- Denk terug aan een moment waarop je iemand anders hebt gepest of slecht behandeld. Beschrijf wat er is gebeurd en hoe je je toen voelde.
- Probeer je nu in te leven in de persoon die je hebt gepest. Hoe zou die persoon zich hebben gevoeld op dat moment? Wat voor effect had jouw gedrag op die persoon?
- Bedenk hoe je je zou voelen als iemand anders jou zo zou behandelen. Zou je het fijn vinden? Waarom wel of niet?
Bij Stop Pesten Nu vind je meer dan 750 gratis lesmaterialen om het hele schooljaar door aan de slag te gaan met pesten en online pesten (cyberpesten). Onze interactieve en afwisselende materialen helpen jou als leerkracht of docent om op een creatieve en uitdagende manier het gesprek over pestgedrag te openen en bewustwording te creëren.
Wat bieden onze lesmaterialen?
- Interactieve activiteiten zoals stellingspellen, casussen, escape rooms, rekenpuzzels, en speurtochten.
- Korte video’s met gespreksinformatie om actuele onderwerpen bespreekbaar te maken.
- Lesideeën met liedjes en zongteksten om creatief en betekenisvol in gesprek te gaan.
- Lesplannen over empathie, respectvolle communicatie en omstandersgedrag met praktische stappenplannen.
- Duidelijke handleidingen en hulpmiddelen voor docenten, inclusief tips voor het maken van anti-pestplannen.
- Tools om online respect te bevorderen, inclusief afspraken rondom social media.
- Groepsactiviteiten zoals toneelstukjes, mindmaps en groepsdiscussies om pestgedrag actief te voorkomen en aan te pakken.
- Kleurplaten en icebreakers voor jongere kinderen, zodat zelfs kleuters spelenderwijs leren over respect.
Met dit uitgebreide aanbod kun je jouw lessen op maat maken, passend bij jouw leerlingen en jouw onderwijsdoelen. Of het nu gaat om Primair Onderwijs (PO), Voortgezet Onderwijs (VO), of MBO, onze materialen zijn geschikt voor alle leeftijden en leerstijlen. Download naast deze lesmaterialen alle gratis posters en help een positieve schoolcultuur te bevorderen.
Waarom kiezen voor onze lesmaterialen?
- Gratis beschikbaar en direct inzetbaar.
- Ontwikkeld voor een actieve en betrokken leerervaring.
- Ondersteund door met instructies voor docenten.
Of ga via onderstaande links naar een selectie van de lesmaterialen:
Stichting Stop Pesten Nu biedt deze waardevolle lesmaterialen gratis aan dankzij de steun van vrijwilligers en donateurs. Onze stichting ontvangt geen subsidies en is volledig afhankelijk van jouw bijdrage om dit belangrijke werk voort te zetten. Help mee en doneer vandaag nog om samen pesten te stoppen!
Werkvorm: "In iemand anders' schoenen" - Rollenspellen om empathie te bevorderen
Doel
Deze activiteit is ontworpen om empathie en begrip te bevorderen door leerlingen in de rol van een ander te laten stappen. Het helpt hen om verschillende perspectieven te begrijpen en te waarderen.
Benodigdheden
Doelstellingen:
Leerlingen begrijpen wat pesten is en kunnen voorbeelden geven van pestgedrag.
Leerlingen leren hoe ze pesten kunnen voorkomen en wat ze kunnen doen als ze gepest worden.
Leerlingen leren dat ze niet alleen staan als ze gepest worden en dat er hulp beschikbaar is.
Materialen:
Een whiteboard en markers
Post-its
Werkbladen met opdrachten (bijvoorbeeld "Wat is pesten?" en "Wat kan ik doen als ik gepest word?")
Lesverloop:
Introductie (10 minuten)
Sanne stuurde een sexy foto naar een vriend. Maar toen hij die foto doorstuurde naar de hele school, verpestte dat haar hele schoolperiode. Dit wordt ook wel sexting genoemd. Docenten moeten hier meer tegen doen, zeggen deskundigen.
Mocht de video hierboven niet zichtbaar zijn, klik dan hier
Personages:
Lisa (het slachtoffer van pesten)
Emma (de vriendin van Lisa die voor haar opkomt)
Pesters (een groepje kinderen dat Lisa pest)
Leerlingen (andere kinderen in de klas)
Decor: Klaslokaal
Act 1: (Lisa staat alleen in het klaslokaal terwijl de pesters haar uitlachen en buitensluiten. Emma komt binnen en ziet wat er gebeurt.)
