Van (af)trekfoto's tot catfish: steeds meer online pesten/bedreigingen Bron Metro Nieuws

Online pesten/bedreigen/stalken gebeurt steeds meer en gaat 24/7 door. „Van het een komt het ander en voor je het weet ontvang je een aftrekfoto van jezelf met daarin een jong kind erbij gemonteerd, dan slaat de paniek toe, hoor." 

Een op de twintig jongeren van 12-25 jaar is weleens online gepest, gestalkt of bedreigd, wat neerkomt op 140.000 slachtoffers, zo meldt het CBS vandaag op basis van het onderzoek Digitale Veiligheid & Criminaliteit. Meisjes hadden hier bijna twee keer zo vaak mee te maken als jongens.

„Het topje van de ijsberg”, reageert Patricia Bolwerk, oprichtster van Stop Pesten Nu. Mensen weten vaak niet wat er allemaal onder cyberpesten valt. Als ik in schoolklassen vraag wie online pesten zelf heeft meegemaakt, steekt vaak een derde van de groep de hand op.” Een fakehaatprofiel aanmaken, iemand toevoegen aan bepaalde Whatsappgroepen terwijl ze dat niet willen, gênante gifjes, memes of stickers van iemand maken. Of het achterlaten van hatelijke comments op Instagram, TikTok, YouTube. „Kutwijf, je moet je bek houden”, en „Pleeg toch zelfmoord!” zijn teksten waarover Bolwerk regelmatig hoort tijdens de voorlichtingen. Vooral die laatste vindt ze altijd heftig, „Het komt al voor in app-groepen op de basisschool. Wat jongeren online allemaal tegen elkaar zeggen, is een onzichtbare wereld en daarom lijkt het soms mee te vallen maar dit is echt schone schijn. Neem je telefoon eens van je zoon of dochter, lees diverse Whatsapp-groepen, Instagram comments en meer en je valt van je stoel van de schrik.” Daarnaast is er „natuurlijk shame sexting en sextortion”, waarbij naakt- of seksfilmpjes in verkeerde handen terecht komen. „Dit zien wij vooral bij voortgezet onderwijs, maar ook op universiteiten komt dit voor.”

Rots

„Er zit nog een hele rots onder water van mensen die hun verhaal herkennen, wanneer ze erover horen. Daarom vind ik het zo belangrijk dat mensen hun verhaal doen, juist ook in de media.” Want velen krijgen ermee te maken. „Ken je Catfish op MTV?” vraagt de bevlogen Bolwerk. „Ook een vorm van pesten. Maar vijf van de 100 keer blijkt het écht te zijn. Vaak zie je dat het mensen zijn die in het echte leven zelf worden gepest en dan online gaan pesten, als uitlaatklep.” Het zijn meestal gefrustreerde mensen die dan op social media gaan bitchen, „ze zeuren over de splinters in ogen van anderen, terwijl ze er zelf een hele balk in hebben.”

Geen vakantie

Het baart haar zorgen dat er steeds meer mogelijkheden zijn en het steeds verder gaat. „Bij veel jongeren draait het allemaal om die like-cultuur, heb je niet voldoende likes, dan ben je een loser. En word je online gepest, omdat je ‘een beetje anders bent’, gaat dat 24/7 door. Internet heeft geen weekend of vakantie. Je komt in zo’n neerwaartse spiraal, waarin geen licht en lucht meer is. Je hebt het idee dat het nooit meer beter wordt.”

Onzedige pastoor

De CBS-cijfers betreffen jongeren 12-25 jaar, maar online bedreigen/stalken is van alle leeftijden, ziet senior rechercheur slash privédetective Nico van den Dries. „Stalken en sextortion stijgen sinds 2019 explosief, met name de bedreiging van het openbaar maken van filmpjes die zijn gemaakt. Voor het slachtoffer vaak de reden toch te betalen en in een tang te komen, waar je niet uit komt zonder hulp.” Van den Dries runt interPI - Strongwood, waar net weer de nieuwe lichting onderzoekers-in-spe midden in de opleiding zit. En ja, daar hoort zéker ook „een stukje online, of stuk” bij. Als voorbeeld noemt hij de pastoor die chatte met een dame, waarbij het er op z’n zachtst gezegd niet heel zedig aan toe ging. „Daarna werd hij keer op keer gechanteerd, tot hij besloot ons in te schakelen.” Dankzij hun „vernuftige tools en methodes”, waarover hij niet te veel kan loslaten -„we willen het chanteurs niet te gemakkelijk maken!”- kon de dader digitaal worden opgespoord. „We gaven hem een juridische waarschuwing, waarna hij stopte. De pastoor was dan wel 50.000 euro lichter, maar wel heel blij.” Naar de politie gaan, willen zijn klanten meestal niet, „het gaat om precaire informatie die ze liever niet naar buiten brengen.”

Nooit betalen

Onlineschurk, ik heb je!

Wie de online hufters zijn? Hij gooit zijn handen even de lucht in. „Het kan echt iedereen zijn. Je ziet veel mannen die in groepjes opereren, maar ook studenten en hele doorsneeburgers, zoals huisvrouwen die hier een financiële mogelijkheid in zien.” Ook over de slachtoffers is hij stellig. Het kan iedereen overkomen,  maar „een beetje naïef” zijn de meesten wel, beaamt hij. „Maar het kan je overkomen dat je lekker aan het chatten bent met iemand die daarna wil beeldbellen. Van het een komt het ander en voor je het weet heb je aftrekfoto van jezelf met daarbij een jong kind erin gemonteerd. En het vriendelijke verzoek te betalen, omdat het anders op je Facebook wordt gedeeld. Dan slaat de paniek toe, hoor.” Zijn gouden tip is dezelfde als van de politie: nóóit betalen, „Het houdt daarna echt niet op. Alles negeren, alles blokkeren en alles in privacy-stand, en zoek hulp." Na de vraag of de onlineschurken slim zijn, begint Van den Dries te grijnzen. „Sommigen dénken heel slim te zijn, maar die kunnen we gewoon opsporen door bijvoorbeeld de Bol.com-bonnen of Paysafe-kaarten waarom ze hebben gevraagd te traceren. Want iets wat je krijgt, wil je uitgeven. Er wordt altijd ergens wel een spoortje achtergelaten, wij hebben de tools om dat inzichtelijk te krijgen. Wij zijn slimmer.”

Homoseksuele jongeren worden vaker gepest

Van de homo- of biseksuele jongeren kreeg 11,4 procent in 2018 te maken met online incidenten, blijkt uit de CBS-cijfers. Dat is ruim twee keer zo vaak als heteroseksuele jongeren. Met name seksueel getinte incidenten werden door homo- of biseksuele jongeren (5,3 procent) vaker gerapporteerd dan door heteroseksuele jongeren (1,6 procent).

Van de jongeren die te maken kregen met online incidenten voelde 43,4 procent na het laatste incident de emotionele gevolgen. Zij dachten er regelmatig aan terug, sliepen er slecht van of waren er erg boos over. Desondanks gaf bijna de helft van de slachtoffers (48,9 procent) aan dat ze het incident weliswaar als verkeerd zagen, maar niet als een misdrijf. 11,3 procent omschreef het incident als toeval en 7,5 procent gaf zichzelf de schuld van het incident. Een kleine groep van 4,1 procent vond het incident wel een misdrijf.

Van de jongeren meldde 8,0 procent het incident bij de politie of een ander instantie en 36,7 procent vertelde over het incident aan familie, vrienden of een leerkracht. 4,8 procent deed uiteindelijk aangifte bij de politie.

Bron Metro Nieuws