Van problemen naar oplossingen VO

Werkvorm 2 VMBO/MAVO: Van problemen naar oplossingen

Tijdsduur: 30 minuten

Materialen:

• Kaarten met probleemstellingen en lege kaarten voor oplossingen
• Bord of flip-over
• Stiften

Voorbereiding:

Maak kaarten met probleemstellingen over roddelen en zorg voor lege kaarten waarop de leerlingen hun oplossingen kunnen schrijven.

Voorbeelden probleemstellingen:

1. Wat doe je als je hoort dat iemand roddelt over een vriend?
2. Hoe kun je stoppen met roddelen als je merkt dat je zelf meedoet?
3. Wat kun je doen als je merkt dat roddelen een klasgenoot verdrietig maakt?
4. Hoe kun je een vriend helpen die vaak het doelwit is van roddels?
5. Wat zeg je tegen iemand die een roddel met je deelt?
6. Hoe reageer je als je merkt dat er over jou geroddeld wordt?
7. Wat doe je als je ziet dat roddelen uit de hand loopt en verandert in pesten?
8. Hoe kun je een klasgenoot die roddelt overtuigen om daarmee te stoppen?
9. Wat kun je doen om te voorkomen dat roddels zich verspreiden?
10. Hoe kun je bijdragen aan een roddelvrije klas?

Introductie (5 minuten):

1. Groepjes vormen: Verdeel de klas in kleine groepjes en geef elk groepje een probleemstelling.
2. Uitleg: Leg uit dat ze samen moeten nadenken over mogelijke oplossingen en deze opschrijven op de lege kaarten.
   • Voorbeeld instructie: "Elke groep krijgt een probleem over roddelen. Bespreek samen wat jullie zouden doen en schrijf jullie oplossingen op."

Uitvoering (15 minuten):

1. Probleemstelling bespreken: Laat de groepjes hun probleemstelling bespreken en oplossingen bedenken.
   • Voorbeeld: "Wat doe je als je hoort dat iemand roddelt over een vriend? Denk na over verschillende manieren om hiermee om te gaan en schrijf jullie ideeën op."
2. Presentatie: Vraag elk groepje om hun oplossingen op te schrijven en daarna kort te presenteren aan de klas.
   • Voorbeeld: "Ons groepje had het probleem 'Wat doe je als je merkt dat roddelen een klasgenoot verdrietig maakt?' Onze oplossingen zijn: praat direct met de roddelaar, steun de klasgenoot die verdrietig is, en meld het aan een leraar."

Discussie (5 minuten):

1. Feedback: Bespreek de voorgestelde oplossingen en vraag de klas om feedback te geven.
   • Voorbeeld vraag: "Wat vinden jullie van deze oplossingen? Hebben jullie nog andere ideeën?"
2. Noteer: Noteer de beste oplossingen op het bord of flip-over

Advies opstellen (5 minuten):

1. Concreet advies: Laat de groepjes samenkomen om de beste oplossingen om te zetten in concreet advies voor de klas.
   • Voorbeeld instructie: "Nu gaan we de beste oplossingen omzetten in concreet advies. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat deze oplossingen echt werken in de klas?"
2. Noteren: Noteer dit advies op het bord of flip-over en bespreek hoe ze dit kunnen toepassen in de klas.
   • Voorbeeld advies: "Als we zien dat iemand roddelt, spreken we die persoon direct aan en vragen we om te stoppen. We zorgen ook dat we altijd steun bieden aan degene over wie geroddeld wordt."

Voorbeeldantwoorden en toelichting bij probleemstellingen

Probleemstelling 1: Wat doe je als je hoort dat iemand roddelt over een vriend?

Voorbeeldantwoorden:

• Spreek de roddelaar direct aan en vraag om te stoppen.
• Verdedig je vriend en geef positieve opmerkingen over hen.
• Informeer je vriend over de roddel, zodat ze weten wat er gezegd wordt.
• Meld het aan een leraar of vertrouwenspersoon als het uit de hand loopt.

Toelichting: Het is belangrijk om snel in te grijpen om verdere schade te voorkomen. Door de roddelaar direct aan te spreken, geef je een signaal dat roddelen niet wordt getolereerd. Het informeren van de vriend zorgt ervoor dat ze zich gesteund voelen en op de hoogte zijn van wat er speelt.

Probleemstelling 2: Hoe kun je stoppen met roddelen als je merkt dat je zelf meedoet?

Voorbeeldantwoorden:

• Stop met praten en verontschuldig je voor je aandeel in de roddel.
• Verander het onderwerp naar iets positiefs of neutraals.
• Reflecteer op waarom je meedeed aan de roddel en probeer dit gedrag te vermijden.
• Praat met een leraar of mentor over hoe je beter met dergelijke situaties kunt omgaan.

Toelichting: Zelfbewustzijn en reflectie zijn cruciaal in deze situatie. Door je eigen gedrag te erkennen en te veranderen, kun je een positieve invloed uitoefenen op de groepsdynamiek en anderen aanmoedigen hetzelfde te doen.

Probleemstelling 3: Wat kun je doen als je merkt dat roddelen een klasgenoot verdrietig maakt?

Voorbeeldantwoorden:

• Benader de verdrietige klasgenoot en bied je steun aan.
• Spreek de roddelaars aan en leg uit welke impact hun gedrag heeft.
• Moedig de klasgenoot aan om met een leraar of vertrouwenspersoon te praten.
• Werk samen met anderen om een positieve en ondersteunende omgeving te creëren.

