Helpwanted.nl heeft voor docenten een digitaal lespakket ontwikkeld (ook geschikt voor digibord) als hulpmiddel bij lessen over internet veiligheid.
Lespakket voor docenten 'Sexting'
Doelgroep
Jongeren onderbouw voortgezet onderwijs.
Lesdoelen
- Kennis: Leerlingen weten wat sexting is, wat het verschil is tussen sexting en sexting-misbruik, en wat de schadelijke gevolgen zijn als je beeldmateriaal zonder toestemming deelt.
- Vaardigheden: Leerlingen denken na over hun eigen wensen en grenzen, ook online. Leerlingen weten wat ze kunnen doen als ze hulp nodig hebben. Ze leren victim blaming te herkennen en stoppen.
- Download lespakket voor docenten Sexting
Gewenste houding leerlingen na de les
- “Ik begrijp dat sexting een persoonlijke keuze is.”
- “Ik besef dat je nooit misbruik mag maken van de beelden van een ander.”
- “Ik doe niet aan online shaming van anderen.”
Achtergrondinformatie voor de docent
Sexting is het vrijwillig en met wederzijdse toestemming versturen en ontvangen van naaktfoto’s1, naaktvideo’s of spannende berichtjes. Bij sexting is het belangrijk dat beide partijen het leuk vinden en dat de beelden en berichtjes privé blijven. Sexting tussen twee minderjarigen wordt gedoogd, zolang er geen sprake is van dwang/afpersing/chantage, er niet voor het materiaal betaald wordt, er geen ongelijke machtsverhouding is, het materiaal niet stiekem gemaakt is, en sexting-materiaal niet ongewenst verspreid wordt.
Veel jongeren doen aan sexting (net als volwassenen). Bijvoorbeeld om te flirten, om te laten zien dat ze de ander vertrouwen, omdat ze hun partner niet fysiek kunnen zien, om seksuele mogelijkheden en voorkeuren te ontdekken en omdat het veiliger kan voelen dan fysiek afspreken. Het online verkennen van seksualiteit is inmiddels onderdeel van de ontwikkeling van veel jongeren. Toch wordt er weinig met jongeren gepraat over sexting en hun leven online. Om het (online) voor iedereen leuk en veilig te houden is dat wel heel belangrijk.
Veruit de meeste jongeren doen positieve ervaringen op met sexting. In sommige gevallen maakt iemand helaas misbruik van deze beelden. De beelden kunnen dan ongevraagd door iemand verkregen, verspreid, doorgestuurd of doorverkocht worden. Dan spreek je van sexting-misbruik. Het kan strafbaar zijn om seksueel beeldmateriaal zonder toestemming te verkrijgen, te bezitten en te verspreiden, in het bijzonder als het gaat om minderjarigen. Bij sexting-misbruik is het belangrijk om de schuld niet bij de afgebeelde persoon neer te leggen. Slachtoffers ervaren vaak gevoelens van schuld en schaamte. Deze gevoelens worden versterkt als zij de schuld krijgen van wat hen is aangedaan. Zo worden zij opnieuw slachtoffer. Wanneer er sprake is van victim blaming is het belangrijk dat mensen hierop worden aangesproken.
Mogelijke gevolgen voor slachtoffers van sexting-misbruik:
- Gevoelens van schaamte, schuld en angst
- Veroordeling en victim blaming
- Reputatieschade
- Psychische klachten, zoals een laag zelfbeeld, depressie of suïcidale gedachtes
- Problemen in gezin of familie, verlies van vrienden
- Sociale isolatie
- Bedreigingen
- Voor sommige slachtoffers ook verstoting, eerherstel en/of eerwraak
- In de meest extreme gevallen zelfmoord
Sexting(-misbruik) bespreken in de klas
Hou het positief en maak duidelijk onderscheid tussen sexting en sexting-misbruik. Door op een positieve manier over sexting te praten, geef je leerlingen de ruimte en de woorden om dat ook te doen.
Ook heeft onderzoek2 aangetoond dat adviezen die gericht zijn op potentiële slachtoffers niet werken: ze leiden juist tot sexting-misbruik en victim blaming. Focus in voorlichting daarom liever op potentiële plegers. Zij zijn verantwoordelijk voor het voorkomen van online (seksueel) geweld. Omstanders zouden slachtoffers moeten ondersteunen, in plaats van deze te beschamen of beschuldigen.
Adviezen om mee te geven aan jongeren:
- Doe alleen aan sexting als jij dit zelf wil, niks hoeft.
- Vraag altijd toestemming voor sexting. Als je geen toestemming krijgt, dan is het niet oké om beelden te verzenden, door te sturen of te verspreiden.
- Blijf checken of de ander het leuk vindt om materiaal van jou te ontvangen. En ga steeds na of jij er zelf nog plezier uithaalt.
- Heb respect voor jezelf en voor de ander.
- Als je een afbeelding of video krijgt van iemand die je niet kent, dan kun je niet checken of dit oké is voor diegene op beeld. Stuur het beeldmateriaal dus niet door en verwijder het. Het stopt bij jou!
- Als je ziet dat iemand zonder toestemming materiaal verspreidt, spreek diegene dan aan. Zeg dat het niet oké is om foto’s of video’s door te sturen, dat het strafbaar kan zijn en dat diegene hiermee moet stoppen.
- Meld het, als je ziet dat iemand zonder toestemming materiaal verspreidt. Dit kan op het desbetreffende platform, of via Helpwanted. Doe niet mee aan het pesten en veroordelen van het slachtoffer. Steun diegene!
Het is ook belangrijk om gendernormen te bespreken en de dubbele moraal te doorbreken. Meiden worden vaak harder afgerekend op hun gedrag, terwijl jongens voor datzelfde gedrag neutraal bejegend of beloond worden. Zo wordt van meiden nog te vaak verwacht dat zij wel sexy zijn maar niet seksueel en hun eigen grenzen bewaken. Hoe jongens (en meiden) over zichzelf denken als pleger of slachtoffer van online (seksueel) misbruik wordt ook door gender beïnvloed. Zo kan het moeilijker voor jongens zijn, en hun omgeving, om eigen slachtofferschap te (h)erkennen
Bron Helpwanted.nl