Pesten is gedrag, zowel in het echt als online, dat invloed heeft op iemands gevoel van veiligheid, eigenwaarde en controle over het eigen leven. Het gaat niet alleen om wat er gebeurt, maar vooral om wat het met iemand doet. Pesten hoeft niet herhaald of bewust gemeen bedoeld te zijn om pijn te doen. Eén nare opmerking of actie kan al grote impact hebben, vooral als het in een omgeving gebeurt waar anderen het zien, niets doen of meedoen.
Bij pesten is er altijd sprake van een machtsverschil. Dit kan fysiek zijn, maar ook sociaal of digitaal. De dader staat sterker dan het slachtoffer, bijvoorbeeld doordat die populairder is, beter kan praten, sterker is of de groep meekrijgt.
Kenmerken van pesten
Pesten is systematisch, gemeen bedoeld en doet altijd pijn. Het gebeurt vaak in groepsverband en kan zich uiten in gedrag dat direct zichtbaar is, maar ook in vormen die minder opvallen.
Voorbeelden van pestgedrag zijn:
- Uitschelden, uitlachen of vernederen (in het echt of via sociale media)
- Schoppen, slaan, duwen of spullen kapotmaken
- Uitsluiten, negeren of roddels verspreiden
- Dreigberichten sturen of gemene foto’s delen via apps of games
- Iemand expres bang maken of laten twijfelen aan zichzelf
- Mikpunt zijn vanwege afkomst, uiterlijk, gender, beperking of geloof
- Anderen aanzetten om mee te doen of het goed te keuren
Soms wordt gezegd: “Het was maar een grapje” of “Hij of zij is gewoon overgevoelig”. Maar als het gedrag pijn doet, kwetsend is en er een machtsverschil is, spreken we van pesten.
Plagen is iets anders
Plagen is gelijkwaardig en leuk voor iedereen. Bij plagen kun je samen lachen, stopt het als iemand aangeeft dat het niet fijn is, en is het nooit gemeen bedoeld. Pesten is dat juist wél: het stopt niet, het is gericht op één persoon en anderen doen vaak mee of kijken weg.
Waarom is het belangrijk om pesten serieus te nemen?
Pesten tast mensen aan. Het schaadt het zelfvertrouwen, het kan leiden tot angst, stress, eenzaamheid en schooluitval. Ook jaren later kunnen mensen de gevolgen van pesten nog voelen. Daarom is het van groot belang dat iedereen leert pesten te herkennen en weet hoe je het kunt stoppen.
Wat kun jij doen?
Iedereen kan bijdragen aan een veilige omgeving. Door niet weg te kijken. Door te laten zien dat je het pestgedrag afkeurt. Door iemand te steunen die gepest wordt. Door het bespreekbaar te maken.
Bij Stop Pesten Nu geloven we dat jij het verschil kunt maken. Of je nu leerling, ouder, leerkracht, trainer of werkgever bent: je hebt een rol. Op onze website vind je betrouwbare informatie, praktische tips en gratis materialen die je helpen om actief iets te doen tegen pesten.
Samen stoppen we pesten.
Bezoek onze kennisbank of bekijk wat jij vandaag al kunt doen.
→ Wil je weten wat je kunt doen als omstander? Bekijk onze tips: Wat kun jij doen als je pesten ziet?
→ Wil je hulp voor jezelf of iemand anders? Ga naar: Hulp of advies nodig?
→ Download diverse materialen tegen pesten in onze Kennisbank. Ga naar Kennisbank Pesten & Online Pesten
→ Doe de zelftest: Herken jij pestgedrag?
Kenniscentrum Pesten per doelgroep
Stichting Stop Pesten Nu vertrouwt volledig op vrijwillige donaties en de inzet van vrijwilligers om haar belangrijke werk mogelijk te maken. Wij ontvangen geen subsidies, waardoor wij volledig afhankelijk zijn van de steun van mensen zoals u.
Tip van de redactie! Heb je haast? Navigeer dan snel naar:
► Scholen & Professionals Kenniscentrum Pesten in het Onderwijs
- Of navigeer direct naar de informatie per functionaris: Schooldirectie & MT / Anti-pest coördinator / Leerkracht / Mentor / Ouderraad & MR
- Leerlingen & opvoeders: Kinderen & Jongeren (Leerlingen) / Ouders & Opvoeders
► Sportverenigingen Kenniscentrum Pesten in de Sport
- Of navigeer direct naar de informatie per functionaris: Bestuurders / Coaches, Trainers & Begeleiders / (Top)Sporters & Scheidsrechters
- Jonge leden & ouders Kinderen & Jongeren (Leerlingen) / Ouders & Opvoeders
► Werkgevers Kenniscentrum Pesten op het Werk
- Of navigeer direct naar de informatie per functionaris: Directie en bestuurders / HRM / MT en Leidinggevenden / Medewerkers / Ondernemersraden / Vertrouwenspersonen
► Ouderen Kenniscentrum Pesten in Woonzorgcentra
Breng snel een bezoekje aan ...
► Kenniscentrum (Klassiek) Pesten
► Kenniscentrum Online pesten (cyberpesten)
► Kennisbank & Downloadcentrum o.a. Beleid & Factsheets / Handleidingen / Lesmaterialen / Posters / Wetenschappelijke Onderzoeken
► Ik word gepest, wat kan ik doen