Toelichting: Empathie en ondersteuning zijn belangrijk in deze situatie. Door zowel de roddelaars als de klasgenoot aan te spreken, kun je helpen de situatie te de-escaleren en een steunnetwerk op te bouwen voor de getroffen persoon.

Probleemstelling 4: Hoe kun je een vriend helpen die vaak het doelwit is van roddels?

Voorbeeldantwoorden:

• Luister naar je vriend en neem hun gevoelens serieus.
• Stel voor om samen met hen naar een leraar of vertrouwenspersoon te gaan.
• Spreek anderen aan die roddelen en vraag hen te stoppen.
• Creëer een veilige omgeving waarin je vriend zich gesteund voelt.

Toelichting: Het bieden van een luisterend oor en praktische ondersteuning kan een groot verschil maken. Het is ook belangrijk om actie te ondernemen om de bron van de roddels aan te pakken en te zorgen voor een veilige omgeving.

Probleemstelling 5: Wat zeg je tegen iemand die een roddel met je deelt?

Voorbeeldantwoorden:

• Zeg dat je niet geïnteresseerd bent in het horen van roddels.
• Vraag de persoon waarom ze de roddel vertellen en wat ze ermee willen bereiken.
• Adviseer hen om direct met de persoon te praten over wie ze roddelen, in plaats van achter hun rug om.
• Verander het onderwerp naar iets positiefs of gemeenschappelijks.

Toelichting: Door duidelijk te maken dat je geen interesse hebt in roddels en door de persoon aan te moedigen direct met anderen te communiceren, kun je helpen om een cultuur van respect en openheid te bevorderen.

Probleemstelling 6: Hoe reageer je als je merkt dat er over jou geroddeld wordt?

Voorbeeldantwoorden:

• Spreek de roddelaars direct aan en vraag hen te stoppen.
• Praat met een leraar, mentor of vertrouwenspersoon over de situatie.
• Zoek steun bij vrienden en familie om te praten over je gevoelens.
• Werk aan je zelfvertrouwen en herinner jezelf eraan dat roddels vaak niet op de waarheid zijn gebaseerd.

Toelichting: Het is belangrijk om jezelf te verdedigen en steun te zoeken bij anderen. Door het probleem aan te pakken en te praten over je gevoelens, kun je de impact van de roddels verminderen en je eigen zelfvertrouwen versterken.

Probleemstelling 7: Wat doe je als je ziet dat roddelen uit de hand loopt en verandert in pesten?

Voorbeeldantwoorden:

• Meld het onmiddellijk aan een leraar of schoolbegeleider.
• Spreek de pesters aan en vraag hen te stoppen.
• Ondersteun de persoon die gepest wordt en bied je hulp aan.
• Werk samen met anderen om een einde te maken aan het pesten en de roddels.

Toelichting: Het is cruciaal om snel in te grijpen als roddelen verandert in pesten. Door het probleem te melden en de gepeste persoon te ondersteunen, kun je helpen om de situatie te de-escaleren en een veilige omgeving te creëren.

Probleemstelling 8: Hoe kun je een klasgenoot die roddelt overtuigen om daarmee te stoppen?

Voorbeeldantwoorden:

• Leg uit welke impact hun roddels hebben op anderen.
• Moedig hen aan om na te denken over hoe zij zich zouden voelen als er over hen geroddeld werd.
• Stel alternatieve manieren voor om conflicten of negatieve gevoelens te uiten.
• Vraag hen om deel te nemen aan activiteiten die positieve communicatie bevorderen.

Toelichting: Door de roddelaar te helpen begrijpen welke schade hun gedrag veroorzaakt en door alternatieve manieren van communiceren voor te stellen, kun je hen aanmoedigen om te stoppen met roddelen.

Probleemstelling 9: Wat kun je doen om te voorkomen dat roddels zich verspreiden?

Voorbeeldantwoorden:

• Spreek direct mensen aan die roddels verspreiden en vraag hen te stoppen.
• Promoot een cultuur van openheid en eerlijkheid in de klas.
• Moedig anderen aan om geen aandacht te besteden aan roddels en ze niet verder te verspreiden.
• Organiseer klasactiviteiten die de nadruk leggen op respect en samenwerking.

Toelichting: Preventie is belangrijk om te voorkomen dat roddels zich verspreiden. Door een cultuur van respect en openheid te bevorderen, kun je helpen om de schadelijke impact van roddels te minimaliseren.

Probleemstelling 10: Hoe kun je bijdragen aan een roddelvrije klas?

Voorbeeldantwoorden:

• Wees een rolmodel door zelf niet te roddelen en anderen te respecteren.
• Spreek anderen aan als je merkt dat ze roddelen en vraag hen te stoppen.
• Promoot positieve gesprekken en activiteiten die de klas dichter bij elkaar brengen.
• Bespreek regelmatig met de klas hoe ze met elkaar omgaan en wat ze kunnen doen om een respectvolle omgeving te behouden.

Toelichting: Als rolmodel kun je een grote invloed hebben op de klas. Door positieve gedragingen te promoten en open gesprekken te voeren over respect, kun je bijdragen aan een roddelvrije en veilige leeromgeving.

Met deze werkvorm en voorbeeldantwoorden kunnen leerkrachten de leerlingen begeleiden in het bedenken van effectieve oplossingen om roddelen te verminderen en een respectvolle sfeer in de klas te creëren.