Lesdoel: De leerlingen ontwikkelen hun meningsvorming en leren hun standpunten onderbouwen en verdedigen. Ze worden zich bewust van verschillende perspectieven op pesten en leren hierover te discussiëren.
Tijdsduur: 1 lesuur (45-60 minuten)
Benodigdheden:
- Kaartjes met stellingen
- Pen en papier voor notities
- Een whiteboard of flip-over voor de leerkracht
Achtergrondinformatie: Pesten is een complex probleem dat verschillende vormen kan aannemen, zoals fysiek, verbaal, sociaal en cyberpesten. Het begrijpen van de nuances en gevolgen van pesten is cruciaal voor het ontwikkelen van effectieve strategieën om het te voorkomen en aan te pakken. Het stellingenspel helpt leerlingen om verschillende meningen en perspectieven te verkennen en hun eigen standpunten te vormen.
Tips voor de leerkracht:
- Creëer een veilige omgeving: Zorg ervoor dat leerlingen zich veilig voelen om hun meningen te uiten. Moedig respectvolle communicatie aan.
- Stimuleer kritisch denken: Moedig leerlingen aan om na te denken over de redenen achter hun meningen en om open te staan voor andere perspectieven.
- Wees een facilitator: Leid de discussie, maar laat de leerlingen de hoofdrol spelen in het uitwisselen van ideeën en meningen.
Lesopbouw:
Introductie (10 minuten)
- Welkom en doel van de les:
- Begin de les met een korte uitleg over wat een stellingenspel is en waarom het belangrijk is om verschillende meningen te verkennen.
- Leg het doel van de les uit: "Vandaag gaan we het hebben over verschillende aspecten van pesten door middel van een stellingenspel. We gaan leren om onze meningen te uiten, naar anderen te luisteren en samen te discussiëren."
- Uitleg activiteit:
- Leg uit dat de leerlingen verschillende stellingen krijgen en moeten aangeven of ze het eens of oneens zijn en waarom.
- Bespreek kort hoe de discussie zal verlopen en wat de regels zijn (bijv. respectvol blijven, iedereen laten uitpraten).
Activiteit (25-30 minuten)
- Verdeel de klas in twee groepen:
- Groep A staat aan de ene kant van het lokaal (eens) en Groep B aan de andere kant (oneens).
- Lees de stellingen voor:
- Lees een stelling voor en vraag de leerlingen om naar de kant van het lokaal te gaan die overeenkomt met hun mening (eens of oneens).
- Laat enkele leerlingen aan beide kanten hun standpunt uitleggen.
Voorbeelden van stellingen:
- "Het is nooit goed om terug te pesten."
- Toelichting: Bespreek waarom pesten altijd fout is, en waarom het escaleren van conflicten geen oplossing is.
- "Online pesten is net zo erg als fysiek pesten."
- Toelichting: Vergelijk de gevolgen van beide vormen van pesten, inclusief de emotionele en psychologische impact.
- "Omstanders moeten altijd ingrijpen als ze pesten zien."
- Toelichting: Bespreek de rol van omstanders en de mogelijke gevolgen van zowel ingrijpen als niet ingrijpen.
- "Pestkoppen hebben zelf vaak problemen."
- Toelichting: Verken de mogelijke achtergronden en motieven van pesters en bespreek hoe deze kennis kan helpen bij het aanpakken van pesten.
- "Pesten gebeurt vaker online dan op school."
- Toelichting: Bespreek de veranderende aard van pesten met de opkomst van technologie en social media.
- "Scholen moeten strengere straffen geven voor pesten."
- Toelichting: Bespreek de effectiviteit van straffen versus andere benaderingen zoals educatie en counseling.
- "Pesten kan soms per ongeluk gebeuren."
- Toelichting: Bespreek situaties waarin gedrag onbedoeld kwetsend kan zijn en hoe leerlingen zich hiervan bewust kunnen worden.
- "Het slachtoffer van pesten moet altijd hulp zoeken."
- Toelichting: Bespreek het belang van hulp zoeken en de mogelijke barrières die slachtoffers kunnen ervaren.
- Discussie:
- Na het verplaatsen naar de gekozen kant, vraag aan enkele leerlingen om hun keuze toe te lichten.
- Stimuleer discussie door aanvullende vragen te stellen en leerlingen uit te nodigen om op elkaars meningen te reageren.
- Moedig leerlingen aan om respectvol te luisteren en elkaars perspectieven te overwegen.
- Rotatie van stellingen:
- Lees meerdere stellingen voor en herhaal het proces, zodat alle leerlingen de kans krijgen om hun mening te uiten en deel te nemen aan de discussie.
Reflectie en nabespreking (10-15 minuten)
- Groepsreflectie:
- Vraag de leerlingen om terug te kijken op de discussies. Wat hebben ze geleerd? Zijn er meningen veranderd? Waarom?
- Bespreek de belangrijkste inzichten en hoe deze kennis kan helpen om pesten te voorkomen en aan te pakken.
- Individuele reflectie:
- Laat de leerlingen kort opschrijven wat ze hebben geleerd en hoe ze denken dat ze deze kennis in hun dagelijkse leven kunnen gebruiken.
Afsluiting (5 minuten)
- Samenvatting:
- Vat kort samen wat de leerlingen hebben geleerd over pesten door middel van het stellingenspel.
- Bedank de leerlingen voor hun actieve deelname en openheid tijdens de discussies.
- Oproep tot actie:
- Moedig de leerlingen aan om de inzichten die ze hebben opgedaan te gebruiken om een positieve bijdrage te leveren aan een veilige en respectvolle schoolomgeving.
Tools en hulpmiddelen:
- Whiteboard en stiften: Om stellingen en belangrijke punten uit de discussies visueel weer te geven.
- Kaartjes met stellingen: Voorbereide kaartjes met stellingen over pesten.
- Pen en papier: Voor notities en reflectieopdrachten.
Toelichting:
- Waarom stellingen? Het gebruik van stellingen helpt leerlingen om kritisch na te denken over complexe kwesties en hun eigen standpunten te vormen. Het stimuleert discussie en het delen van diverse perspectieven.
- Groepswerk: Door in groepen te werken en te discussiëren, leren leerlingen naar elkaar te luisteren, respectvol te reageren en samen te werken aan oplossingen.
- Reflectie: Reflectiemomenten zijn essentieel om leerlingen te helpen diepgaander na te denken over wat ze hebben geleerd en hoe ze deze kennis kunnen toepassen in hun dagelijkse leven.
Evaluatie:
Na de les kun je de leerlingen vragen om anoniem feedback te geven over de activiteit. Wat vonden ze leuk? Wat hebben ze geleerd? Hoe kunnen we dit onderwerp verder bespreken of aanpakken?
Deze uitgebreide lesbrief helpt de leerkracht om een interactieve en educatieve les te geven over belangrijke sociale kwesties, waarbij leerlingen actief betrokken worden en samenwerken om oplossingen te vinden.