krant Trouw zegt het bestuur: “Er is ongeveer een week geleden een eerste gesprek geweest om over haar situatie te praten en te kijken naar manieren om deze omgangsvorm binnen de vereniging uit te bannen.”
De originele post van Milou...
Bronnen
Papp, L. J., Hagerman, C., Gnoleba, M. A., Erchull, M. J., Liss, M., Miles-McLean, H., & Robertson, C. M. (2015). Exploring Perceptions of Slut-Shaming on Facebook: Evidence for a Reverse Sexual Double Standard. Gender Issues, 32(1), 57–76.
Poole, E. K. (2014). Hey Girls, Did You Know? Slut-Shaming on the Internet Needs to Stop (SSRN Scholarly Paper No. ID 2483433). Rochester, NY: Social Science Research Network.
Van Royen, K., Poels, K., Vandebosch, H., Walrave, M. (2016). Prevalence and characteristics of online slut-shaming in Belgian adolescent females. Submitted for publication.
Artikel