Pesten is vreselijk en het kan iedereen op elke leeftijd overkomen. Als een kind gepest wordt, gebruik dan onze adviezen om hem te helpen begrijpen waarom er wordt gepest en wat hij kan doen om het tegen te gaan.
Waarom pesten kinderen en jongeren?
Een aantal belangrijke redenen waarom kinderen en jongeren elkaar pesten (voor de leesbaarheid wordt hieronder alleen over kinderen gesproken) is om hun sociale positie te verbeteren, omdat ze het leuk of spannend vinden of omdat ze juist zelf gepest worden.
Sociale positie
Kinderen kunnen zichzelf sterker voelen door een ander klein te maken. Ze krijgen een gevoel van macht en hun status binnen de groep wordt hoger. Pesters zijn vaak populair bij andere kinderen, ook al worden ze niet altijd aardig gevonden.
Soms kunnen kinderen ook pesten omdat ze bang zijn zelf gepest te worden, of omdat hun vrienden dat doen. Deze kinderen zijn bang om zelf buiten de groep te vallen.
Leuk of spannend
Een andere reden om te pesten kan zijn dat kinderen het leuk of spannend vinden. Als ze zich niet goed in kunnen leven in de gevoelens van anderen, kunnen kinderen het grappig vinden om een sterke reactie uit te lokken. Doordat zij minder geraakt worden door andermans emoties, voelen zij zich minder schuldig over dit gedrag.
De gepeste pester
Er zijn kinderen die gaan pesten omdat zij zelf gepest worden. Deze groep wordt in de wetenschappelijke literatuur ook wel bully-victims genoemd. Door zelf te pesten reageren zij de negatieve emoties van het gepest worden af op anderen. Het pesten kan voor hen ook een manier zijn om een betere sociale positie te krijgen.
Reactief pesten
Uit de verschillende redenen voor het pesten blijkt dat pesten meestal niet een simpele situatie is. Soms is een kind bewust onaardig tegen anderen om bepaalde doelen te bereiken. Vaak is er echter sprake van reactief pesten, en reageert een kind vanuit provocatie, angst of woede. Om pesten te beperken is het belangrijk de redenen om te pesten van kinderen te achterhalen en ze ander gedrag aan te leren.
Anders durven zijn – de redenen voor pesten
Vaak is het onduidelijk waarom iemand gepest wordt. Als jouw zoon of dochter of een kind in je omgeving last heeft van pesterijen, vraagt hij zich waarschijnlijk af waarom, en jij ook. Het is belangrijk om te bedenken dat plagen en pesten vaak het gevolg zijn van een gevoel van onvermogen aan de kant van de dader.
Als een kind wordt gepest of getuige is van pesterijen, praat dan met hem over de mogelijke motieven van de pestkop. Help hem te begrijpen dat iedereen anders is en dat diversiteit juist iets geweldigs is, maar dat andere mensen dat niet altijd zo zien. Vaak voelen pestkoppen zich onbegrepen of onzeker, wat ertoe kan leiden dat ze mensen gaan pesten die 'anders' zijn.
Waarom verandert iemand in een pestkop?
Niemand wordt als een pestkop geboren. Soms worden pestkoppen gemotiveerd door een diepgaande reden, zoals problemen thuis. Vaak zijn ze vroeger zelf gepest of worstelen ze met andere problemen, waardoor ze zich boos of kwetsbaar voelen.
Toen Judith haar dochter Sophie hielp de confrontatie met haar pestkop aan te gaan, ontdekte ze waarom de pester zich zo gedroeg. 'Het kind vertelde mijn dochter dat ze het had gedaan omdat Sophie twee ouders heeft en een fijn thuis,' vertelt Judith. Dat is natuurlijk nog steeds geen excuus om iemand te pesten, maar', zegt Judith, 'het was duidelijk een teken van jaloezie'.
Hoewel het natuurlijk nooit goed is om te pesten, kan het begrijpen van de oorzaak wel helpen het in perspectief te plaatsen. Zo leert een kind om pestkoppen op een andere manier te benaderen en zichzelf te beschermen tegen blijvende schade.
Om privacyredenen hebben we de namen van alle mensen die hun verhaal vertellen veranderd. De verhalen die ze vertellen, zijn echter allemaal waar.
