Welke gevolgen hebben pesterijen op je verdere leven?

Kristiaan Grauwels, cameraman en monteur bij de VRT, was dertig jaar geleden zelf het slachtoffer en voelt tot de dag van vandaag de impact daarvan. In de driedelige documentaire ‘Voorgoed verpest?’ praat hij met lotgenoten en experts in de hoop te begrijpen wat er is gebeurd, en waarom. 

Ik zat op internaat en werd er zwaar gepest. Dertig jaar lang heb ik met therapie geprobeerd om dat te verwerken en dat leek te lukken, tot de zoon van mijn zus hetzelfde overkwam. Die pijn en dat verdriet bij hem en bij mijn zus haalde bij mij weer van alles naar boven. Samen met de psycholoog besloot ik dat we het onderwerp onder de aandacht moesten brengen.

Pauwels: "In ‘Voorgoed verpest?’ praat ik met mensen uit mijn verleden, maar ook met experts. Het mag geen debat van daders versus slachtoffers worden, het is belangrijk dat we ook onderzoeken wat er in het hoofd van de pester omgaat. Heel vaak ligt onzekerheid aan de basis van het gedrag, en daar moeten we óók mee aan de slag.”

Hoe werd jij toen gepest?

“Dat is het gekke: ik herinner me niets. Dissociatie heet dat in de psychologie, ik heb alles verdrongen. Dat is beangstigend. En nu nog meer, door dat tv-programma te maken. Ik vroeg me automatisch af: als ik het niet meer weet, is het dan wel gebeurd? Als het niet gebeurd is, waarover ben ik dan een programma aan het maken? En als het wel gebeurd is, was het dan echt zo erg, of was het de normale omgang tussen tieners waar ik niet tegen opgewassen was? Ook in die zin is de zoektocht heel waardevol geweest, ik heb veel antwoorden gevonden.”

De gevolgen heb ik helaas wel gevoeld. Pesterijen vernietigen je eigenwaarde. Ik had geen enkel geloof in mezelf, ik had het gevoel dat ik er beter niet was geweest. Ik had ook geen vertrouwen in andere mensen. Ik vraag me soms af of mijn leven er anders had uitgezien zonder de pesterijen, en ik zal het natuurlijk nooit zeker weten, maar ik heb toch het gevoel dat ik veel kansen heb gemist, zowel privé als professioneel. Ik kon me niet inbeelden dat iemand me de moeite waard zou vinden. Het is zo lang geleden, maar die gevoelens spelen nog altijd op.»

Hoop je dat de pesters van toen meekijken?

Ik hoop dat er pesters in het algemeen meekijken en ja, dat ze ongemakkelijk op hun stoel gaan schuifelen. Maar ik hoop dat er ook veel mensen kijken die niet rechtstreeks met pesten in aanraking zijn gekomen. Pesten wordt te vaak weggezet als ‘Dat hoort erbij’ of ‘Doe niet zo flauw, het was maar om te lachen.’ Dat kan bij een slachtoffer hard aankomen. Daarom mijn advies voor ouders of leerkrachten: komt een kind je vertellen dat het wordt gepest, neem het dan ernstig. Luisteren is altijd de eerste stap.

Bron Humo