Doel: Het gesprek openen over roddelen, gezamenlijke normen bepalen en inzicht krijgen in de impact van roddelen op de klas en individuen. Leerlingen leren herkennen wanneer iets te ver gaat en definiëren zelf wat roddelen betekent. Ze gaan op een eerlijke en veilige wijze het gesprek aan over stellingen en werken in groepen van ‘oplossingen naar advies’.
Tijdsduur: 20 minuten
Materialen:
- Stellingen over roddelen
- Bord of flip-over
- Stiften
Uitvoering:
Voorbereiding:
Schrijf een aantal stellingen over roddelen op een bord of flip-over. Voorbeelden van stellingen zijn:
Stellingen:
- Roddelen is altijd slecht.
- Je kunt soms positief roddelen.
- Roddelen kan iemand blij maken.
- Roddelen zorgt altijd voor problemen in de klas.
- Iedereen roddelt wel eens, dat is normaal.
- Roddelen helpt om vriendschappen te versterken.
- Het is oké om te roddelen als het waar is.
- Roddelen is erger dan pesten.
- Roddelen kan iemand zijn reputatie verpesten.
- Roddelen is een manier om je gevoelens te uiten.
1. Introductie (5 minuten):
- Uitleg: Leg uit wat een stelling is en hoe de leerlingen hiermee aan de slag gaan.
- Voorbeeld: "Een stelling is een uitspraak waar je het mee eens of oneens kunt zijn. Vandaag gaan we verschillende stellingen over roddelen bespreken."
- Reageren: Vertel de leerlingen dat ze eerlijk en respectvol mogen reageren.
- Voorbeeld: "Wees eerlijk in je mening, maar zorg ervoor dat je respectvol blijft naar anderen toe."
2. Uitvoering (10 minuten):
- Stellingen voorlezen: Lees elke stelling hardop voor en vraag de leerlingen om te reageren door hun hand op te steken als ze het eens zijn.
- Voorbeeld: "Roddelen is altijd slecht. Steek je hand op als je het hiermee eens bent."
- Reacties noteren: Noteer hun reacties op het bord of flip-over.
- Discussie: Bespreek kort waarom ze het eens of oneens zijn met de stelling.
- Voorbeeld vraag: "Waarom denk je dat roddelen altijd slecht is? Kan iemand een voorbeeld geven van een situatie waarin roddelen juist niet slecht was?"
3. Afsluiting (5 minuten):
- Reflectie: Vraag de leerlingen wat ze hebben geleerd van de verschillende meningen.
- Voorbeeld vraag: "Wat heb je geleerd van de meningen van anderen over roddelen?"
- Discussiepunten: Bespreek welke stellingen de meeste discussie opriepen en waarom.
- Voorbeeld vraag: "Welke stelling zorgde voor de meeste discussie? Waarom denken jullie dat dit zo is?"
Voorbeeldantwoorden en toelichting voor de leerkracht bij de stellingen
Stelling 1: Roddelen is altijd slecht.
Voorbeeldantwoorden:
- Eens: Roddelen kan altijd schade veroorzaken, ongeacht de intentie.
- Oneens: Soms is roddelen onschuldig en kan het geen schade aanrichten als het niet negatief bedoeld is.
Uitgebreide Toelichting: Het is belangrijk om te begrijpen dat roddelen vaak negatieve gevolgen heeft, zelfs als de intentie niet slecht is. Roddelen kan leiden tot misverstanden, wrok en sociale conflicten. Echter, het is ook mogelijk dat bepaalde vormen van roddelen geen kwaad bedoelen en onschuldig zijn. Deze discussie helpt leerlingen om de nuances van roddelen te herkennen en te begrijpen hoe hun woorden anderen kunnen beïnvloeden.
Stelling 2: Je kunt soms positief roddelen.
Voorbeeldantwoorden:
- Eens: Positief roddelen kan bijvoorbeeld gaan over het prijzen van iemand achter hun rug om.
- Oneens: Zelfs positieve roddels kunnen verkeerd geïnterpreteerd worden en leiden tot problemen.
Uitgebreide Toelichting: Positief roddelen, zoals complimenten of positieve verhalen over iemand vertellen, kan soms bijdragen aan een positieve sfeer. Echter, zelfs goedbedoelde opmerkingen kunnen verkeerd begrepen worden en ongewenste gevolgen hebben. Het is belangrijk om bewust te zijn van hoe informatie wordt gedeeld en hoe deze kan worden ontvangen door anderen.
Stelling 3: Roddelen kan iemand blij maken.
Voorbeeldantwoorden:
- Eens: Complimenten of positieve verhalen kunnen iemand gelukkig maken.
- Oneens: Het meeste roddelen is negatief en kan mensen kwetsen, zelfs als het goed bedoeld is.
Uitgebreide Toelichting: Hoewel het delen van positieve verhalen iemand blij kan maken, is het merendeel van roddelen vaak negatief van aard. Zelfs positieve roddels kunnen onverwachte en ongewenste effecten hebben. Het is cruciaal om te overwegen hoe informatie wordt verspreid en welk effect dit kan hebben op alle betrokkenen.
