Tientallen klachten bij Dierenambulance: ‘Coördinator maakte zich schuldig aan pesten en intimidatie’

58 klachten en tientallen opgestapte vrijwilligers. Het rommelt behoorlijk bij de Dierenambulance Vianen en omstreken (DAV). De klachten gaan allemaal over dezelfde coördinator, die zich schuldig zou hebben gemaakt aan pesten en intimidatie op de werkvloer. Daarnaast zou de basiszorg voor dieren momenteel tekort schieten. Dit blijkt uit meerdere bronnen die Het Kontakt sprak en inzag. Het gaat hierbij om diverse (oud)-vrijwilligers en schriftelijke documenten. Naar aanleiding van de klachten is arbeidsrechtkantoor AN-i ingeschakeld voor een onderzoek. Een onafhankelijke klachtencommissie heeft de klachten onderzocht en oordeelt dat de vrijwilliger zich inderdaad schuldig heeft gemaakt aan pesten en intimidatie. Ook de uitkomsten van dit onderzoek zijn in handen van Het Kontakt.

‘Hij heeft alles voor het zeggen’

De vrijwilliger waar het om gaat heeft als één van de coördinatoren een belangrijke rol binnen de Dierenambulance. Sterker nog, het onderzoeksrapport concludeert dat hij binnen de organisatie vrijwel alles voor het zeggen heeft. ‘Hij is voor de vrijwilligers de voornaamste persoon bij de werving, aanstelling en het inwerken’, zo stelt men vast. ‘Hij bepaalt wie er wanneer werkt, in welke samenstelling en spreekt vrijwilligers aan als hij van mening is dat zij hun taken niet of niet goed opgepakt hebben.’

Werkgebied

De Dierenambulance Vianen en omstreken (DAV) rijdt voor zieke, gewonde, ontheemde en overleden dieren in vijf gemeenten, namelijk: Vijfheerenlanden, Culemborg, Gorinchem, Molenlanden en Hardinxveld-Giessendam.

Houding verandert na verloop van tijd

Hierdoor heeft de coördinator duidelijk een machtspositie. Een status waar hij, zowel volgens de onderzoekscommissie als de vrijwilligers waar Het Kontakt mee sprak, misbruik van heeft gemaakt.  De verhalen die zij vertellen, schetsen een beeld van iemand die op het eerste gezicht vriendelijk is, maar wiens houding compleet verandert op het moment dat één van de vrijwilligers laat blijken het niet met hem eens te zijn of mee wil denken om bepaalde zaken binnen de Dierenambulance te verbeteren. 

Beledigingen en vernederingen

Een opgestapte vrijwilliger vertelt: “Deze personen krijgen het stempel ‘ongewenst’ en krijgen vanaf dat moment te maken met beledigingen, vernederingen, negeren, privacygevoelige informatie die over hen wordt gedeeld, maar ook met leugens die opzettelijk worden verspreid over hen.” Het onderzoeksrapport bevestigt dat deze vormen van pesten en intimidatie hebben plaatsgevonden. De vrijwilligers geven daarnaast aan dat het niet voor het eerst is dat er klachten zijn die tegen de coördinator zijn ingediend: “In 2019 en 2021 was dat ook al het geval en toen zijn er ook vrijwilligers en bestuursleden opgestapt. In totaal zijn er tientallen vrijwilligers vertrokken vanwege het gedrag van één iemand.”

‘Niemand durfde een klacht in te dienen’

Dat het langer heeft geduurd voordat er ook daadwerkelijk klachten werden ingediend bij de interne vertrouwenspersoon heeft volgens hen ook een duidelijke oorzaak. Ze vertellen: “Als je na een woedeaanval van zijn kant aangaf dat je naar de vertrouwenspersoon zou stappen, zei hij: ‘dat kun je doen, maar dat is een vriendin van me. Daar wordt dus niks meegedaan.’ Dit in combinatie met het feit dat de voorzitter van de Dierenambulance een persoonlijke vriend is van hem én zijn partner (met wie hij op het terrein van de Dierenambulance woont), in het bestuur zit, maakt dat niemand een klacht in durfde te dienen.”

“Pas toen de maat voor één vrijwilliger vol was en wel contact zocht met de vertrouwenspersoon werd dit doorbroken. Wat bleek? Er was helemaal geen sprake van een vriendschappelijke band tussen hen. Vervolgens zijn er in totaal 58 klachten ingediend door vrijwilligers en voormalige vrijwilligers.”

Onafhankelijke klachtencommissie ingeschakeld

Hierop seinde de vertrouwenspersoon het bestuur in. Er volgde een gesprek tussen bestuur, de vertrouwenspersoon en de beklaagde coördinator. Die laatste ontkende alles. Het bestuur besloot hierop de onafhankelijke klachtencommissie in te schakelen. Die adviseerde het bestuur om de coördinator gedurende het onderzoek op non-actief te zetten. Dat advies werd in de wind geslagen: in de tussentijd bleef hij ‘gewoon’ aan het werk voor de Dierenambulance.

De klachtencommissie concludeert in het onderzoeksrapport: ‘Er is aanleiding om het gedrag van de coördinator, die angst, pijn en verdriet veroorzaakt, als ‘zeer ernstig’ te kwalificeren. Niet alleen vanwege door de omvang van de groep die het heeft getroffen, maar ook doordat er sprake is van bewust ongewenst gedrag.’ Volgens hen is er binnen de Dierenambulance een ongezonde werksituatie ontstaan die voor velen onveilig is. Bovendien is het volgens hen duidelijk dat de coördinator niet in staat is om zijn gedrag te veranderen én dat hier eigenlijk ook te veel voor is gebeurd.

Basiszorg voor dieren ondermaats

Naast de klachten over het gedrag van de coördinator is er volgens meerdere opgestapte vrijwilligers van alles mis met de basiszorg voor dieren. Zij stellen: “Naar buiten toe doet de coördinator alsof alles goed geregeld is en schermt hij met prachtige toekomstplannen. De realiteit is dat binnengebrachte dieren momenteel niet snel genoeg geholpen worden of niet de juiste zorg krijgen en bijvoorbeeld te vroeg weer vrijgelaten worden in de natuur. Dit alles is het gevolg van keuzes die de coördinator maakt, die veel geld kosten én vanwege het tekort aan vrijwilligers dat er is ontstaan.”

Coördinator koppelt eigenwaarde aan Dierenambulance 

In het onderzoeksrapport wordt ook beschrijven dat klagers en getuigen het erover eens zijn dat de coördinator veel goeds voor de Dierenambulance heeft gedaan. Volgens de klachtencommissie ziet hij de organisatie als zijn levenswerk, maar koppelt hij ook zijn eigenwaarde hieraan. Dat is onderdeel van het probleem: hij neemt te veel hooi op zijn vork en valt uit tegen mensen die in zijn ogen minder tijd stoppen in de Dierenambulance dan hij.

Dierenambulance wil de kwestie ‘intern oplossen’ 

Het Kontakt heeft zowel het bestuur van de Dierenambulance als de coördinator zelf benaderd om te reageren op de aantijgingen en het onderzoek. De voorzitter laat weten dat het bestuur zich aan het beraden is welke acties men wil ondernemen en de kwestie intern te willen oplossen. Verder wenst hij niet inhoudelijk te reageren. Ook de coördinator zelf wil niet op de inhoud reageren. Hij laat enkel weten: “We spreken intern over een ‘verbetertraject’ waarin ik bepaalde dingen in mijn gedrag dus zal moeten verbeteren. Verder wil ik er niks over zeggen.”

‘Het gaat om een groter belang: dat van de Dierenambulance’ Juist dit is de reactie waar de verontruste opgestapte vrijwilligers bang voor waren. “We waren bang dat het bestuur zou zeggen: ‘We gaan er met de coördinator over praten en hij zal het nooit meer doen.’ Het lijkt erop dat dat precies is wat er nu gaat gebeuren.”

“We hopen dat het bestuur alsnog haar verantwoordelijkheid neemt en zonder de coördinator verder gaat. Dan kan de Dierenambulance weer doen waar ze voor is: dieren helpen met een groep mooie vrijwilligers. Het gaat erom de toekomst van de organisatie veilig te stellen en dus om een groter belang, niet dat van een enkeling.”

Het onderzoek

Arbeidsrechtkantoor AN-i, het onafhankelijke kantoor dat het onderzoek uitvoerde, is het kantoor achter www.arbeidsrechter.nl. De Klachtencommissie Ongewenst Gedrag van AN-i heeft niet alle 58 klachten die bij de vertrouwenspersoon van de Dierenambulance zijn binnengekomen behandeld. De commissie heeft vier klachten geselecteerd. Deze klachten zijn uitvoerig onderzocht en behandeld tijdens in totaal vijf verschillende hoorzittingen, waarbij zowel de klagers als de coördinator aanwezig waren. Naast de vier klagers zijn er in totaal ook elf getuigen gehoord.

Gegronde en ongegronde klachten 
De commissie oordeelt de klachten wegens pesten en intimidatie gegrond zijn. Er waren ook klachten over discriminatie, maar die zijn niet gegrond verklaard, omdat er geen sprake was van discriminatie richting mensen bij de Dierenambulance zelf. Wel zou de coördinator zich schuldig hebben gemaakt aan discriminerende opmerkingen in het algemeen. Ook klachten wegens seksuele intimidatie werden ongegrond verklaard, omdat dit niet kon worden bewezen. Aan de uitkomst van het onderzoek zitten geen juridische gevolgen. Uiteindelijk bepaalt de werkgever, in dit geval de Dierenambulance, welke rechtsgevolgen er aan de bevindingen uit het rapport worden gekoppeld.

Bron