Emma: (stapt op de pesters af) Stop hiermee! Lisa is mijn vriendin en jullie mogen haar niet zo behandelen.
Pesters: (lachen en maken grappen)
Doel: Het doel van dit rollenspel is om begrip te creëren bij klasgenoten voor de persoon die een naaktvideo heeft gedeeld en om te leren hoe ze het slachtoffer kunnen steunen in plaats van te victimblamen.
Situatie
De naaktvideo die Kim (het slachtoffer) heeft gestuurd aan Aeron (haar vriend, waar zij al 5 jaar een relatie mee heeft) is viraal gegaan op school
Downloads
Scenario: Stel je voor dat je op de speelplaats bent. De pester heeft het gemunt op het slachtoffer en maakt vervelende opmerkingen en lacht het slachtoffer uit. Het slachtoffer voelt zich erg verdrietig en alleen. De omstanders staan toe te kijken en weten niet wat ze moeten doen.
Voor dit rollenspel heb je minimaal twee personen nodig: een pester en een slachtoffer. Het kan ook nuttig zijn om een of meer omstanders te hebben die toeschouwers zijn van het pesten en het slachtoffer kunnen helpen.
Think B4 You Type: anti-bullying toolkit
Support young people to design and lead a campaign around online bullying. Think B4 You Type is a free toolkit to help you support secondary school-aged children and young people to design and lead their own campaign around online bullying. It’s designed for use in schools but will be helpful for any adults working or volunteering with groups of children to prevent and respond to bullying. Templates, useful resources and case studies are also included in the toolkit.
Casus Omgaan met Pestgedrag en de Gevolgen | Week tegen Pesten 2023
De Week tegen Pesten is een belangrijk moment om aandacht te besteden aan pesten en om verbinding te creëren met leerlingen in het MBO.
Casus 3 Omgaan met Pestgedrag en de Gevolgen voor de Gepeste Leerling
Situatie: In de klas is er een leerling genaamd Lisa die last heeft van angst en stress als gevolg van het pestgedrag van haar klasgenoten. Het pesten heeft een negatieve invloed op haar welzijn en heeft geleid tot gevoelens van onzekerheid en isolatie.
Reflectie opdracht: Reflecteer op jouw rol als meeloper bij het pesten van een klasgenoot.
- Schrijf een brief aan het slachtoffer van je pestgedrag.
- Schrijf op wat je hebt gedaan
- waarom je het hebt gedaan
- en wat voor effect het op het slachtoffer heeft gehad.
- Schrijf een brief aan jezelf waarin je je gedrag onderzoekt en jezelf afvraagt waarom je besloot om online te pesten.
- Schrijf op hoe je je voelt over wat je hebt gedaan
- en wat je in de toekomst zou willen veranderen.
Hieronder zijn enkele voorbeeldrollenspellen waarin leerlingen kunnen oefenen hoe ze pesten kunnen stoppen en opkomen voor de gepeste. Bij elke rollenspel geef ik ook voorbeeldvragen en antwoorden die gebruikt kunnen worden tijdens het oefenen.
"Teamuitdagingen" - Samenwerken aan probleemoplossende activiteiten
Doel
Deze activiteit is gericht op het bevorderen van teamwork, communicatie en probleemoplossende vaardigheden onder leerlingen. Door in kleine groepen te werken aan uitdagende opdrachten, leren ze samenwerken, naar elkaar te luisteren en gezamenlijk oplossingen te vinden.
Lesdoelen:
- Kinderen begrijpen wat verbinden betekent en waarom het belangrijk is om goed voor elkaar te zorgen
- Kinderen weten wat pesten is en begrijpen dat het niet leuk is
- Kinderen weten wat ze kunnen doen als ze zien dat iemand gepest wordt
- Kinderen leren hoe ze elkaar kunnen helpen en verbinden
Materialen:
- Papier en kleurpotloden
- Voorbeelden van dieren die goed samenwerken, zoals bijen of vogels
- Een grote poster of kaart waarop kinderen complimenten kunnen schrijven
Lesactiviteiten:
Hieronder vind je een skit over pesten en hoe je voor elkaar kunt opkomen, geschikt voor leerlingen tussen de 12 en 16 jaar:
Titel: "De pester en het slachtoffer"
Personages:
- Tim: een populaire leerling die andere leerlingen pest.
- Lisa: een nieuweling op school die door Tim wordt gepest.
- Emma: een vriendin van Lisa.