Gebruik de tips van psychotherapeute en zelfbeelddeskundige Dr. Susie Orbach om je kind meer inzicht te geven in de belevingswereld van pestkoppen:
Ga het gesprek aan
Gebruik aanknopingspunten uit de belevingswereld van kinderen om over pesten te praten. Bij een ouder kind kan een film of een video op social media het aanknopingspunt zijn. Heb het met een kind over het waarom, probeer je samen in te leven in de pestkop. Als je met jongere kinderen praat, kun je verhaaltjes over pesten gebruiken, zoals Assepoester. Je kunt dan bijvoorbeeld vragen: 'Waarom denk jij dat de stiefzussen Assepoester pesten?'
Kruip in de huid van een pestkop
Sommige pestkoppen hebben thuis problemen. Help kinderen te begrijpen hoe een gelukkig gezinsleven bijdraagt aan je zelfvertrouwen en dat andere kinderen misschien niet zoveel geluk hebben. Als het een vriend of vriendin is die vervelende opmerkingen maakt, kun je een kind stimuleren na te denken over het waarom. En als het kind het durft kan hij in gesprek gaan met die vriend of vriendin. Hij kan proberen de pester te helpen om zich niet op anderen af te reageren, maar hulp te zoeken voor de achterliggende boosheid, frustratie of het verdriet
Vervolgstappen
Leg uit aan je kind dat pesten vaak een uiting is van jaloezie. De pester kan juist de dingen belachelijk maken waar hij eigenlijk jaloers op is, zoals een eigen, bijzondere stijl
Moedig je kind aan om met zijn vrienden of vriendinnen te praten over hoe hij/zij zich voelt, zodat je kind zich minder eenzaam voelt
Waarom pesten mensen anderen? Voelen ze zich stoer, beter als de rest, onzeker. Wat is het, dat ze anderen zo de grond in trappen? Denken ze eigenlijk wel na, wat ze iemand aandoen met het schelden, slaan en buitensluiten?
Mijn juf zei ooit tegen mij, dat mensen die anderen pesten ontzettend onzeker zijn. Als je zelf onzeker bent, waarom zou je een ander precies hetzelfde aandoen? Iemand onzeker laten voelen, zodat jij je blijkbaar beter voelt. Voel je je daardoor inderdaad beter? Heb je geen schuldgevoel, als je ziet dat je iemand pijn doet, tot het diepste in zijn/haar ziel? En niet alleen op dat moment, maar ook jaren later. Of heb je (niet door) wat je een ander aandoet. Bied je je excuses aan, of blijf je bij je standpunt, dat je niks verkeerds hebt gedaan.
Spijt en excuses lossen na heel veel jaar niks meer op. Je bent voor altijd beschadigd, ook al heeft het je tot de persoon gemaakt, die je nu bent. De mensen die gepest worden, vragen zich vast af, waarom ze dit verdiend hadden en hoe ze misschien zouden zijn, als dat nooit gebeurd was. Je bent daardoor altijd bang en vaak gebeurd het over en over. Alsof het lijkt dat er vanaf die dag op je hoofd geschreven staat, PEST MIJ!
Hoe zou jij je voelen, als je in de schoenen zou staan van degene die je net in de grond hebt getrapt. Niet alleen op dat moment, maar altijd. Voel jij je begrepen, alleen of blij? Die mensen voelen zich ontzettend alleen en zeker niet begrepen.
Je leest momenteel veel verhalen in de kranten over pesten. Vooral negatief, wil je daar als Nederlander positief aan bijdragen, of negatief. Voel je je stoer, als je kunt zeggen dat je iemand hebt gepest? Dat je kunt zeggen, ik heb daar aan meegedaan, zodat iemand zich ontzettend rot voelt, of zelfs erger.
Denk er allemaal over na en sta er eens bij stil. Alleen kan je al een verschil maken. Loop niet mee met de groep, maar wees stoer en sta voor je eigen mening en standpunt. Help degene die gepest wordt en meldt het bij de juf/ meester of je ouders. Dan kan je zeggen, ik ben trots op mezelf, want ik doe wat aan pesten.
Liefs Kelly
Kenniscentrum Pesten per doelgroep
Stichting Stop Pesten Nu vertrouwt volledig op vrijwillige donaties en de inzet van vrijwilligers om haar belangrijke werk mogelijk te maken. Wij ontvangen geen subsidies, waardoor wij volledig afhankelijk zijn van de steun van mensen zoals u.
Tip van de redactie! Heb je haast? Navigeer dan snel naar:
