Het is zo belangrijk om iets te doen, veel mensen doen helaas niks als ze zien dat er gepest wordt. Wat doe jij? Een vreselijke gebeurtenis die je doet beseffen hoe groot de impact van pesten is. Op school, op het werk, op de sportvereniging. Iedereen heeft er weleens mee te maken gehad. Misschien ben je zelf gepest. Of was je een pester. Of stond je erbij en keek je er naar.
Stichting Stop Pesten Nu vertrouwt volledig op vrijwillige donaties en de inzet van vrijwilligers om haar belangrijke werk mogelijk te maken. Wij ontvangen geen subsidies, waardoor wij volledig afhankelijk zijn van de steun van mensen zoals u.
Navigeer naar de tips tegen pesten & online pesten (cyberpesten) per doelgroep
Geen haast? Scroll dan rustig naar beneden op deze pagina, lees de informatie, bekijk de video's en tips. Wel haast? Navigeer dan snel naar de paginalink van jou interesse
Wat doe jij?
Maar wat doe jij als je collega belachelijk wordt gemaakt? Of als je teamgenoot wordt getreiterd? Of je klasgenoot wordt uitgescholden? Houd je je mond of kom je voor ze op? Of zou je er wel iets van willen zeggen, maar durf je niet? Ga naar Veel mensen doen niets als er gepest wordt
Uit onderzoek blijkt dat pesten in 10 seconden stopt in 57% van de gevallen als die mensen (omstanders / PEER pressure group) die het zien ingrijpen.
Om jou te helpen, hier een aantal tips als je ziet dat iemand wordt gepest.
- Verplaats je in degene die wordt gepest: Stel je eens voor hoe het is om in de schoenen te staan van iemand die wordt gepest. Om niet naar school of je werk te durven. Om keer op keer belachelijk gemaakt te worden. Om geen vrienden te hebben en er helemaal alleen voor te staan. Pesten kan je leven in een nachtmerrie veranderen. Niet alleen op het moment van pesten zelf, maar ook nog lange tijd daarna. Veel mensen die zijn gepest, kampen jaren later nog met depressies en angsten en soms leidt pesten zelfs tot zelfmoord.
- Praat met degene die gepest wordt: Als je ziet dat iemand wordt gepest, probeer daar dan met hem of haar over te praten. Vertel dat je ziet dat er gepest wordt en hoe erg je dat vindt. Alleen al het feit dat iemand ziet wat er gebeurd, kan voor een pestslachtoffer enorm veel betekenen.
- Doe je mond open tegen pesters: Als je getuige bent van pesterijen, confronteer de pester dan met zijn of haar gedrag en zeg wat je ervan vindt. Dat is spannend, maar kan heel effectief zijn. Hoe meer mensen pesters vertellen hoe belachelijk het is wat ze doen, des te eerder ze er mee zullen stoppen. En denk daarbij dan weer even aan puntje 1: Hoe zou jij het vinden als jij zelf of iemand die jou dierbaar (broer, zus, vader, moeder, vriend of vriendin) is wordt gepest?
- Geef pesters niet de aandacht waar ze om vragen: Pesten is vooral 'leuk' als er veel mensen getuige van zijn. Pesters voelen zich ver verheven boven hun slachtoffer en aan die status hebben ze natuurlijk niets als het niet wordt gezien. Ga er dus niet als een ramptoerist bij staan als je ziet dat iemand wordt gepest en ga ook niet heel hard lachen als er beledigende grappen worden gemaakt. Wijs de pesters op hun gedrag en laat ze vervolgens gewoon links liggen.
- Zoek medestanders om pesten tegen te gaan: Pestgedrag los je vaak niet in je eentje op. Vertel het aan leraren, leidinggevenden of andere volwassenen en vraag ze om in te grijpen. Als je bang bent om zelf het volgende slachtoffer van de pesters te worden, vraag dan of de inhoud van het gesprek vertrouwelijk mag blijven. Ook door anderen te vragen om het pesten te stoppen, help je mee om het probleem te verhelpen.
- Geloof niet alles wat er over iemand wordt gezegd: Ook online wordt er flink gepest. 11% van de jongeren tussen 15 en 25 jaar geeft aan weleens online te zijn gepest. Cyberpesten gebeurt vaak door het verspreiden van roddels via WhatsApp, SnapChat of Facebook. Roddels die vervolgens klakkeloos worden overgenomen. Doe niet mee aan het verspreiden van dit soort verhalen en vertel degene over wie het gaat wat je hebt gehoord.
Waarom vinden mensen het zo moeilijk om over pesten te praten?
Patricia Bolwerk legt dat uit.
Video-experiment laat zien: Veel mensen doen niets als er gepest wordt
Wat doe je als je ziet dat iemand gepest wordt? Grijp je in of laat je het gebeuren? Uit een experiment van blijkt dat veel mensen toekijken en niets durven te zeggen. Een groep acteurs lieten eerst een andere acteur uitschelden om te zien of mensen zouden ingrijpen. Vervolgens lieten ze de jongeren ook handtastelijk worden en op het laatst werd de gepeste jongen in een kliko gestopt.
Wat doe je als je ziet dat iemand gepest wordt? Grijp je in of laat je het gebeuren? Uit een experiment van het YouTube-kanaal Concentrate Velvet blijkt dat veel mensen toekijken en niets durven te zeggen. Bij de pont naar Amsterdam-Noord lieten ze een groep acteurs eerst een andere acteur uitschelden om te zien of mensen zouden ingrijpen. Vervolgens lieten ze de jongeren ook handtastelijk worden en op het laatst werd de gepeste jongen in een kliko gestopt.
Zie video bovenaan pagina
Opvallend is dat veel mensen toekeken en maar een klein aantal daadwerkelijk ingreep. Volgens Patricia Bolwerk, oprichtster van stichting Stop Pesten Nu, is dit wat mensen die gepest worden het allerergst vinden.
"Als je gepest wordt, voel je je vaak onzichtbaar omdat niemand ingrijpt", legt Bolwerk uit. "Met die onzichtbaarheid hebben ze het vaak zwaarder dan met de fysieke pijn. Je eigenwaarde wordt van pesten heel laag, als niemand iets zegt, ga je zelf ook geloven dat je het wel verdiend zult hebben. Als er ook maar een iemand iets van zegt, weet je: diegene vindt ook dat ik dit niet verdien." Volgens Bolwerk is het daarom altijd belangrijk om er iets van te zeggen.
'Stoeien hoort erbij'
Volgens Bolwerk werkt het zo dat hoe meer mensen eromheen staan, hoe minder mensen zijn geneigd zijn in te grijpen. "Mensen wachten dan op elkaar en denken: een ander zegt er wel wat van. Juist als er maar een of twee toeschouwers zijn, stappen ze eerder op de pester af."
Wat volgens Bolwerk ook meespeelt bij de afwachtende houding van omstanders, is dat mensen opgevoed worden met het idee dat stoeien erbij hoort. "Daarom denken ze: ik bemoei me er niet te snel mee. Wat ook veel mensen denken, is dat de gepeste voor zichzelf moet opkomen. De meeste slachtoffers bijten ook echt wel van zich af, maar het is altijd een oneerlijke situatie. Bijvoorbeeld omdat de pesters met meer zijn of omdat een pester ouder is."
Goede stappen
Bolwerk vindt dat er goede stappen worden gemaakt om pesten terug te dringen. "Het is niet van de een op de andere dag volledig uit ons systeem, maar mensen denken er wel veel meer over na. Leraren tolereren het ook minder en mensen weten: pesten is niet normaal."
En hoe je dan het beste ingrijpt, als je ziet dat iemand gepest wordt? "Kijk altijd eerst of het veilig is", zegt Bolwerk. "Als je ziet dat iemand in elkaar wordt geslagen door een groep, is het niet heel handig er tussen te springen. Kijk daarom of je medestanders kunt vinden en spreek die direct aan. Is er misschien iemand die fysiek of mentaal sterker is in de buurt? Een bewaker, een leraar of een ouder?"
"Als dat allemaal niet lukt, stap dan na afloop op het slachtoffer af", zegt Bolwerk. "Dat is wel heel naar, want dan is het leed al geschied. Maar dan bied je in elk geval steun en voelt het slachtoffer zich niet meer onzichtbaar. Stel bijvoorbeeld voor om het samen aan iemand te vertellen. Een leerkracht bijvoorbeeld, een ouder of een werkgevende."
RTL-verslaggever en presentator Pepijn Crone grijpt in
Toevalligerwijs stond ook Pepijn Crone op de pont te wachten, toen hij zag hoe de jongen uit het experiment van Concentrate Velvet gepest werd. Hij vertelt wat hem ertoe bewoog in te grijpen.
"In eerste instantie twijfelde ik", vertelt Pepijn. "Ik dacht: ik maak hem kleiner als ik op ze afstap, hij moet er zelf uit zien te komen. Maar ze werden steeds vervelender en ik werd steeds bozer. Ze waren hem echt aan het kleineren, zeiden dingen als: waar ga je naartoe? Naar vrienden? Heb je die dan?"
Filmen met smartphone
"Toen ze de jongen ook nog begonnen te filmen met hun smartphone, werd ik echt kwaad", vervolgt Pepijn. "Nou ja zeg, dacht ik, straks zetten ze het online. Vervolgens werd er ook nog een flesje water naar hem gegooid en was zijn hele shirt nat. Ik tikte de vent die het dichtst bij me stond op zijn schouder en zei: doe even normaal man! Tijdens mijn verhaal werd ik steeds bozer."
Volgens Bolwerk zijn het vooral mensen met een groot rechtvaardigheidsgevoel die ingrijpen. Pepijn herkent zich wel in deze omschrijving. "Ik ben wel iemand die altijd voor de underdog opkomt. Als tijdens een voetbalwedstrijd het ene team wel heel makkelijk wint, ben ik bijvoorbeeld ineens voor de andere ploeg."
Bonkige kerels
"Ik weet overigens niet of ik ook had ingegrepen als het vijf bonkige kerels waren", voegt Pepijn toe. "Dan was ik er misschien minder gestrekt ingegaan of had ik helemaal niets gedaan. Ik denk dat als ik zelf klappen had kunnen krijgen er in elk geval veel meer had moeten gebeuren voordat ik op ze af zou stappen. Dan hadden ze die jongen misschien daadwerkelijk in een kliko moeten stoppen, zoals later in het experiment gebeurt."
Bron RTL Nieuws / Jinek
Aandacht voor pesten
Uit cijfers uit 2021 blijkt dat 10 procent van de leerlingen in groep 8 zegt gepest te worden. In het voortgezet onderwijs gaat het om 7 procent. Wel lijkt het pesten een stukje afgenomen te zijn: uit een studie van onderwijsafdeling PISA blijkt dat er in 2015 in Nederland minder gepest werd dan het jaar daarvoor. En dat Nederlandse jongeren het minst gepest worden van de hele wereld.
"Er is tegenwoordig veel aandacht voor pesten, waardoor veel mensen denken dat het pesten alleen maar toeneemt", zegt Bolwerk. "Maar ik denk dat pesten vroeger erger was, alleen dat het toen minder werd onderzocht. Daarbij was onze wereld veel kleiner, waardoor we minder verhalen hoorden, en was het taboe veel groter."
Waar kun je terecht?
De organisaties in onderstaande links hebben getrainde medewerkers die naar je verhaal luisteren, je adviseren en samen met jou een oplossing zoeken. Je kunt anoniem contact met hen opnemen, en alles wat je vertelt blijft vertrouwelijk. Klik op de link die het beste past bij jouw situatie:
Voor vragen over pesten (algemeen):
www.stoppestennu.nl/bellen-chatten-mailen-over-pesten
Voor vragen over online pesten (cyberpesten):
www.stoppestennu.nl/bellen-chatten-mailen-over-online-pesten-cyberpesten
Jij verdient het om je veilig en begrepen te voelen, en er is altijd iemand die naar je wil luisteren. Praten over pesten is de eerste stap naar verandering – je staat er niet alleen voor. Neem vandaag nog contact op via een van de bovenstaande links.