Situatie: Tim zit in de kantine en ziet Lisa alleen aan een tafeltje zitten. Hij loopt op haar af en begint haar te pesten.
Scène 1: (Tim komt aanlopen en gaat tegenover Lisa zitten)
Case: Online pesten - Lara's situatie
Context:
Lara, 14 jaar oud, is een enthousiaste gebruiker van Instagram. Ze deelt momenten uit haar leven met vrienden en klasgenoten via dit platform. Recentelijk heeft Lara een foto van zichzelf op haar account geplaatst. Wat begon als een eenvoudige expressie van zelfexpressie, draaide snel uit op een reeks vervelende opmerkingen van enkele van haar klasgenoten. Deze opmerkingen escaleren in hun gemeenheid, waardoor Lara zich kwetsbaar en aangevallen voelt. Ze vraagt zich af wat ze moet doen om deze situatie aan te pakken.
De kinderen leren over het belang van positieve relaties, empathie en samenwerking, en krijgen handvatten om dit toe te passen in hun dagelijks leven.
Lesopzet:
Context
Jan is nieuw op school. Deze verandering is altijd al een uitdaging, maar Jan wordt geconfronteerd met extra hindernissen. Hij voelt dat hij niet echt geaccepteerd wordt door de andere leerlingen. Tijdens pauzes staan ze niet open voor gesprekken, en wanneer het tijd is voor groepswerk, lijkt het alsof hij lucht is. Het gevoel van isolatie begint aan hem te knagen, en hij vraagt zich af hoe hij zich in deze nieuwe omgeving kan integreren.
Het verhaal
Er was eens een meisje genaamd Lisa. Lisa was een vrolijke en slimme meid, maar ze werd gepest op school door een groepje kinderen uit haar klas. Ze werd uitgelachen en buitengesloten, waardoor ze zich alleen en verdrietig voelde.
Op een dag zag Lisa's beste vriendin, Emma, wat er gebeurde. Ze zag hoe Lisa werd gepest en besloot om voor haar op te komen. Ze ging naar de pesters toe en zei: "Stop hiermee! Lisa is mijn vriendin en jullie mogen haar niet zo behandelen."
Case: Sarah is 8 jaar oud en zit in groep 4 op school. Sinds de laatste paar weken, merkt ze dat een paar kinderen uit haar klas haar niet zo aardig behandelen. Ze worden gemeen tegen haar en noemen haar namen. Ze hebben ook gezegd dat ze niet met haar willen spelen tijdens de pauzes. Sarah voelt zich hierdoor verdrietig en weet niet wat ze moet doen.
Vragen:
Wat is er aan de hand met Sarah?
Wat zou Sarah kunnen doen?
Wat zouden de andere kinderen kunnen doen?
Hieronder vind je een voorbeeld van een mogelijke speurtocht:
Thema: Anti-pest speurtocht
Doel: Leren hoe je kunt opkomen voor jezelf en anderen en dat pesten niet oké is.
Voorbereiding:
Goed voor elkaar dieren die goed samenwerken, zoals bijen of vogels Lesdoelen:
- Kinderen begrijpen wat verbinden betekent en waarom het belangrijk is om goed voor elkaar te zorgen
- Kinderen weten wat pesten is en begrijpen dat het niet leuk is
- Kinderen weten wat ze kunnen doen als ze zien dat iemand gepest wordt
- Kinderen leren hoe ze elkaar kunnen helpen en verbinden
Materialen:
Pestgedrag is een serieus probleem dat invloed heeft op de veiligheid en het welzijn van medeleerlingen. Als getuige van pestgedrag tegen een klasgenoot heb je een belangrijke rol in het creëren van een veilige en ondersteunende schoolomgeving. Deze reflectieopdracht nodigt je uit om na te denken over je keuze om niets te zeggen in een dergelijke situatie en om te overwegen hoe je in de toekomst beter kunt reageren op pestgedrag.
Doelstellingen
Kinderen begrijpen wat pesten en plagen is.
Kinderen leren hoe ze elkaar kunnen helpen als er gepest wordt.
Kinderen leren hoe ze op een respectvolle manier met elkaar om kunnen gaan.
Materialen:
Prentenboek over pesten en plagen
Bijvoorbeeld
In deze les gaan we het hebben over goed zijn voor elkaar en verbindend gedrag en hoe je dit kunt toepassen in de omgang met je klasgenoten. Verbindend gedrag kan helpen om positieve relaties op te bouwen en een positieve schoolomgeving te creëren.