Stelling 4: Roddelen zorgt altijd voor problemen in de klas.
Voorbeeldantwoorden:
- Eens: Roddelen kan leiden tot wantrouwen en conflicten.
- Oneens: Niet alle roddels veroorzaken problemen; soms blijven ze onschuldig.
Uitgebreide Toelichting: Roddelen heeft vaak de potentie om problemen te veroorzaken, zoals wantrouwen en conflicten binnen een groep. Echter, niet alle roddels hebben direct schadelijke gevolgen en kunnen soms onschuldig zijn. Het is belangrijk om een balans te vinden en te leren wanneer praten over anderen wel of niet acceptabel is.
Stelling 5: Iedereen roddelt wel eens, dat is normaal.
Voorbeeldantwoorden:
- Eens: Roddelen is een natuurlijk onderdeel van sociale interactie.
- Oneens: Hoewel het vaak voorkomt, betekent dat niet dat het normaal of acceptabel is.
Uitgebreide Toelichting: Roddelen is een veelvoorkomend verschijnsel in sociale interacties en kan gezien worden als een normaal gedragspatroon. Echter, de frequentie van voorkomen maakt het nog niet acceptabel. Het is essentieel om bewust te zijn van de impact van roddelen en te streven naar respectvolle communicatie.
Stelling 6: Roddelen helpt om vriendschappen te versterken.
Voorbeeldantwoorden:
- Eens: Het delen van informatie kan soms banden versterken.
- Oneens: Roddelen kan ook leiden tot wantrouwen en conflicten in vriendschappen.
Uitgebreide Toelichting: Hoewel het delen van informatie en ervaringen een manier kan zijn om vriendschappen te versterken, kan roddelen ook negatieve gevolgen hebben. Het kan leiden tot wantrouwen en conflicten als de informatie niet zorgvuldig wordt behandeld. Het is belangrijk om open en eerlijke communicatie te bevorderen.
Stelling 7: Het is oké om te roddelen als het waar is.
Voorbeeldantwoorden:
- Eens: Waarheid kan belangrijk zijn om te delen.
- Oneens: Zelfs waarheidsgetrouwe roddels kunnen schadelijk zijn en iemand kwetsen.
Uitgebreide Toelichting: De waarheid vertellen kan soms noodzakelijk zijn, maar zelfs waarheidsgetrouwe roddels kunnen schadelijk zijn. Het delen van waarheidsgetrouwe informatie zonder context of overweging van de gevolgen kan leiden tot pijn en conflicten. Het is belangrijk om zorgvuldig na te denken over wat, hoe en waarom je informatie deelt.
Stelling 8: Roddelen is erger dan pesten.
Voorbeeldantwoorden:
- Eens: Roddelen kan leiden tot ernstige emotionele schade en sociale isolatie.
- Oneens: Pesten is vaak directer en kan fysieke en emotionele schade veroorzaken.
Uitgebreide Toelichting: Roddelen en pesten zijn beide schadelijke gedragingen, maar ze manifesteren zich op verschillende manieren. Roddelen kan subtieler zijn en leiden tot langdurige emotionele schade en sociale isolatie, terwijl pesten vaak directer is en zowel fysieke als emotionele schade kan veroorzaken. Het is belangrijk om beide vormen van gedrag te begrijpen en te bestrijden.
Stelling 9: Roddelen kan iemand zijn reputatie verpesten.
Voorbeeldantwoorden:
- Eens: Negatieve roddels kunnen langdurige gevolgen hebben voor iemands reputatie.
- Oneens: Niet alle roddels zijn ernstig genoeg om blijvende schade aan te richten.
Uitgebreide Toelichting: Roddels, vooral als ze negatief zijn, kunnen iemands reputatie blijvend beschadigen. Dit kan leiden tot verlies van vertrouwen en respect binnen een groep. Het is essentieel om te begrijpen hoe krachtig woorden kunnen zijn en de verantwoordelijkheid te nemen om geen schade aan anderen te veroorzaken door roddels te verspreiden.
Stelling 10: Roddelen is een manier om je gevoelens te uiten.
Voorbeeldantwoorden:
- Eens: Mensen roddelen soms om hun frustraties te uiten.
- Oneens: Er zijn gezondere manieren om gevoelens te uiten zonder anderen te schaden.
Uitgebreide Toelichting: Hoewel roddelen soms een manier kan zijn om gevoelens te uiten, is het belangrijk om gezondere manieren te vinden om emoties te uiten. Het bespreken van gevoelens direct met de betrokken personen of het zoeken van steun bij vertrouwenspersonen kan veel effectiever en minder schadelijk zijn dan roddelen.
Met deze werkvorm en uitgebreide toelichtingen kunnen MBO-leerkrachten studenten helpen om constructief na te denken over roddelen en de impact ervan op hun klas en hun eigen gedrag. Dit bevordert een respectvolle en open communicatie binnen de groep.