Inleiding (10 minuten)
Stap de klas binnen vol energie en met een glimlach op je gezicht. Begin de les door het introduceren van het belangrijke thema van de dag: 'Goed voor elkaar & verbinden'. Leg uit dat deze les draait om het creëren van een positieve en ondersteunende omgeving in de klas.
Begin de les met een korte inleiding over het belang van verbinden in de strijd tegen pesten. Leg uit dat door het creëren van een veilige en positieve omgeving waarin iedereen zich geaccepteerd en gewaardeerd voelt, we pesten kunnen voorkomen. Bespreek kort wat pesten is en de mogelijke gevolgen ervan.
Introductie Verbindingsspel
Doel van het spel
Het bevorderen van verbinding, begrip en respect tussen leerlingen, en het stimuleren van positieve interacties om pesten tegen te gaan.
Benodigdheden
Personages: Pester (genaamd Max) - Slachtoffer (genaamd Lisa) - Bemiddelaar (genaamd Tom) - Klasgenoot (genaamd Emma)
Scène 1: Max zit aan zijn bureau en begint te lachen terwijl hij een bericht stuurt naar Lisa op zijn telefoon. Emma komt binnen.
Emma: "Wat ben je aan het doen, Max?"
Max: "Ik stuur een bericht naar Lisa om haar belachelijk te maken. Het is grappig."
Emma: "Dat is niet grappig. Het is pesten. Waarom doe je dat eigenlijk?"
Max: "Ik weet het niet. Het is gewoon leuk, denk ik."
Lespakket voor docenten 'Sextortion'
Doelgroep
Leerlingen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs.
Lesdoelen
- Kennis: Leerlingen weten wat sextortion is, dat het strafbaar is, en hoe ze hiermee om kunnen gaan.
- Vaardigheden: Leerlingen denken na over hun eigen wensen en grenzen, ook online. Leerlingen weten wat ze kunnen doen als ze hulp nodig hebben. Ze leren victim blaming te herkennen en stoppen.
Gewenste houding leerlingen na les
Hieronder tref je een overzicht aan met (les)materialen en werkvormen om op een interactieve en creatieve manier met leerlingen in gesprek te gaan over pesten en online pesten (cyberpesten). Helaas laat dit overzicht het op dit moment nog niet toe om het op naam te sorteren. Excuses hiervoor.
De Gouden Mosaic
Doel: Het bevorderen van groepsvorming, elkaar leren kennen, en het waarderen van individuele verschillen binnen de groep.
Benodigdheden:
Doel van de activiteit: Het primaire doel is het bevorderen van empathie en verbinding binnen de klas. Door het delen van persoonlijke verhalen kunnen leerlingen elkaar op een dieper niveau leren kennen, wat kan helpen bij het opbouwen van respect en begrip.
Bereidheid tot delen: Niet alle leerlingen zullen zich comfortabel voelen bij het delen van diepgaande persoonlijke verhalen. Het is belangrijk om dit te erkennen en ze niet te dwingen tot het delen van informatie waarbij ze zich oncomfortabel voelen.
Doel van de activiteiten: Het voornaamste doel van deze sessie is om de leerlingen te helpen zich onderdeel van de groep te voelen. Dit draagt bij aan het verhogen van hun zelfvertrouwen, helpt hen te integreren in de groep en stelt hen in staat hun academische en persoonlijke doelen beter te bereiken.
Leerlingen begrijpen het belang van respect, begrip en ondersteuning in een klasgemeenschap en zijn in staat om verbindend gedrag te herkennen en te tonen.
Benodigdheden:
Activiteit: Hoe bouw je positieve relaties op?
Door deze activiteit worden leerlingen gestimuleerd om na te denken over concrete manieren waarop ze positieve relaties kunnen opbouwen. Ze worden aangemoedigd om actief te werken aan respectvolle communicatie en samenwerking, wat bijdraagt aan een positieve en ondersteunende klasgemeenschap.
Goede relaties met klasgenoten zijn belangrijk voor een positieve schoolomgeving. In deze les gaan we bespreken hoe je positieve relaties kunt opbouwen met je klasgenoten en waarom dit belangrijk is.
Activiteit 1: Waarom zijn positieve relaties belangrijk?
Toelichting:
In deze les gaan we het hebben over goed zijn voor elkaar en verbindend gedrag en hoe je dit kunt toepassen in de omgang met je klasgenoten. Verbindend gedrag kan helpen om positieve relaties op te bouwen en een positieve schoolomgeving te creëren.
Inleiding (10 minuten)
Stap de klas binnen vol energie en met een glimlach op je gezicht. Begin de les door het introduceren van het belangrijke thema van de dag: 'Goed voor elkaar & verbinden'. Leg uit dat deze les draait om het creëren van een positieve en ondersteunende omgeving in de klas.
Het doel van deze les is om te begrijpen hoe het bevorderen van verbinding met je klasgenoten en goed voor elkaar zijnkan helpen om pesten te voorkomen en hoe we kunnen bijdragen aan een positieve en veilige schoolomgeving.
Stap 1: Inleiding (10 minuten)
Voor de leraar:
Kinderen en jongeren van nu groeien op in een digitale wereld. Het is belangrijk dat ze die digitale vaardigheden ontwikkelen die passen bij deze tijd en bij de samenleving van de toekomst. Leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs zijn kwetsbaar op internet en vaker slachtoffer van cyberpesten, manipulaties en seksueel misbruik via (sociale) media dan andere jongeren. Mediawijsheid is dus juist iets wat veel aandacht verdient. Leerkrachten staan voor de uitdaging om hier op een heldere en aansprekende manier aandacht aan te besteden.
Samenwerken - Vertel de kinderen over dieren die goed samenwerken, zoals bijen of vogels.
Laat voorbeelden zien van deze dieren en bespreek hoe ze samenwerken om dingen te bereiken. Vraag de kinderen wat ze denken dat ze samen kunnen bereiken als ze goed samenwerken.
Voor de leraar:
Samenwerken is een belangrijke vaardigheid die ons in staat stelt om samen dingen te bereiken en problemen op te lossen. Laten we eens kijken naar enkele voorbeelden van dieren die goed samenwerken, zoals bijen en vogels.
Klaar om actie te ondernemen om pesten aan te pakken? Misschien weet je niet goed hoe je moet beginnen? Als student is pesten iets dat invloed heeft op jou, je leeftijdsgenoten en je school - of je nu het doelwit bent van pesten, een getuige bent of de persoon die pest. Er kan een einde komen aan pesten, maar dat gebeurt alleen als leerlingen, ouders en opvoeders samenwerken en actie ondernemen. Begin met het maken van een plan dat voor u en uw situatie werkt.
Case: Linda is een MBO-student en zit in het tweede jaar van haar opleiding. Ze heeft last van angst en stress als gevolg van het pestgedrag van haar klasgenoten. Ze heeft moeite om zich te concentreren tijdens de lessen en heeft daardoor ook lagere cijfers gehaald dan ze had gehoopt. Linda heeft nog niet met haar docenten of schoolleiding gesproken over haar situatie.
Gesprekspunten:
Casus 1 MBO over pesten met antwoorden | Week tegen Pesten 2023
De Week tegen Pesten is een belangrijk moment om aandacht te besteden aan pesten en om verbinding te creëren met leerlingen in het MBO.
Casus 1
Een leerling wordt gepest door zijn klasgenoten omdat hij een andere achtergrond heeft en anders praat dan de rest van de klas.
Gesprekspunten:
Het doel van deze les is om te begrijpen hoe het bevorderen van verbinding met je klasgenoten en goed voor elkaar zijn, kan helpen om pesten te voorkomen en hoe we kunnen bijdragen aan een positieve en veilige schoolomgeving.
Stap 1: Inleiding (10 minuten)
Voor de leraar:
Skit over pesten en hoe je voor elkaar kunt opkomen nadat een naaktfoto van een klasgenoot viraal is gegaan voor leerlingen van 16 - 20 jaar. Een skit is een korte toneelvoorstelling die vaak humoristisch is en meestal tussen de vijf en vijftien minuten duurt. Het is een populaire vorm van theater die vaak wordt gebruikt in komische televisieprogramma's en live shows.
Titel: "De naaktfoto"
Personages:
Films over pesten met filmtips en lesmaterialen speciaal ontwikkeld voor deze films, klik op de links voor meer informatie over de films en de lesmaterialen. Er zijn ook vele films die super goed zijn zonder lesmaterialen, deze vermelden wij ook in dit overzicht:
PO - Basisscholen
This brief guide can be used to generate a student discussion after a case of student bullying is highlighted in the press. The guide also can be used at any time as a companion to anti-bullying curricula, activities or programs—during a student advisory period, following a school assembly on the topic, or as part of a social studies, psychology, health or current events class.
Grade level
6-12
Student learning objective